Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Czwartek, 28 marca. Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni
15/04/2013 - 13:51

Dr Kamiński o profilaktyce nowotworów narządu rodnego kobiety

Choroby nowotworowe stały się u progu XXI wieku przyczyną 47 procent zgonów u kobiet w wieku 45 -64 lata. O skali problemu świadczy odnotowanych 5627 zachorowań na nowotwory złośliwe w 2009 roku w Małopolsce. W tym 18,2 proc. (tj. 1024 zachorowania) stanowiły nowotwory narządów płciowych kobiet.
Prognozy epidemiologiczne sugerują, że jedna na trzy kobiety zachoruje na raka w ciągu swojego życia, a 12 proc. z tej grupy stanowić będą nowotwory narządów płciowych. Zachoruje 2-3 razy więcej kobiet niż mężczyzn, najwięcej po menopauzie.

Dane te uzasadniają położenie nacisku na profilaktykę i wczesne wykrycie nowotworów.
Działania zapobiegawcze są prowadzone na trzech poziomach, a służą temu :
- standardy postępowania opracowane przez PTG i PTGO
- organizacja wysokospecjalistycznych ośrodków, takich jak nowopowstała Onkologia w Nowym Sączu.

W każdym rodzaju nowotworu narządu rodnego czynniki ryzyka, wczesne objawy, a także działania zapobiegawcze i wczesnego wykrywania są inne.
Omówienie w tym miejscu trzech głównie występujących nowotworów żeńskich narządów płciowych staje się konieczne w celu zrozumienia podstawowych zasad profilaktyki.
W raku jajnika, najtrudniej wcześnie wykrywalnym nowotworze czynniki prawdopodobne i zwiększające ryzyko zachorowania to: nierodność, niepłodność, nosicielstwo mutacji w genach BRCA, endometrioza, a także czynniki środowiskowe, dieta bogatotłuszczowa, palenie tytoniu, spożywanie kawy i dużej ilości mleka, leki stymulujące owulację, stany zapalne miednicy małej.

Wczesne objawy są niecharakterystyczne i wymagają czujności zwłaszcza ze strony osób obciążonych rodzinnie. Do tych objawów należą: ze strony przewodu pokarmowego (70 proc.) – zwłaszcza nawracające bóle i powiększenie obwodu brzucha. Natomiast ze strony układu moczowego (34 proc.) to częstomocz i parcie naglące.
U kobiet pochodzących z rodzin gdzie rak jajnika i sutka występuje często prowadzi się wzmożoną kontrolę polegającą na:
- badaniu ginekologicznym co 6 miesięcy począwszy od 35 roku życia, a w szczególnych przypadkach 10 lat wcześniej
- ultrasonografii dopochwowej i oznaczeniu antygenu co 12 miesięcy od 35 roku życia.

W raku błony śluzowej jamy macicy – czynniki ryzyka to: otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, zespół policystycznych jajników, predyspozycje rodzinne, długotrwałe stosowanie samych estrogenów, leczenie tamoksifenem, brak posiadania dzieci, niepłodność, cykle bezowulacyjne. Do objawów najczęściej występujących należą: nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, zwłaszcza u kobiet po menopauzie i upławy o nieprzyjemnym zapachu.

Zasady działań profilaktycznych w raku błony śluzowej jamy macicy polegają przede wszystkim na weryfikacji histopatologicznej nieprawidłowych krwawień z macicy, ocenie ultrasonograficznej głowicą dopochwową grubości błony śluzowej jamy macicy oraz wykonaniu badań cytologicznych.

Rak szyjki macicy jest nowotworem rozwijającym się przez wiele lat ( ok. 15 lat), a przyczyna jego powstawania jest nierozerwalnie związana z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego o wysokim potencjale onkogennym – HPV. Ponadto do czynników ryzyka zalicza się: młodszy wiek, aktywność płciowa i prokreacyjna. Wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, palenie tytoniu, niski status socjoekonomiczny, nieprawidłowe odżywianie, zakażenie wirusowe i bakteryjne pochwy.
Objawy raka szyjki macicy są nieswoiste i we wczesnych stadiach związane z infekcją. Dominują upławy i uporczywe plamienia kontaktowe.
Profilaktyka pierwotna: polega na stosowaniu szczepień ochronnych przeciwko zakażeniu HPV osób zdrowych, unikaniu narażenia na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego i zmniejszenie wpływu znacznych czynników ryzyka.
Profilaktyka wtórna: to wykonywanie badań cytologicznych i kolposkopowych, testów na obecność infekcji HPV.
W Polsce funkcjonuje Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. W polskim programie populacyjnym wykonuje się badanie cytologiczne co 3 lata u kobiet w wieku od 25 – 59 roku życia.


Podsumowanie

W profilaktyce stosowanej w ginekologii onkologicznej standardem diagnostyki powinno być coroczne badanie ginekologiczne obejmujące:
 - badanie ginekologiczne dwuręczne
 - badanie we wzierniku i pobieranie cytologicznego rozmazu co 3 lata
 - badanie USG głowicą dopochwową
 - badanie piersi uzupełnione mammografią, powyżej 50 roku życia, a u młodszych kobiet ultrasonografią.


Autor - dr nauk medycznych Bogdan Kamiński - kieruje oddziałem ginekologii onkologicznej w Szpitalu Specjalistycznym im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu
 






Dziękujemy za przesłanie błędu