Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Czwartek, 28 marca. Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni
12/02/2017 - 00:40

Sądeccy bohaterowie antykomunistycznego podziemia

Książka pt. „Żołnierze Wyklęci – Sądeccy bohaterowie antykomunistycznego podziemia” ma pieczęć krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

Publikacja zawiera prace laureatów konkursu szkolnego organizowanego od 2011 roku przez posła ziemi sądeckiej na Sejm VII kadencji Andrzeja Romanka.

Idea konkursu zrodziła się na kanwie ustanowionego w tym samym roku przez Sejm RP1marca jako Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, co było spełnieniem woli śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

„Głównym celem konkursu było zainteresowanie młodzieży  najnowszą historią  Polki, w tym walka antykomunistycznego podziemia w latach 1945 – 1956. Trzeba jasno powiedzieć, że to właśnie w tym okresie polscy bohaterowie, przede wszystkim byli żołnierze Armii Krajowej, stawiali opór sowietyzacji Polki i podporządkowania jej  ZSRR” – napisał w prologu Andrzej Romanek.  

Poseł Romanek zaprosił do współpracy krakowski oddział IPN, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu i media lokalne, w tym redakcję miesięcznika „Sądeczanin” .

Komunikaty o konkursie trafiły do nauczycieli historii w gimnazjach i szkołach średnich najpierw w Nowym Sączu i powiecie nowosądeckim, a później zasięg konkursu rozszerzono o Limanowszczyznę, Gorlickie i Podhale, bo wszędzie tam walczyli i ginęli Żołnierze Wyklęci.     

Odzew był wspaniały. Z każdą edycją napływało ze szkół więcej prac. 

Młodzież opisała lokalnych bohaterów, którzy po 1945 roku z bronią  w ręku przeciwstawili się „czerwonej zarazie”, płacąc często najwyższą cenę, przez dekady poniżani i opluwani.

Obok znanych postaci antykomunistycznego podziemia w regionie, takich jak ks. Władysław Gurgacz SJ, kapelan PPAN, czy podkomendni Józefa Kurasia „Ognia” pojawili się ludzi, o których  dotąd mało kto słyszał. Młodzi badacze dziejów najnowszych przepytywali dziadków i sąsiadów, penetrowali archiwa rodzinne i parafialne. Ich prace oceniali historycy IPN. 

Ogłoszeni wyników konkursu każdorazowo miało uroczystą oprawę w sądeckim Ratuszu. Nagrodami były głównie wyjazdy studyjne do Brukseli, fundowane przez europarlamentarzytów PiS, i książki IPN. Najlepsze prace zostały opublikowane w miesięczniku „Sądeczanin”. 

Marek Lasota, b. dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, tak podsumował pięć edycji konkursu:

„Główny zamiar organizatorów – nakłonienie młodych ludzi do zainteresowania się historią najnowszą, do poszukiwania korzeni własnych rodzin i poznawania przeszłości bliskich oraz sąsiadów – został osiągnięty: powstały interesujące prace odkrywające także przed historykami, postaci takich Niezłomnych, jak Stefan Kulig – członek Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej, czy Józef Stojek – żołnierz oddziału Mariana Mordarskiego „Śmigi” . Pamięć o nich  powróciła – nie tylko w świadomości młodzieży ale także w badaniach specjalnych”.  

A teraz ostatni akapit z pracy Łukasza Ziółkowskiego, ucznia Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Reymonta w Tęgoborzy, zatytułowanej ”Zwyciężony jest ten, kto się poddaje. O Janie Peciaku na  podstawie jego maszynopisów”:

„… nad tajemnicami, których nigdy nie  zgłębimy, można się zadumać, stając nad grobem Jana Peciaka na cmentarzu parafialnym w Tęgoborzy. Sądzę, że dla ludzi znających jego historię może stać się on symbolem walki całej podziemnej Polki pod okupacją niemiecką i sowiecką, symbolem tych, którzy bili się za wolność nasza i waszą. Dla Ciebie Polsko i Dla Twej Chwały.  

Prace uczniowskie, gimnazjalistów i licealistów przygotowała do druku Anna Zechenter z IPN we współpracy z historykiem Dawidem Golikiem, specjalistą od podziemia niepodległościowego na Sądecczyźnie.   

Publikację ilustrowaną licznymi  zdjęciami archiwalnymi i reprodukcjami dokumentów została zgłoszona do Nagrody im. ks. prof. Bolesława  Kumora w kategorii „książka o Sądecczyźnie”.

**

Żołnierze  Wyklęci – Sądeccy bohaterowie Antykomunistycznego Podziemia, wybór prac laureatów konkursu z lat 2011 - 2015, IPN – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Kraków 2016.

(HSZ)     









Dziękujemy za przesłanie błędu