Historia to pamięć ludzkiego istnienia i jego dziejów

Historia to pamięć ludzkiego istnienia i jego dziejów. W tym sensie historia Półwyspu Iberyjskiego jest niezwykle bogata, różnorodna i burzliwa. Aby lepiej zrozumieć ewolucję Drogi Jakubowej, omówione będą tu jedynie główne wydarzenia historyczne, które miały miejsce do końca czasów średniowiecznych, „złotego” okresu pielgrzymkowego, i które związane są z Camino.

Zanim powstało państwo hiszpańskie, jak w tyglu mieszały się na Półwyspie różne ludy i religie, od Iberów i Celtów, Greków i Fenicjan, poprzez Rzymian, Gotów, Żydów, Arabów… Półwysep był etapem końcowym i „docelowym” w czasach wędrówki ludów. Hiszpania jest więc spadkobierczynią wszystkich tych nacji, ich kultur i religii. Okresowo tak różne ludy współżyły ze sobą pokojowo, to znów ożywał w nich duch współzawodnictwa o dominację religijną, polityczną lub terytorialną. Hiszpania jako królestwo chrześcijańskie w aktualnych granicach zaistniała dopiero w 1492 roku.

Wpływ historii kraju na wytyczenie i rozwój Camino de Santiago był tak wielki, że stała się ona częścią historii tej Drogi. Z kolei Camino, będąc osią łączącą Hiszpanię z ówczesną Europą, wpłynęło pozytywnie na zjednoczenie królestw Półwyspu.

Prehistoria

Wiele dróg przecina Półwysep Iberyjski, prowadząc do Composteli. Zależnie od wybranego szlaku napotyka się różne znaleziska archeologiczne dotyczące odmiennych kultur. Półwysep Iberyjski zaludniony był już w czasach prehistorycznych, o czym świadczą odkrycia archeologiczne w Atapuerce (Burgos), na Drodze Francuskiej. Znaleziono tam szczątki hominidów (homo antecessor) sprzed 1 200 000 lat. Działalność artystyczną człowieka sprzed 35 000 – 10 000 lat można znaleźć w jaskiniach północnego pasa Półwyspu. Na Półwysepie Iberyjskim, a szczególnie wzdłuż jego brzegów atlantyckich, znajduje się wiele dolmenów należących do kultury megalitycznej epoki kamiennej (neolitu), z okresu 6000 – 2000 lat p.n.e. Dolmeny znajdują się między innymi przy Drodze Północnym Wybrzeżem oraz przy szlaku prowadzącym ze Santiago de Compostela do Finisterre i do Muxia.

Król Salomon, rozmiłowany w luksusie, sprowadzał piękne wyroby złotnicze z Tarszisz. Wspomina o tym Biblia Starego Testamentu: Księga Królów, Druga Księga Kronik oraz księgi Jonasza, Izajasza, Jeremiasza i Ezechiela.
Tarszisz, najstarsza znana struktura państwowa na Półwyspie Iberyjskim w okresie cytowanym w Biblii, a więc w latach 1000 do 580 p.n.e., mogła znajdować się na terenach pomiędzy dzisiejszą Huelvą, Kadyksem i Badajoz (Hiszpania płd.-zach.). O jej wysoko rozwiniętej kulturze świadczą znaleziska archeologiczne.

Anna Maria Stefaniak, „Camino de Santiago. Miedzy historią, legendą i mitem”, Wydawnictwo WAM, 2018

Dziękujemy Wydawnictwu WAM za udostępnienie wybranych fragmentów