Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Czwartek, 28 marca. Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni
21/04/2019 - 00:25

Ropa w Sękowej budzi wspomnienia. To pod Gorlicami narodził się przemysł naftowy

To na ziemi gorlickiej narodził się światowy przemysł naftowy. Tu działali pionierzy tego przemysłu, tu zdobywali wiedzę, tu dokonywali wynalazków, które potem zastosowano na całym świecie. Stad wyszły całe zastępy wykwalifikowanych pracowników, którzy byli rozchwytywani i zatrudniani przez potężne korporacje naftowe na całym świecie - w Indonezji, Rosji, Peru. Ale historia ropy na naszych ziemiach jest o wiele, wiele dłuższa:



Już Władysław Łokietek używał ropy spod Gorlic do lamp sygnałowych na trakcie węgierskim, w czasie walk o zjednoczenie kraju. Podobnie używali ropy mieszczanie bieccy, chcąc dopomóc strudzonym kupcom na południowych szlakach handlowych.

Przeczytaj: Płonie ropa i gaz, które trysnęły spod ziemi w Sękowej

Najgłośniejsza historia  z ropą naftową w tle związana jest z osobą Seweryna Bonera, notabla krakowskiego i pro-minenta bieckiego. Tenże, w 1530 roku szukał złota we wsi Ropa pod górą Chełm. Podczas prac natknął się na tak duże złoża ropy, że ta zalała mu kopalnię. Od tej pory Bonera ścigało szydercze powiedzenie: "ten co złota szukał, smołą się opłukał".

Najlepiej o długiej historii ropy na naszym terenie świadczy nazewnictwo. Występujące nazwy własne mówią same za siebie: główna rzeka to Ropa, jedna z gmin to również Ropa. Nie brak także wsi o nazwach pochodzących od wyrazu "ropa" np. Ropica Górna, Ropica Polska, Ropki, a także potoki: Ropka i Ropki.

Za czasów króla Jana Kazimierza i jego następców wiedziano w Rzeczypospolitej o wyciekach ropy naftowej w rejonie gorlickim. Grunty sołtysie nadawano zasłużonym w wojnach, dając im przywilej zbierania na powierzchni ziemii oleju skalnego. Był powszechny np. w Męcinie Wielkiej. Na pograniczu wsi Siary i Sękowa istniały już w 1791 r. studnie ropne, eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych i dzierżawione od właściciela.

W 1852 r. książę Stanistaw Jabłonowski założył kopalnię oleju skalnego w lesie dworskim, zwanym "Pusty Las" w gminie Sękowa. W Kobylance książę Stanisław Jabłonowski posiadał fabrykę asfaltu, w której uzyskał z ropy naftowej płyn, który palił się czystym, pięknym płomieniem, wypalając się doszczętnie.

Zobacz też: Jest światełko w tunelu dla gorlickiej rafinerii?

Odkryciami tymi zainteresował się Ignacy Łukasiewicz, który jesienią 1853 r. przybył z Lwowa do Gorlic. Wybór Gorlic, jako miejsca pracy oraz doświadczeń nad udoskonaleniem procesu destylacji nafty motywował tym, że w rejonie Gorlickim istniał już przemysł naftowy. Płomień ulepszonej lampy naftowej rozbłysnął w Gorlicach na Zawodziu jesienią 1854 roku. Byta to pierwsza uliczna lampa naftowa na świecie. 
Rozwój polskiego przemysłu naftowego, jako wyodrębnionej gałęzi przemysłowej datuje się od 1853 r. Powstawały wtedy kopalnie ropy naftowej w Siarach (1852), w Lipinkach (1854), Libuszy (1856), Męcinie Wielkiej (1860), Klęczanach koło N. Sącza (1859), Ropie (1860), Harklowej (1861) itd. W celu przerabiania ropy, obok kopalń zakładano destylarnie. W 1886 r. istniało 12 destylarni i 3 rafinerie nafty.


Ziemia Gorlicka była w 1881 r. najobfitszym obszarem wydobycia ropy w Galicji, która z produkcją 40 tys. ton zajmowała trzecie miejsce po Stanach Zjednoczonych i Rosji, a połowa tego wydobycia pochodziła z Zagłębia Gorlickiego. Na obszarze administracyjnej działalności Gorlickiego Kopalnictwa Naftowego wykonano ponad 3.400 otworów kopalnych i wierconych, z czego 3.334 pozytywnych. Ogółem wydobyto z tzw. Fałdu Gorlickiego ok. 1,7 mln ton ropy naftowej i znaczne ilości gazu ziemnego.

W Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii Anny i Tadeusza Pabisów w Libuszy zgromadzonych jest ponad 600 eksponatów, 500 życiorysów właścicieli kopalń, spółek naftowych oraz zasłużonych naftowców.

Zachowana została dokumentacja starych kopalń, mapy, zdjęcia, pamiętniki, narzędzia wiertnicze, próbki rdzeni i minerałów, ropa naftowa i produkty rafineryjne. Do najcenniejszych reliktów zaliczyć należy: kuźnię z XIX w., galony na naftę formy parafinowe, kropielnica z kopalni "Pusty Las".

Źródło: szlak naftowy powiatu gorlickiego. Fot. Pixabay







Dziękujemy za przesłanie błędu