Sądecczyzna w historiografii, literaturze i mediach

Konkurs ma na celu popularyzację książek o Sądecczyźnie (bez względu na gatunek) i uhonorowanie sądeckich ludzi pióra. Jego zwycięzcy otrzymają pamiątkowe statuetki oraz - do podziału - 20 tys. zł! Zgłoszenia przyjmowane są do 10 lutego w biurze Fundacji Sądeckiej przy ul. Barbackiego 57. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone podczas Wielkiej Gali Sądeczan 22 lutego w MCK "Sokół".
                 *
Do nagrody w kategorii "książka o Sądecczyźnie" redakcja miesięcznika "Sądeczanin" zgłosiła książkę pt. "Sądecczyzna w historiografii, literaturze i mediach". Publikacja zawiera materiały z dwudniowej konferencji, jaką pod takim samym tytułem zorganizował w ubiegłym roku, w Miasteczku Galicyjskim prof. Bolesław Faron. Okazja ku temu była nie byle jaka - 720. rocznica lokacji Nowego Sącza. Wygłoszone wówczas 27 referatów, to w istocie bibliografia Sądecczyzny w pigułce, odnotowano tam wszystko, co na przestrzeni dziejów napisano ważnego o Nowym Sączu i ziemi sądeckiej w języku polskim.
Na początek idą dzieła Jana Długosza, z których sądeckie wyimki wyłuskał sam prof. Feliks Kiryk. Dalej mamy omówienie twórczości największych historyków Sądecczyzny: Szczęsnego Morawskiego (Marcin Sepiał) i ks. Jana Sygańskiego (Franciszek Leśniak). Następnie idzie korowód XIX-wiecznych podróżników, krajoznawców, badaczy starożytności, muzealników, którzy przemierzali Sądecczyznę pieszo, konno i koleją, a swoje wrażenia przelali na papier.
Kolejne referaty traktują o tym, co Sądecczyźnie napisali wybitni pisarze, rozpoczynając od Jana Wiktora i jego epopei „Pieniny i ziemia sądecka” (Jan Zięba), przez „Dziennik” Zofii Nałkowskiej (Barbara Guzik) po nieśmiertelne dzieła Marii Kownackiej, o czym mówił na konferencji sam prof. Bolesław Faron. Miał szczęście znać, a nawet przyjaźnić się za autorką „Rogasia z Doliny Roztoki” i „Szkoły nad obłokami”.
Potem następuje seria referatów o poetach opiewających w swych wierszach Beskid Sądecki, począwszy od Jerzego Harasymowicza (Barbara Głogowska-Gryziecka), a na Władysławie Lubasiowej (Ewelina Faron) i Adamie Ziemianinie (Stanisław Burkot) skończywszy.
Ostatni trzy referaty to: „Sądecczyzna w twórczości piosenkarzy i zespołów muzycznych w PRL (Zbigniew Zaporowski, a trzeba wiedzieć, że o Dunajcu śpiewała m.in. Kasia Stanek i zespół Breakaut); „Nowy Sącz na starych widokówkach” (Agnieszka Ogonowska) i „Z Sądecczyzną po morzach i oceanach” (Adam Ruta), czyli o statkach noszących imię: „Dunajec”, „Nowy Sącz”, „Krynica” itd.
Książka pod każdym względem cenna dla miłośników i badaczy Sądecczyzny. Kopalnia informacji i wskazówek, gdzie i czego szukać. Jeżeli w sądeckich szkołach pojawią się kiedyś lekcje o dziejach i kulturze naszej małej ojczyzny, to ta publikacja będzie obowiązkową lekturą.
Bolesławowi Faronowi i reprezentowanemu przez niego Wydawnictwu Edukacyjnemu z Krakowa należą się słowa uznania za zorganizowanie konferencji i doprowadzenie sprawy do końca, w postaci wydania pokonferencyjnej publikacji.
Oddajmy profesorowi głos, który słusznie zauważa w posłowiu, że „prezentowana tutaj książka to pierwsze tak wieloaspektowe ujęcie dziejów i kultury Sądecczyzny z perspektywy historiograficznej, literaturoznawczej i medialnej. Podobna perspektywa wynika co najmniej z dwóch powodów: Sądecczyzna zarówno historycznie, etnograficznie, jak i kulturowo zawsze była regionem o charakterystycznych przymiotach; po drugie – w znacznym stopniu o jej odrębności, a także kultywowaniu swoistych cech, decydują jej mieszkańcy, także ci, którzy z ziemi rodzinnej uczynili temat swojej twórczości. Dzięki nim wszystkim głownie zaś Autorom zamieszczonych tu tekstów - możemy oddać do rąk czytelnika ten tom. Dotyczy on przeszłości i czasów współczesnych, nie jest pozycją wyłącznie regionalistyczną. W wielu bowiem tekstach odnosi się również do spraw ogólnopolskich, tak jak z życiem całego kraju zazębia się historia i dzień dzisiejszy regionu oraz jego stolicy, pięknego miasta nad Dunajcem i Kamienicą.
Książka zawiera indeks nazwisk, co ułatwia lekturę, a twarda oprawa powoduje, że w każdej sądeckiej rodzinie należy ją przeczytać od deski do deski i się nie rozleci.

**
Bolesław Faron został także zgłoszony do Nagrody im. Ks. Prof. Bolesława Kumora w kategorii "Sądecki autor" przez Marka Ryglewicz. Ma w dorobku wiele książek i opracowań. Absolwent I LO w Nowym Sączu i krakowskiej WSP. 
Jest wykładowcą akademickim, krytykiem literackim i działczem kultury. W autograficznej książce pt. "Powrót do korzeni. Nowy" opisał drogę wiejskiego chłopca z Czarnego Potoku w gminie Łącko na katedrę akademicką (był rektorem macierzystej WSP w Krakowie) i salony warszawskie i wiedeńskie (w latach 80- pełnił funkcję Ministra Oświaty,  to B. Faronowi nauczyciele zawdzieczają obowiązującą do dziś Kartę Nauczyciela, kierował także Instytutem Polskiim w Wiedniu).
Prof. Faron specjalizuje się w twórczośći Władysława Orkana, o pisarzu z Poręby Wielkiej, opiwającym piękno przyrody gorczańskiej  i trud pracy górali zagórzańskich napisał kilka książek. Teksty prof. Farona można znaleź w periodykach regionalnych m.in. Roczniku Sądeckim, Roczniku Ziemi Łąckiej. W 2001 roku prof. Faron zorganizował w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu dwudniową konferencję pt. "Prasa sądecka od zarania do dziś 1891-2011". Materiały z tej konferencji wyszły drukiem i to prawdziwe kompedium wiedzy o  wydawanych w Nowym Sączu gazetach i sądeckcih żurnalistów.


O nagodzie czytaj TUTAJ

FORMULARZ DO GŁOSOWANIA

(HSZ)
Sądecczyzna w historiografii, literaturze i mediach, pod redakcją Bolesława Farona. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2013.