Zaloguj się
Zygmunt Berdychowski o "Powrocie na Sądecczyznę" Antoniego Kroha
Co napisał Zygmunt Berdychowski? "Szanowni Państwo. Oddajemy dziś do rąk sądeckich czytelników, choć mam nadzieję, że nie tylko sądeckich, pozycję wyjątkową. „Powrót na Sądecczyznę” to opowiedziana z dużą swadą historia naszej małej ojczyzny; to książka, która powinna się znaleźć w domu każdego Sądeczanina. Czytając tę opowieść, słychać głos gawędziarza, człowieka zanurzonego w naszej historii, a jednocześnie potrafiącego jakby z dystansu uchwycić istotę procesów, które przetaczały się po Sądecczyźnie na przestrzeni dziejów.
O unikalności „Powrotu na Sądecczyznę” świadczy przede wszystkim to, że pozycja ta nie jest obciążona, tak charakterystycznym dla historyków, suchym językiem, w którym pełno jest dat, przypisów i naukowych wątpliwości. Żywa narracja, w jednym miejscu połączona z humorem i satyrą , a w innym – powagą i refleksją nad imponderabiliami, pozwala mieć nadzieję, że te niespełna czterysta stron będą czytać młodzi ludzie. Zwłaszcza dziś poszukują oni wartości, które mają konstytuować ich obecność w przestrzeni publicznej i społecznej.
Możliwość osadzenia siebie samego w świecie wielkich i ważnych wydarzeń, które były udziałem ich przodków, jest dla nich niezwykle ważna i atrakcyjna. Mamy więc opowieść o księstwie Świętej Kingi, która w bardzo trudnym dla Rzeczypospolitej okresie była przykładem dbałości o region, jego mieszkańców i ich świat wartości. Mamy też opowieść o sądeckich spiskowcach w armii austro-węgierskiej, którzy tworząc organizację „Wolność” ryzykowali własnym życiem, a mimo to nie towarzyszyły im żadne wątpliwości.
Epopeja powrotu do Ojczyzny ich 20. Pułku godna jest wielkich produkcji filmowych i powinna stać się ważnym elementem naszego sądeckiego kodu historycznego. Mam pewność, że organizowany już od wielu lat przez Fundacje Sądecką dla młodzieży szkolnej i akademickiej konkurs historyczny „Mój region, moja duma, Moje Miasto, moja duma” wzbogacony zostaje łatwą do przyswojenia lekturą podstawową, która zwiększy jeszcze bardziej zainteresowanie historią wśród młodych ludzi, dając im powód do dumy z własnej przeszłości, zwłaszcza w kontaktach z rówieśnikami z innych regionów czy innych państw.
Mam również nadzieję, że po „Powrót na Sądecczyznę” sięgnie pokolenie ludzi starszych, którzy chcieliby swoim dzieciom czy wnukom wpoić miłość do regionu, nauczyć ich lokalnego patriotyzmu. Dlatego tak ważna jest tu opowieść o budowniczym kamiennego mostu w Znamirowicach, Janie Stachu, który nieprawdopodobnym uporem i pracą pokazał światu, że nawet niemożliwe jest możliwe, że trzeba mieć marzenia, dla których warto poświęcić życie. Jest wreszcie opowieść o Forum Ekonomicznym w Krynicy, jedynym międzynarodowym wydarzeniu w dzisiejszej politycznie podzielonej Polsce, które pokazuje Środkowym Europejczykom, że Polacy – czytaj Sądeczanie – potrafią zrobić coś, czego nie potrafi zrobić nikt inny, i co może i powinno być powodem do chluby.
„Powrót na Sądecczyznę”, jak żadna inna z dotychczasowych sądeckich historii, daje czytelnikowi szansę na wydobycie z naszej odległej i nieodległej przeszłości najważniejszych elementów, których każdy poszukuje. Jest to spojrzenie na nas jakby z pewnego dystansu, gdzie łatwiej o krytykę, ale też podkreślenie naszej oryginalności. Każdy z nas bowiem chciałby nosić w sobie poczucie wyjątkowości, każdy z nas chciałby wierzyć, że Sądecczyzna to miejsce szczególne, inne niż wszystkie, bo przecież tu spędzamy nasze życie. Lokalny patriotyzm i kapitał społeczny to wartości, bez których nie można wyobrazić sobie dziś nowoczesnego i sprawnie funkcjonującego państwa, a opowieści Antoniego Kroha o sądeckiej historii temu właśnie celowi służą najlepiej." (Zygmunt Berdychowski)
Partnerem wydarzenia jest MCK "Sokół"
