Gdy rodziła się niepodległa Polska Unikatowe zdjęcia, afisze, ulotki
W Domu Gotyckim, przy ul. Lwowskiej prezentowana jest wystawa pt. „W 100. Rocznicę Odzyskania Niepodległości”.
Zwiedzający mogą zobaczyć na niej siedem plansz tekstowo-fotograficznych zawierających fotografie archiwalne, m.in. z: wejścia kozaków dońskich do Nowego Sącza 19 XI 1914 r., z pobytu legionistów w XII 1914 r., z przemarszu wojsk niemieckich w kierunku Gorlic – kwiecień 1915 r.) oraz czternaście plansz z afiszami niepodległościowymi z Nowego Sącza z lat 1918 i 1919 ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.
Ponadto na wystawie zgromadzono pamiątki dotyczące Legionów (odznaczenia), Józefa Piłsudskiego (medale pamiątkowe, druki ulotne (cegiełki, dyplomy 1 PSP na pamiątkę zbierania ziemi na budowę kopca J. Piłsudskiego w Krakowie) oraz druki ulotne i okolicznościowe z okresu I wojny światowej (m.in.: kwity na fundusz tarczy legionowej XI 1915 r., nalepki okienne z manifestacji z 11 i 12 XI 1916 r., rota przysięgi oraz odezwa z protestu brzeskiego 18 lutego 1918 r.).
Tematykę rocznicową uzupełniają filmy dokumentalne pozyskane z archiwum Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Projekcje wybranego filmu bądź filmów odbywają się na życzenie zwiedzającego.
- Londyński depozyt Marszałka, czas trwania: 25 min.
- Przystanek Niepodległość, czas trwania: 16 min.
- Człowiek z fotografii – dr Stanisław Rotstad, czas trwania: 24 min.
- Sen o Najjaśniejszej. Nawet imię twe zgładzone, czas trwania: 22 min.
- Śladami Legionów na Podlasiu, czas trwania: 27 min.
- Powrót Paderewskiego, czas trwania: 33 min.
Warto też wybrać się do Miasteczka Galicyjskiego (ul. Lwowska 226). W sali wystawowej ratusza można zobaczyć wystawę pt. „Dla Ciebie, Polsko. W stulecie czynu legionowego”. Jest ona prezentowana do 25 listopada.
Wystawa pokazuje trudne i skomplikowane losy polskich Legionów w latach I wojny światowej, od czasu wymarszu z krakowskich Oleandrów w sierpniu 1914 roku do chwili odzyskania niepodległości. Opowiada ona nie tylko o wymiarze militarnym działań legionistów, ale także o zawiłych okolicznościach politycznych, w których wypadło szukać drogi do niepodległości. W układzie chronologicznym przedstawione są najważniejsze działania wojenne, ukazano także sylwetki dowódców i żołnierzy legionowych.
Także w Miasteczku Galicyjskim, ale w Dworze z Łososiny Górnej przygotowano wystawę pt. "Pierwsi Niepodlegli - Bohaterowie Zrywu Niepodległościowego w Nowym Sączu - 30/31 października 1918 roku".
Wystawa czynna jest do 30 grudnia. W dworze zaprezentowano biogramy i fotografie sądeczan uczestniczących w zrywach niepodległościowych w Nowym Sączu, Tarnowie i Krakowie w październiku 1918 roku oraz w walkach o Lwów rozpoczętych w listopadzie, a zakończonych w maju 1919 r.
Z opisów można się także dowiedzieć jaką rolę w budowaniu niepodległości odegrały organizacje patriotyczno-niepodległościowe i wojskowe, a także społeczność lokalna (organizacja pomocy medycznej dla rannych i rekonwalescentów, organizowanie opieki nad sierotami wojennymi, zbiórek pieniędzy na cele wojskowe i humanitarne).
Część wystawy poświęcona jest aktowi 5 listopada 1916 r., protestowi brzeskiemu 18 lutego 1918, a także uchwale Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 9 października 1918 r. dot. uznania Rady Regencyjnej jako naczelnej władzy w Królestwie Polskim.
Wystawa opisuje również historię powstania i szlak bojowy I pułku Strzelców Podhalańskich, którego powstania 100. rocznicę będziemy obchodzić 1 grudnia 2018 r.
Opr. IM., Fot. IM, źródło: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu.