Dobra książka: M. Czuma, L. Mazan, "Tate, jedziemy do Krakowa" (7)

1943

27 października

Frank wręcza kwiaty Żydówce. W gmachu Stadt Bibliothek (Biblioteka Jagiellońska) uroczyste otwarcie wystawy pamiątek po Fryderyku Szopenie (na chwilę obecną - Friedrichu Schoppingu z niemieckiej Lotaryngii), których kolekcję gubernator Hans Frank zakupił u paryskiego miłośnika Szopena, Żyda - Eduarda Ganche'a. Wśród pamiątek jest fortepian Pleyel, na którym grał Szopen, a teraz, w czasie uroczystego koncertu brawurowo gra jego Scherzo b-moll 33-letnia Ludmiła Berkwitz. Pianistka urodziła się w Moskwie, jej ojciec był Żydem, matka Rosjanką. Uczyła się w szkole muzycznej w Kijowie, po rewolucji październikowej przyjechała do Polski. W roku 1927 była najmłodszą uczestniczką Konkursu Szopenowskiego, przegrała m.in. z Dymitrem Szostakowiczem, ale otrzymała stypendium umożliwiające wyższe studia muzyczne w Krakowie, gdzie zamieszkała z matką na stałe. Koncertowała w całej Polsce, m.in. z Władysławem Szpilmanem. Po wejściu Niemców nadal utrzymywała się z muzyki. W przetrwaniu pomagał jej aryjski wygląd i doskonała znajomość kilku języków obcych.

Jej grą w Stadt Bibliothek Frank jest zachwycony, wręcza artystce wielki bukiet róż, z galanterią całuje w rękę. Być może spowoduje to, iż po koncercie, gdy wyjdzie na jaw jej żydowskie pochodzenie, nie zostanie zlikwidowana w Krakowie, lecz wysłana wraz z matką do pracy do Niemiec. Oswobodzona przez Amerykanów wyjedzie do USA, będzie koncertować i uczyć muzyki. Umrze 21 stycznia 2005 roku.

Mieczysław Czuma, Leszek Mazan, „Tate, jedziemy do Krakowa”, Wydawnictwo Anabasis, 2015
Wybór fragmentów: Leszek Mazan