W świecie, w którym umiera bezinteresowność, nieuchronnie umiera też miłość.

Z rozdziału: Nie potrzeba pomników z kamienia – 10 lekcji Jana Pawła II

2. Bezinteresowny dar z siebie samego

Druga lekcja Jana Pawła II to przypominanie w niezliczonych wręcz przemówieniach i dokumentach nauczania soborowego o tym, że człowiek „nie może odnaleźć się w pełni inaczej, jak tylko poprzez bezinteresowny dar z siebie samego” (GS 24). Jan Paweł II naucza i pokazuje, że przez ten dar z siebie samego, swych talentów, czasu i majątku, z siebie jako osoby najpiękniej realizuje się nasza wolność i urzeczywistnia się miłość. A także, że takie odczytanie swojego życia, swojego powołania daje wielką – nieporównaną z niczym radość.

Niezmiernie to aktualna lekcja w świecie, w którym zabijana jest bezinteresowność [...] I wszystko dziś robi się „po coś”: aby zwiększyć efektywność, obniżyć koszty, przyśpieszyć sukces, zmniejszyć kaloryczność, wydłużyć spodziewany czas życia. Także jeżeli czegoś nie robimy, to też musimy to uzasadnić korzyściami – tym, że jest to niezdrowe, że trwoni nasz czas lub marnuje pieniądze, że zmniejsza szanse na awans. Kto nie optymalizuje, ten przegrywa. Ale tam, gdzie światem rządzi jedynie reguła optymalizacji, usychają i prawda, i piękno. Płowieje też pogoda ducha i poczucie humoru, zanika spontaniczność i bezinteresowność. W świecie, w którym umiera bezinteresowność, nieuchronnie umiera też miłość.

3. Być człowiekiem sumienia

Trzecia lekcja, którą warto przypomnieć, to wezwanie Jana Pawła II, by być człowiekiem sumienia. A to oznacza, że mamy się uczyć niekoniunkturalnych zachowań, umieć przekroczyć swoje wahania i lęki, by być wiernym prawdzie i dobru oraz nieść dobro innym ludziom. Przypominał nam o tym Jan Paweł II wielokrotnie, a najzwięźlej ujął to w 1987 roku w Gdańsku, mówiąc: „Każdy znajduje w życiu jakieś swoje Westerplatte, jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć, jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić, nie można zdezerterować”. Ten temat rozwinął Papież już w wolnej Polsce, w 1995 roku w Skoczowie: „być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich, w duchu ewangelicznej solidarności”. Zmieniają się okoliczności, płyną kolejne lata, ale te słowa nie utraciły nic ze swej aktualności.