W Hiszpanii powstała pierwsza w historii Europy kasa oszczędności, która udzielała bezprocentowych pożyczek.

Siedemset lat panowania rzymskiego na terenie Hiszpanii pozostawiło nie tylko dzieła inżynierii i architektury, ale również strukturę administracyjną i język. Wiele kwitnących dzisiaj miast Półwyspu Iberyjskiego założyli Rzymianie. Są to między innymi Barcelona (Barcino), Saragossa (Caesaraugusta), Lugo (Lucus Augustus), Astorga (Asturica Augusta), Gijón (Gigia), Tarragona (Tarraco), Pampeluna (Pompaelo), Braga (Bracara Augusta) w Portugalii i inne.

W najzdrowszej strefie klimatycznej Hiszpanii, przy głównym szlaku komunikacyjnym Via de la Plata, dla emerytów wojskowych wyższej rangi, sfatygowanych wojnami asturyjskimi, wybudowano miasto Emerita Augusta (dzisiejsza Mérida, Estremadura). Zostało ono całkowicie wyposażone. Były tam wille, akwedukty, termy, cyrk, amfiteatr… Można je oglądać w plenerze, a eksponaty w miejskim Museo Romano w Meridzie.

Z wielu miast pozostały tylko resztki archeologiczne, dające pojęcie o rzymskim koncepcie urbanistycznym. Przetrwało też dziesięć akweduktów (najsłynniejsze są w Segowii, Tarragonie i w Meridzie, a także unikalny obiekt w Albarracin, w prowincji Teruel), stadion w Tarragonie (Katalonia), teatry (Kartagena, Mérida, Clunia Sulpicia), mury obronne niektórych miast (Astorga w prowincji León, Lugo w Galicji), kopalnia złota w Las Médulas (Bierzo, León), a także wiele mostów i trakty rzymskie, które posłużyły później jako Camino de Santiago, co jest tematem oddzielnego komentarza niżej.

Hispania lub Spania wizygocka odziedziczyła po Imperium Rzymskim całą strukturę administracyjną, ekonomiczno-społeczną i wojskową. W czasach gdy w Italii, Galii i Brytanii panowały chaos i zniszczenie, na Półwyspie wszystko funkcjonowało bez zmian, jako kontynuacja tych struktur w niezależnym już królestwie. Od V wieku n.e. do początków wieku VIII, czyli od upadku Imperium do najazdu Arabów, Regnum Spanorum było najbardziej rozwiniętym krajem i pierwszym uformowanym państwem w świecie zachodnim. Rozszerzano tu sieć dróg, handel krajowy i morski, budowano nowe porty, dbano o rozwój hodowli i rolnictwa. Kontynuowano też oficjalne mennice bijące własną monetę według wzorów rzymskich. W Hiszpanii powstała pierwsza w historii Europy kasa oszczędności, która udzielała bezprocentowych pożyczek. Została zainspirowana przez biskupa Fidela (560–571) z Emerita Augusta i zrealizowana przez jego następcę biskupa Másonę (571–605).

Po panowaniu rzymskim pozostały również język, jako rezultat ewolucji języka łacińskiego, oraz Farmacopea Pedaciusa Dioscoridesa (40–90 n.e.), Greka, lekarza i chirurga wojskowego legionów rzymskich z czasów Nerona. Jego przepisy farmaceutyczne oparte na ziołach znalazły zastosowanie w aptekach klasztornych hospitali wzdłuż Camino i w leczeniu chorych pielgrzymów.

Anna Maria Stefaniak, „Camino de Santiago. Miedzy historią, legendą i mitem”, Wydawnictwo WAM, 2018

Dziękujemy Wydawnictwu WAM za udostępnienie wybranych fragmentów