Dobra książka. Sądeczanin poleca. Sławomir Koper „Józef Piłsudski” (1)

„Nazwisko Piłsudskich po raz pierwszy pojawiło się w dokumentach pochodzących ze schyłku XV wieku. Pierwszym znanym przedstawicielem rodziny był starosta upicki Bartłomiej Giniejtowicz, który przybrał nazwisko od nazwy swojej posiadłości (Piłsudy).”

„Wnuk Kazimierza – Józef Wincenty Piłsudski – poślubił w kwietniu 1863 r. swoją kuzynkę, Marię Billewiczównę. Małżonkowie byli ze sobą blisko spokrewnieni i do zawarcia małżeństwa konieczna była dyspensa, co zresztą uzyskano bez większych problemów. Maria wniosła swojemu mężowi znaczny posag – kilkaset tysięcy rubli oraz ponad 8 tysięcy hektarów ziemi. Wkrótce po ślubie młoda para opuściła Żmudź, przenosząc się do Zułowa – położonego 60 km od Wilna. Tam też 5 grudnia 1867 r. urodził się Józef Klemens Piłsudski.

W ciągu osiemnastu lat Maria urodziła dwanaścioro dzieci (w tym bliźnięta). Ciąże i porody wyczerpały jej organizm; nigdy zresztą nie cieszyła się zbyt dobrym zdrowiem. Często zapadała na różne infekcje, przez całe życie również lekko utykała (pozostałość po zapaleniu stawu biodrowego w dzieciństwie). Pomimo słabego zdrowia przez całe życie imponowała jednak siłą charakteru i wytrwałością, to również ona dbała o patriotyczne wychowanie dzieci.

Bliskie pokrewieństwo pomiędzy Piłsudskimi i Billewiczami mogło być przyczyną dewiacji umysłowych wśród potomstwa Józefa Wincentego i Marii. W dzieciństwie zmarło dwoje najmłodszych, ale z pozostałych przy życiu aż troje przejawiało różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. Helena, najstarsza z rodzeństwa, była bez wątpienia osobą ograniczoną umysłowo – jej nauczyciele określali ją jako „półidiotkę”. Inna z sióstr, Maria, zmarła w zakładzie psychiatrycznym, natomiast najmłodszy z rodzeństwa, Kacper Piłsudski, był kleptomanem. Zupełnie innego rodzaju anomalie przejawiał urodzony w 1866 r. Bronisław. Światowej sławy etnograf, badacz kultury Ajnów czasami zachowywał się w sposób zupełnie niekonwencjonalny.”

„Józef Klemens Piłsudski (nazywany zdrobniale Ziukiem) urodził się jako czwarte z kolei dziecko właścicieli Zukowa. Dzieciństwo upłynęło mu w dostatku, dom prowadzono na wysokiej stopie, nie brakowało służby ani charakterystycznych dla polskich dworów rezydentów.”

Cytaty pochodzą z książki: Sławomir Koper „Józef Piłsudski. Życie prywatne Marszałka. Fakty i tajemnice”, wydawnictwo Bellona, Warszawa 2010