Jak Krynica Zdrój stała się częścią historii polskiego lecznictwa uzdrowiskowego
Jak pisze Bożena Płonka – Syroka we wstępie do tej monografii „Uzdrowisko Krynica należy do grona najstarszych polskich kurortów, jest także powszechnie uznawane za jeden z najlepszych ośrodków lecznictwa uzdrowiskowego w naszym kraju. Ta renoma jest wynikiem starań wielu zasłużonych dla rozwoju tego ośrodka ludzi, do których grona należał niewątpliwie profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i pionier polskiej balneologii Józef Dietl.
Monografia „Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Krynicy-Zdroju w kontekście europejskim” znalazła się w gronie publikacji do tegorocznej, ósmej edycji konkursu o Nagrodę im. ks. prof. Bolesława Kumora w kategorii „Książka o Sądecczyźnie”.
W tej publikacji znajdziemy materiał poświęcony historii Krynicy i kwestii związanych z lecznictwem, tworzeniem i rozbudową infrastruktury uzdrowiskowej, jak i szeroko pojętej kultury uzdrowiskowej.
Artykuły podzielone zostały na dwie grupy tematyczne. Pierwsza z nich, ujęta została w części zatytułowanej „Kultura uzdrowiskowa w Krynicy od założenia uzdrowiska do czasów współczesnych.
Jak pisze we wstępie Bożena Płonka – Syroka „ukazuje historię Krynicy w kontekście wdrażania programu modernizacyjnego, którego założenia zapożyczono z uzdrowisk zachodnioeuropejskich przeznaczonych dla zamożnej społecznej elity. Program ten doprowadził do przekształcenia Krynicy z małego, zaniedbanego ośrodka w kwitnący ekskluzywny kurort, dysponujący nie tylko szeroką oferta leczniczą, lecz także bogatą ofertą kulturalną, adresowaną do wymagającego grona odbiorców.
W drugiej części książki czytelnik znajdzie omówione wybrane przykłady innych europejskich uzdrowisk, z których modelu Krynica niegdyś czerpała.
- W monografii redakcyjnej „Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Krynicy – Zdroju w kontekście europejskim” zawarto wyniki oryginalnych, opartych na wartościowych materiałach źródłowych badań, poświęconych przyrodolecznictwu oraz rozwojowi infrastruktury zakładowej w najsłynniejszym polskim zdrojowisku – czytamy w uzasadnieniu zgłoszenia.
W poszczególnych rozdziałach przygotowanych przez specjalistów zajmujących się kulturą uzdrowiskową, w wyczerpujący sposób omówiono czynniki mające wpływ na rozwój kultury od połowy XIX w. do 1914 r., jej ofertę turystyczną w przewodnikach do 1914 r., pisma poświęcone problematyce uzdrowiskowej (do 1939 r.), balneologię wg dra Michała Zieleniewskiego, działalność inż. Leona Nowotarskiego i dra Juliana Zawadowskiego, a także zjazdy lekarzy w latach 1926 – 1937. W publikacji znajdziemy także informacje o tradycjach teatralnych uzdrowiska w kontekście teatrów amatorskich i zawodowych, o życiu muzycznym od poł. XVI w., o funkcjonowaniu zakładów fotograficznych do 1914 i in.
Monografia jest pokłosiem dwudniowej ogólnopolskiej konferencji naukowej, która odbyła się w Krynicy Zdroju w dniach 30-31 maja 2018 roku i zgromadziła kilkudziesięciu referentów.
Od czasu pracy zbiorowej pt. „Krynica” pod red. Feliksa Kiryka z 1994 roku jest to pierwsze kompleksowe opracowanie redakcyjne poświęcone dziejom krynickiego zakładu przyrodoleczniczego.
Książka umiejętnie wpisała się w obchody 225-lecia Krynicy i w interesujący sposób ukazała, jak mała miejscowość w dolinie Kryniczanki stała się ważną częścią historii polskiego lecznictwa uzdrowiskowego. Jest to XI tom wydany w serii: Kultura uzdrowiskowa w Europie pod redakcją Bożeny Płonki – Syroki.
W publikacji możemy przeczytać materiały zamieszczone przez prawie 30 autorów (ich wykaz znajduje się na końcu książki). Są także w niej archiwalne zdjęcia. Monografia liczy 417 stron.
Wydawca: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, 2019.
Opr. [email protected]