Karta Nauczyciela na nowo. Jakie zmiany czekają nauczycieli?

Ustawa czeka obecnie na podpis Prezydenta. Czy zmiany przyniosą spodziewany efekt? I skąd te zmiany? Nauczyciele, rodzice, uczniowie, społeczeństwo. Wydaje się, że nikt nie chce powtórki kwietniowego strajku nauczycieli. Niepokój i nerwy związane z nałożeniem się protestacyjnej akcji z terminami egzaminów ośmioklasistów i gimnazjalistów dodatkowo podkręcały i tak wysoką już temperaturę. Nauczyciele przede wszystkim sfrustrowani wysokościami swoich zarobków postanowili powiedzieć „dość”.

Po przeprowadzonym uprzednio przez Związek Nauczycielstwa Polskiego referendum 8 kwietnia br. odmówili wykonywania swoich obowiązków tj. nie przeprowadzali lekcji. ZNP, który stanął na czele protestu (wraz z Wolnym Związkiem Zawodowym „Solidarność – Oświata”) sformułował pięć głównych postulatów strajkowych.

Były to podwyżka w wysokości 1000 zł netto (z wyrównaniem od 1 stycznia 2019 r.) dla nauczycieli, wychowawców, innych pracowników pedagogicznych i pracowników niebędących nauczycielami, zwiększenie nakładów finansowych z budżetu państwa na oświatę, wprowadzenie zmian w ocenie prac nauczycieli, zmiana ścieżki awansu i dymisja ówczesnego Ministra Edukacji Narodowej – Anny Zalewskiej.

Tak w wielkim skrócie rysuje się źródło największej od 1993 roku akcji strajkowej w polskim systemie oświaty. Dnia 27 kwietnia br. akcja strajkowa została zawieszona do września. Czy analizując przepisy nowej (jeszcze nieobowiązującej ustawy) można przypuszczać, że odwieszenie strajku nie będzie konieczne?

Co wprowadza nowelizacja?

Po pierwsze finanse. Na podstawie Rozporządzenia MEN z dnia 8 lutego 2019 r. zarobki zasadnicze nauczycieli kształtują się następująco:

• nauczyciel stażysta – 2538 zł brutto (1 834,94 zł netto)
• nauczyciel kontraktowy - 2611 zł brutto (1 885,26 zł netto)
• nauczyciel mianowany – 2965 zł brutto (2 132,23 zł netto)
• nauczyciel dyplomowany – 3483 zł brutto (2 492,99 zł netto)

Po wejściu w życie znowelizowanych przepisów ustawy wynagrodzenie zasadnie wyniesie odpowiednio:

• nauczyciel stażysta 2 782 zł brutto (podwyżka o 244 zł brutto)
• nauczyciel kontraktowy 2 862 zł brutto (podwyżka o 257 zł brutto)
• nauczyciel mianowany – 3 250 zł brutto (podwyżka o 285 zł brutto)
• nauczyciel dyplomowany - 3 817 zł brutto (podwyższa o 334 zł brutto)

Wydaje się, zatem, że zaproponowane podwyżki nie będą spełniać pierwszego postulatu strajkujących, zwłaszcza, iż podane w uzasadnieniu ustawy kwoty są kwotami brutto. Jednak tekst uzasadnienia ustawy (Rozporządzenie z 8 lutego, 2019 r., które określa wprost wysokość wynagrodzeń będzie musiało zostać znowelizowane) wprost reguluje również wysokość dodatku wychowawczego. Dotychczas ustalenie jego wysokości leżało w gestii samorządów, po wejściu w życie ustawy dodatek ma wynosić nie mniej niż 300 zł brutto.

Dalej czytaj na następnej stronie:

W ten sposób, jak czytamy w uzasadnieniu ustawy trud i odpowiedzialności wychowawców w kształtowaniu rozwoju uczniów ma być doceniony. Mając na uwadze, iż do tej pory wysokość tego dodatku funkcyjnego tak naprawdę uzależniona była od możliwości finansowych jst, jest to dobre rozwiązanie, w szczególności, iż ustawa nie zamyka możliwości zwiększenia tej kwoty.  Ustawa wprowadza również nowy rodzaj świadczenia socjalnego, przewidzianego dla nauczyciela stażysty.

Ma ono zachęcić młodych ludzi podejmujących decyzje o wyborze tego odpowiedzialnego zawodu, jako swojej ścieżki kariery. Ze świadczenia będą mogli skorzystać wszyscy nauczyciele, którzy odbywać będą staż na stopień nauczyciela kontraktowego. Świadczenie na start w wysokości 1000 zł będzie wypłacane w okresie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego – do dnia 30 września roku, w którym nauczyciel rozpoczął staż.

Krótsza droga do awansu

Obowiązująca od 1 września 2018 r. Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych wprowadziła wiele zmian w zakresie oceny pracy nauczycieli. M.in. wprowadzono obligatoryjne terminy dokonywania ocen pracy, powiązano ocenę pracy ze ścieżką awansu zawodowego, wydłużono staż na stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do roku i 9 miesięcy.  Wprowadzono też egzamin przed komisją egzaminacyjną na stopień nauczyciela kontraktowego zamiast rozmowy przeprowadzanej przez komisję kwalifikacyjną.

Ustawa spotkała się z dużą krytyką środowiska nauczycielskiego. Nowelizacja Karty Nauczyciela ma powrócić do oceny pracy nauczycieli sprzed 1 września 2018r. pozostawiając jednak konieczność wyrażenia opinii przez radę rodziców. Dodatkowo ustawa rozdzieli ocenę pracy od awansu zawodowego nauczycieli, a w zakresie awansu zawodowego przywrócona zostaje ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu, skróci również staż na stopień nauczyciela kontraktowego do 9 miesięcy.

Co dalej?

Ustawa czeka obecnie na podpis Prezydenta, najprawdopodobniej wejdzie w życie 1 września br. Wówczas dowiemy się również czy z początkiem roku szkolnego powróci kwietniowy strajk. (Paulina Sudoł)