Unijne dofinansowanie pod lupą inspektorów. Są wnioski

Kontrole NIK podejmowane są niezależnie od wymaganych prawem obligatoryjnych kontroli prowadzonych przez instytucje zarządzające, pośredniczące, certyfikującą i audytową w ramach systemu zarządzania i kontroli funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. NIK jest organem kontroli zewnętrznej i kontroluje fundusze UE jak niezależny audytor zewnętrzny. Rocznie NIK podejmuje od kilku do kilkunastu kontroli wydatkowania środków unijnych.
Inspektorzy weryfikują poprawność dysponowania dopłatami - poczynając od instytucji zarządzających, pośredniczących i certyfikujących, a kończąc na drobnych beneficjentach. Nieprawidłowości na jakie napotykają kontrolerzy mają różny charakter. Jedne wymagają zmian systemowych, inne korekty formalnej.
W przypadku instytucji zaangażowanych w system zarządzania i kontroli funduszy UE kontrolerzy wskazywali w poszczególnych audytach m.in. na niejasne zasady wyboru projektów, opóźnienia w zawieraniu umów, brak kontroli realizowanych projektów, umowy z beneficjentami niedostosowane do specyfiki projektu, zmiany na listach projektów do zatwierdzenia dofinansowania niezgodne z procedurami lub z zastosowaniem niejasnych kryteriów.
Beneficjenci natomiast nierzetelnie przygotowywali wnioski o dofinansowanie, realizowali inwestycje z naruszeniem warunków umów, w tym nierzetelnie weryfikowali rażąco niską cenę, udzielali zamówień niezgodnie z zapisami ustawy o Pzp.
Jeżeli wyniki kontroli wskazują na szkodę lub potencjalną szkodę w budżecie UE, NIK kierowała dodatkowe wystąpienie pokontrolne do instytucji, która zawarła umowę z beneficjentem. Od czerwca 2012 r., w związku z nowelizacją ustawy o NIK, Prezes NIK kieruje do tych instytucji powiadomienia.
W przypadku podejrzenia naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub popełnienia przestępstwa NIK zawiadamia właściwe organy.
Podsumowując wyniki kontroli NIK, ETO i KE oraz kontroli przeprowadzonych przez instytucie zarządzające, instytucie audytową i jednostkę certyfikująca, można uznać, że system zarządzania i kontroli środków UE w Polsce jest na ogół skuteczny, gdyż poziom nieprawidłowości zazwyczaj nie przekracza 2 proc.
„ Nie oznacza to, że w razie wykrycia nieprawidłowości KE nie może nałożyć korekty finansowej. Wykryte przez KE przypadki nieprawidłowości oraz nałożone korekty finansowe i przypadki czasowego wstrzymania płatności nie zmieniają ogólnie pozytywnego obrazu systemu kontroli środków UE w Polsce. Warto przy tym zwrócić uwagę, że nawet przeprowadzenie tak wielu kontroli jak wcześniej wspomniano nie może dać 100% pewności, że nie ma i nie będzie innych nieprawidłowości , kontrole są bowiem zawsze prowadzone na próbie wydatków i jednostek. Nie znajduje potwierdzenia opinia, że kontroli środków UE jest zbyt wiele, choć z pewnością stanowią pewną dolegliwość dla beneficjentów. Kontrole środków UE wymagane są przez przepisy i standardy unijne. Kontroli środków UE powinno być tyle, aby system zarządzania i kontroli mógł być uznany przez instytucie unijne za na ogół skuteczny i zapewniający należyte wykorzystanie środków UE, zgodnie z przepisami i z przeznaczeniem tych środków” – czytamy w raporcie.

BOS
Fot: arch
Źródło: NIK