Profesor Julian Dybiec, wybitny uczony, badacz, historyk, syn Ziemi Łąckiej

Profesor Julian Dybiec został zgłoszony do tegorocznej dziewiątej już edycji konkursu o Nagrodę im. ks. prof. Bolesława Kumora w kategorii „Sądecki Autor”. Tego wybitnego historyka rekomendował wójt gminy Łącko Jan Dziedzina.

Prof. Julian Dybiec jest uczniem profesora Henryka Barycza. Przez wiele lat pracował w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie pełnił m.in. funkcję kierownika Zakładu Historii Oświaty i Kultury. Specjalizuje się w dziejach Galicji, Francji i Danii, związkach kulturalnych Polski z zachodem w epoce zaborów.

Uczestniczył w międzynarodowych konferencjach naukowych w Panamie, Salamance, Wiedniu, Oslo, Pradze i wielu innych. Opracował wielkie kompendia wiedzy, które znacząco wzbogaciły dotychczasowy zasób z dziedziny kultury i nauki XIX oraz XX wieku.

Autor około 100 prac naukowych. Członek Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej, skupiającego sympatyków i miłośników Nowego Sącza i Sądecczyzny. W latach 1992-2019 członek komitetu redakcyjnego „Rocznika Sądeckiego”, regionalnego pisma naukowego o profilu historycznym.

Spod jego pióra wyszło kilkanaście książek, w tym m.in. „Michał Wiszniewski: życie i twórczość”, „Finansowanie nauki i oświaty w Galicji 1860 -1918”, „Mecenat naukowy i oświatowy w Galicji: 1860-1918”, „Polska Akademia Umiejętności 1872-1952”, „Nie tylko szablą: nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości obcojęzycznego piśmiennictwa 1795-1918”. Przygotował również dziesiątki artykułów naukowych, które ogłoszone zostały w prestiżowych polskich i zagranicznych czasopismach.

Ważną część bogatego dorobku prof. Dybca stanowią publikacje dotyczące Sądecczyzny. Wziął udział w opracowaniu monograficznym dziejów najbardziej znanych miast Ziemi Sądeckiej. W monografii Starego Sącza (red. H. Barycz) i Nowego Sącza (red. F. Kiryk) ukazał dzieje tych miast w niełatwych czasach autonomii galicyjskiej 1867-1918.

Był pomysłodawcą oraz redaktorem monumentalnej monografii „Łącko i gmina łącka”. Zainicjował również wydawnictwo źródeł do historii Łącka i okolicy. Ukazują się one w serii Biblioteki Łąckiej. Pierwszy tom ogłoszony w 2014 roku zawiera wspomnienia łąckiego wikarego ks. Jana Twardowskiego. Drugi tom wydany został w Krakowie w 2016 roku i zawiera materiały źródłowe dotyczące kultury ludowej Łącka.

Szczególną doniosłość dla lepszego poznania łąckiego folkloru mają skrupulatnie zebrane i opracowane przez prof. Dybca pieśni oraz przyśpiewki. Trzeci tom Biblioteki Łąckiej również przyniósł miłośnikom Ziemi Łąckiej i osobom zainteresowanym dziejami administracji lokalnej wiele interesujących wiadomości o skomplikowanych stosunkach gospodarczych i społecznych warstwy chłopskiej. Rozpoczęta przez prof. Dybca inicjatywa publikowania prac o Ziemi Łąckiej przyniosła bogate owoce. Współcześnie żadna gmina wiejska na Sądecczyźnie nie posiada tak bogatych kompendiów wiedzy o swojej przeszłości.

Trwałym wkładem prof. Dybca w popularyzację wiedzy o Sądecczyźnie jest wieloletnia współpraca redakcyjna z „Rocznikiem Sądeckim” i „Almanachem Łąckim”, a także prelekcje w nowosądeckim Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Przeprowadzone przez prof. Dybca kwerendy w archiwach i bibliotekach ujawniły wartościowy materiał historyczny, który rzucił nowe światło na codzienne życie sądeczan w ubiegłych dziesięcioleciach. Jego pasje badawcze wpłynęły na ożywienie prac i studiów nad dziejami ziemi sądeckiej oraz wytyczyły nowe kierunki badań. Opr. [email protected], fot. arch. prof. Juliana Dybca.