Swędząca skóra głowy? Jak sobie radzić z tym problemem?

Swędzenie skóry głowy to problem, który dotyka w równym stopniu kobiety i mężczyzn. Uporczywe swędzenie głowy skutecznie obniża samopoczucie, może powodować bezsenność oraz zaburzać koncentrację.Długotrwałe swędzenie skóry głowy, które wręcz zmusza do ciągłego dotykania i drapania, może powodować uszkodzenia naskórka i nasilenie zmian zapalnych. W konsekwencji może dojść do wtórnych zakażeń skóry (grzybiczych i bakteryjnych), a nawet do wypadania włosów. Swędzeniu głowy towarzyszyć może również pieczenie, zaczerwienienie, pękanie skóry oraz wysypka.

Swędząca skóra głowy to najczęściej jednocześnie wysuszona skóra głowy. Jeśli jest zbyt sucha, pobudza to do pracy gruczoły łojowe, co skutkuje wydzielaniem dużej ilości sebum. To sprawia, że skóra głowy jest przetłuszczona, a włosy tracą swój blask i stają się łamliwe, cienkie i słabe.

Świąd ostry utrzymuje się do 6 tygodni, natomiast trwający powyżej tego czasu klasyfikuje się jako przewlekły. 

Swędzenie głowy i wypadanie włosów – najczęstsze przyczyny świądu głowy.

Przyczyny takiego stanu mogą być bardzo różne, od nieprawidłowej pielęgnacji i higieny po zmiany chorobowe, wymagające leczenia. W zależności od źródła objawów, inne są metody walki z nimi. O opinię i wsparcie warto zwrócić się do doświadczonego dermatologa, który określi, czy podrażniona i swędząca skóra głowy to powód do niepokoju, czy jedynie wskazówka do większego dbania o zdrowie skóry.

Podczas wizyty lekarz sprawdza, czy sucha i swędząca skóra głowy jest wynikiem rozwijania się jednej z chorób. Może to być:

• łuszczyca (autoimmunologiczna choroba zapalna skóry, którą można dość łatwo rozpoznać po zaczerwienionych miejscach na głowie otoczonych białą łuską);
• łojotokowe zapalenie skóry głowy (występuje najczęściej w okresie dojrzewania, kiedy wzmożona jest produkcja sebum przez gruczoły łojowe – choć pojawia się też u osób dorosłych; gdy łojotok jest zbyt duży, skóra zaczyna się czerwienić i złuszczać, czemu dodatkowo towarzyszy obfite wypadanie włosów);
• atopowe zapalenie skóry (powszechna, zapalna choroba, podczas której pojawiają się grudki, zaczerwienienia, plamki oraz łuszcząca się, sucha i swędząca skóra głowy);
• zapalenia mieszków włosowych (infekcja, pojawiająca się przez zakażenie bakteriami – leczy się najczęściej antybiotykami, zgodnie z zaleceniami dermatologa);
• grzybica (objawia się zazwyczaj swędzącą skórą głowy tylko w jednym miejscu, na przykład na czubku bądź z boku);
• alergie (przykładowo: na składniki farby do włosów, szamponu czy odżywki);
• wszawica głowowa (zakaźna choroba przenoszona przez wszy ludzkie, które żywią się krwią, a miejsca, w których wgryzają się w naskórek powodują świąd skóry).

Podrażniona i swędząca skóra głowy najczęściej nie jest spowodowana chorobą, choć ważne jest, by taką ewentualność sprawdzić i odrzucić. Do innych przyczyn pojawiania się tego schorzenia można zaliczyć:

• łupież;
• przesuszenie skóry głowy;
• nieprawidłową pielęgnację (na przykład zbyt rzadkie mycie włosów i skóry głowy).

Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia swędzenia skóry głowy? 

Do czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia swędzenia skóry głowy, zaliczamy również: 

• farbowanie i rozjaśnianie włosów,
• ciasne nakrycia głowy,
• mycie włosów w twardej, chlorowanej wodzie,
• przewlekły stres, zaburzenia nerwicowe,
• przebywanie w klimatyzowanych lub zbyt ogrzanych pomieszczeniach,
• częsta stylizacja włosów lokówką, prostownicą,
• suszenie włosów zbyt gorącym powietrzem,
• promieniowanie słoneczne,
• dieta uboga w kwasy omega-3, 6 i 9,
• niedobory witaminowe.

Czasem przyczyna świądu leży głębiej i może występować w przebiegu choroby ogólnej. Są to między innymi: choroby hematologiczne, nerek, wątroby, a nawet niedoczynność tarczycy (powoduje wysuszenie skóry na całym ciele, również na głowie) czy niedobór żelaza.

Swędząca skóra głowy – jakie badania warto zrobić?

Jeśli nie popełniasz błędów w pielęgnacji, przyczyna swędzenia skóry głowy prawdopodobnie jest bardziej złożona. W pierwszej kolejności udaj się do dermatologa, który przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad i zleci wykonanie niezbędnych badań. Jeśli głównym podejrzanym jest alergia, zostaniesz poproszony o wykonanie testu skórnego lub z próbki krwi. Na podstawie tego badania zostaną zidentyfikowane alergeny, których musisz unikać podczas codziennej pielęgnacji. Gdy lekarz podejrzewa, że świąd ma związek np. z zaburzeniami hormonalnymi, zleci wykonanie tzw. profilu tarczycowego. To badanie krwi, które wykazuje poziom hormonów tarczycy (TSH, T3, T4).

Świąd skóry głowy – leczenie

Jeśli winowajcą jest kosmetyk, należy go odstawić i zastąpić delikatniejszym produktem oraz pamiętać by zawsze dobrze wypłukiwać szampon, najlepiej letnią wodą.

Leczenie łupieżu sprowadza się najczęściej do stosowania preparatów przeciwgrzybiczych np. szampon z ketokonazolem lub/oraz pozbycie się innych czynników wywołujących. Jeśli przyczyną jest grzybica dermatolog przepisze nam leki przeciwgrzybicze np. cyklopiroksolamine, ketokonazol, ekonazol.

Leczenie łuszczycy obejmuje leczenie miejscowe m.in glikokortykosteroidami, analogami wit D, retinoidami, kwasem salicylowym a także leczenie ogólne fototerapią, metotreksatem (spowalniającymi namnażanie się szybko dzielących się komórek skóry), cyklosporyną A (hamującą układ odpornościowy), oraz lekami biologicznymi.

Podstawą leczenia atopowego zapalenia skóry jest wyeliminowanie alergenu oraz leczenie glikokortykosteroidami, lekami przeciwhistaminowymi. Niezwykle istotne jest odpowiednie nawilżanie i natłuszczanie skóry.

Zobacz też: Świńska grypa: przyczyny, objawy, leczenie

Leczenie zapalenie mieszków włosowych o etiologii bakteryjnej polega na stosowaniu antybiotyków miejscowo, takich jak mupirocyna, kwas fusydowy czy retapamulina.

Niedoczynność tarczycy leczy się syntetyczną lewotyroksyną – hormonem identycznym jak ten produkowany przez tarczycę.

Jeśli swędzenie skóry głowy ma charakter psychiczny pomocna jest psychoterapia oraz standardowe leczenie chorób psychicznych np. lekami przeciwpsychotycznymi.

Dieta na piękne włosy

Zdrowe włosy i skóra wymagają odpowiedniej diety i nawodnienia. Piękne włosy wymagają niezbędnych składników odżywczych – witaminy A, które pobudza mieszki włosowe do wzrostu, witaminy C, E, witamin z grupy B, tłuszczów omega-3, a także składników mineralnych – żelaza, miedzi, cynku i siarki. Pamiętaj o piciu przynajmniej 2 litrów wody dziennie, aby nie doprowadzić do wysuszenia skóry. Takie praktyki na pewno odbiją się pozytywnie na wyglądzie naszej skóry i włosów.

Jeśli jednak swędzenie głowy jest długotrwałe i nic nie przynosi efektu, wizyta u lekarza będzie najlepszym wyjściem, aby wykluczyć wszystkie możliwe choroby. Nie próbuj za wszelką cenę zwalczyć problemu samodzielnie, ponieważ możesz tylko pogorszyć sytuację. 

[email protected],  fot. Freepik