Każdy człowiek może stać się dobroczyńcą, a przez to ulepszać świat, w którym żyje

Balsam na rany

Każdy człowiek rani i jest raniony – to kolejne dość oczywiste i ogólne stwierdzenie. Wdzięczność, chociaż nie zmniejsza doznawanego bólu, jest najlepszym balsamem na krzywdy i ludzkie słabości, ponieważ rozszerza perspektywę myślenia o istniejącym dobru. Nie dopuszcza do tego, by negatywne doświadczenia ogarnęły całego człowieka i przejęły nad nim kontrolę. Leczy bolesną przeszłość, ponieważ pomaga dostrzegać w niej okruchy dobra, a czasem w słabości i kruchości rozpoznaje błogosławieństwo. Innymi słowy, praktykowanie wdzięczności dostarcza pełniejszej perspektywy życia. Człowiek wykracza poza jednowymiarowość zła, upadku, błędu czy grzechu. Wdzięczność pozwala odkrywać inne, lepsze oblicze człowieczeństwa. 

Życie składa się nie tylko z cieni, a jeśli nawet ich rozmiary przerażają, tym bardziej warto szukać światła i za nim podążać. Jeśli człowiek nauczy się patrzeć na swoje życie przez pryzmat czterech wymiarów wdzięczności, cienie maleją, ponieważ przestają być w centrum zainteresowania. Wdzięczność nie pozwala zamknąć się w mroku negatywizmu. I chociaż jest prawdą, że jedno padające drzewo wywołuje więcej hałasu niż sto innych stojących, to jednak spokojne i wytrwałe kultywowanie wdzięczności znacząco wpływa na rozwój i utrwalanie szczęścia. Pielęgnowanie jej w sobie obniża poziom narzekania i niezadowolenia, gdyż nie można być jednocześnie marudnym i zadowolonym. Dlatego wdzięczność jest doskonałym lekarstwem na uczucie złości, żalu, zawiści, gniewu, niechęci, irytacji czy zamartwiania się.

Wzmocnienie dobrych relacji

Wdzięczność to nie tylko uczucie, pozytywna myśl czy proste słowo „dziękuję”. Jest ona czymś więcej – należy do prospołecznych postaw, które pozytywnie oddziałują zarówno na dawcę dobra, jak i obdarowanego. Wzmacnia relację życzliwości i otwartości pomiędzy ludźmi. Już pojedyncze słowo „dziękuję” motywuje dobroczyńcę do kontynuowania zachowania altruistycznego, do dalszej inwestycji. U obdarowanego natomiast doświadczenie dobroci wywołuje pragnienie odwzajemnienia, gdyż dobro rodzi dobro. 

Nie chodzi zatem o samą wartość podarunku, ale raczej o to, co wdzięczność czyni w przestrzeni międzyludzkiej – z pewnością raduje odbiorcę, ale również motywuje do podobnego gestu życzliwości względem innych potrzebujących. Pokazuje dawcy sens, znaczenie i wartość zaangażowania prospołecznego. Osoba przyjmująca otrzymuje nie tylko dar, jakikolwiek on będzie, ale spotyka się z konkretnym przykładem życzliwości i hojności, co również inspiruje, stając się ważną prospołeczną inwestycją. Praktykowanie wdzięczności rozwija pozytywne relacje w rodzinie, w środowisku pracy, we wspólnocie Kościoła. Uczy wrażliwości na potrzeby innych i pokazuje prawdę o tym, że wzajemnie się potrzebujemy. Niewątpliwie każdy człowiek może stać się dobroczyńcą, a przez to ulepszać świat, w którym żyje.

Piotr Kwiatek OFMCap, Ucieszyć się życiem, wydawnictwo Serafin, 2022