Zaloguj się
Miasto z klimatem - pomysł dla mieszkańców, pomysł dla samorządowców
Miasto z Klimatem jest programem, którego pierwsza edycja odbyła się w 2020 roku. Z uwagi na duże zainteresowanie i dobre przyjęcie podjęto decyzję o kontynuacji programu również i w tym roku. Tegoroczna edycja zakłada przeprowadzenie analizy podejmowanych przez miasta działań w zakresie wdrażania polityki ekologicznej i klimatycznej.
Analiza zostanie przeprowadzona w oparciu o pięć kategorii: jakość powietrza, zieleń miejska, transport zeroemisyjny, transformacja energetyczna, a także retencja miejska. Dane, które zostaną poddane badaniu pochodzić będą z dwóch źródeł; ogólnodostępnych baz danych oraz bezpośrednio od zainteresowanych udziałem w programie podmiotów.
Program skierowany jest do miast (gmin miejskich), nie oznacza to jednak, że wszystkie jednostki wezmą w nim udział ex officio. Warunkiem zakwalifikowania do programu jest wypełnienie i przesłanie drogą mailową formularza zgłoszeniowego. Formularz zgłoszeniowy wydaje się przystępny i zrozumiały. Wprost bowiem wskazano miejsca – pola, które zainteresowany udziałem w badaniu podmiot będzie musiał wypełnić samodzielnie. Wskazano również, które dane zostaną zaczerpnięte przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska bezpośrednio z ogólnopolskich baz.
Jakość powietrza
W zakresie pierwszej ocenianej kategorii tj. jakości powietrza, Ministerstwo Klimatu i Środowiska sprawdzać będzie trzy wskaźniki: stężenie średnioroczne PM2,5 (norma < 20 μg /m3), stężenie średnioroczne pyłu zawieszonego PM10 (norma < 40 μg/m3) i stężenie średnioroczne benzo(a)pirenu (norma < 1 ng/m3).
W tym przypadku źródłem, który dostarczy Ministerstwu danych będzie Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, a dane dotyczyć będą ubiegłego roku (2020). By ujednolicić kryteria oceny w formularzu zgłoszeniowym wskazano konkretny wzór, którym eksperci Ministerstwa będą posługiwać się przy analizie wskaźników.
Zieleń miejska
W przypadku drugiej kategorii danych – zieleni miejskiej, część danych pochodzić będzie z ogólnopolskich rejestrów, w części zaś od samych miast. Dane dotyczące powierzchni parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej przypadającej w 2019 roku na jednego mieszkańca oraz przyrost nasadzeń drzew jaki nastąpił w 2019 roku w mieście w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, Ministerstwo Klimatu i Środowiska pozyska samodzielnie z rejestrów Głównego Urzędu Statystycznego.
W tym przypadku, podobnie jak przy “jakości powietrza” formularz zgłoszeniowy wskazuje konkretne wzory, które zostaną wykorzystane przy wyliczeniu wskaźnika. Natomiast miasto będzie zobowiązane wskazać wydatki jakie poniosło na zagospodarowanie i utrzymanie terenów zieleni w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2019 roku i w 2020 roku.
Transport Miejski
W kategorii trzeciej – transport miejski zainteresowane udziałem w programie miejskie ośrodki będą zobowiązane podać w formularzu zgłoszeniowym informacje dotyczące procentowego udziału zeroemisyjnych pojazdów we flocie użytkowanej na obszarze miasta w 2019 i 2020 roku. Natomiast dane dotyczące liczby ogólnodostępnych punktów ładowania pojazdów zeroemisyjnych i niskoemisyjnych przypadająca na 1000 mieszkańców oraz długość ścieżek rowerowych przypadająca na 10 tys. ludności Ministerstwo Klimatu i Środowiska pobierze odpowiednio z Urzędu Dozoru Technicznego oraz Głównego Urzędu Statystycznego.
Z zastrzeżeniem, że w przypadku tych pierwszych (punktów ładowania) dane dotyczyć będą obecnego 2021 roku, a w przypadku ustalenia długości ścieżek rowerowych z rejestru GUS zostaną pobrane dane za rok 2019.
Transformacja energetyczna
W przypadku oceny zastosowanych w mieście rozwiązań dotyczących transformacji energetycznej, formularz zgłoszeniowy wskazuje na trzy podlegające ocenie wskaźniki. Pierwszym z nich jest odsetek wszystkich budynków, które na dzień 31.12.2020 r. posiadały instalacje OZE podłączone do sieci. Jeżeli miasto nie będzie dysponować tymi danymi, z odpowiednim wnioskiem powinno zwrócić się do właściwego operatora sieci energetycznej.
Miasto będzie zobowiązane podać dane określające moc instalacji OZE wykorzystywanych w 2019 i 2020 roku na potrzeby grzewcze (nie związane ze spalaniem, czyli np. kolektory słoneczne, pompy ciepła) zainstalowane na potrzeby budynków miejskich. Ministerstwo Klimatu i Środowiska na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2019 rok wyliczy roczne zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Retencja miejska
Ostatnią z badanych kategorii danych będą wskaźniki dotyczące miejskiej retencji. Wszystkie dane tej kategorii pochodzić będą bezpośrednio od zainteresowanych udziałem w programie miast. Tak jak przy poprzednich kategoriach również i w tej, badaniu podlegać będą trzy wskaźniki wyliczane w tym przypadku odpowiednio na rok 2019 i 2020.
W formularzu należy podać procentowy udział zlewni objętej systemem retencji oraz zagospodarowania wód opadowych w powierzchni zlewni wód opadowych w granicach miasta, pojemność urządzeń do retencji wód opadowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca jak również procentowy wskaźnik przyjaznego przyrodzie potencjału retencyjnego miasta. Standardowo formularz określa wzory, na podstawie których miasto będzie mogło wyliczyć i wskazać właściwe dane.
Formularze rejestracyjne można przesyłać do 11 czerwca br. Wyróżnione na podstawie przeprowadzonej analizy miasta otrzymają tytuł Miasta z Klimatem (istnieje możliwość kumulacji wyróżnień w kilku kategoriach). Dowodem wyróżnienia będą tablice informacyjne do wykorzystania przez władze miast w budynkach użyteczności publicznej oraz specjalny system identyfikacji wizualnej, którym wyróżnieni będą mogli posługiwać się w prowadzonych przez siebie działaniach komunikacyjnych w tym w social mediach.
Dodatkowo wyróżnione miasta będą mogły skorzystać z doradztwa strategicznego finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a koordynowanego przez Instytutu Ochrony Środowiska. W ramach doradztwa strategicznego zostanie dokonany (wspólnie ze zwycięskimi miastami) przegląd wybranych dokumentów strategicznych i planistycznych, a następnie określone zostaną wytyczne (rekomendacje) w zakresie zmiany już istniejących rozwiązań lub też określono zostaną zupełnie nowe cele „transformacji klimatyczno-środowiskowej”.
Poprzez objęcie miast doradztwem strategicznym, miasta te mają zostać przygotowane do finansowania kluczowych inwestycji w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, środków pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy i programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Każde miasto objęte doradztwem strategicznym otrzyma podsumowanie przygotowane w formie raportu końcowego. (Paulina Sudoł)
