Radni zdecydują o Tarczach Herbowych dla Żołnierzy Wyklętych

1 marca obchodzić będziemy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W ubiegłym roku starosta Marek Pławiak uhonorował z tej okazji Złotym Jabłkiem Sądeckim Stefana Kuliga, kilka miesięcy później także Tadeusza Rybę. Obaj po wojnie nie złożyli broni i walczyli w Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej na terenie Sądecczyzny. Teraz 23 lutego radni zagłosują nad przyznaniem Kuligowi, Rybie i Stojkowi Tarczy Herbowej „Zasłużony dla Miasta Nowego Sącza”. Poniżej uzasadnienia do uchwał:

Stefan Kulig ps. „Gorol”, ur. 20 VI 1926 r., w Obłazach Ryterskich. Aresztowany przez Gestapo, na przełamie 1942 i 1943 r., więziony i torturowany
w Nowym Sączu. Więzień obozów Auschwitz i Sachsenhausen. Dwukrotnie aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Jak zeznał: „Bity byłem do utraty przytomności, gdy się przewracałem to mnie kopali. Bili mnie też po piętach kijami […]. Stopy miałem tak spuchnięte, że nie dałem rady ubrać butów”. W 1948 r., przystąpił do Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej; przysięgę złożył w obecności kapelana oddziału ks. Władysława Gurgacza SI. Aresztowany po raz drugi przez UB, przebywał przez 5 lat w Ośrodku Pracy Więźniów w Strzelcach Opolskich, gdzie pracował w kamieniołomach.

Tadeusz Ryba ps. „Jeleń”, „Artur”, ur. 1 I 1928 r., w Barnowcu. Od czerwca 1948 r., łącznik między oddziałem leśnym „Żandarmeria” a Polską Podziemną Armią Niepodległościową. Członek oddziału „Żandarmeria” od września 1948 r. Zatrzymany na terenie Słowacji 22 X 1949 r., w czasie próby przedostania się na Zachód. Z wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie skazany na dożywotnie więzienie i osadzony na Montelupich. Na początku 1950 r., krótko w więzieniu w Rawiczu, następnie we Wronkach. W 1953 r., wyrok złagodzony do 12 lat więzienia. Zwolniony warunkowo w 1956 r., w związku z amnestią z 27 kwietnia, którą państwo komunistyczne zastosowało wobec więźniów politycznych w celu złagodzenia sytuacji społecznej w Polsce. Starszym bratem Tadeusza Ryby był zmarły w 2008 r., Józef, skazany w 1949 r., przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie na 2 lata więzienia.

Józef Adam Stojek „Gryzoń”, ur. 14 X 1925 r., w Gołąbkowicach. W czasie wojny ukrywał się przed Gestapo po tym jak w Domu Pierackiego (obecnie Miejski Dom Kultury) zrzucił ze ściany portret Hermanna Göringa. Po wojnie w grupie „Grot”, podporządkowanej Józefowi Kurasiowi ps. „Ogień”, dowodzonej przez Mariana Mordarskiego ps. Śmiga”, która ujawniła się 4 IV 1947 r. Jak wynika z jego własnej relacji, grupa „Grot” działała na Sądecczyźnie rozbrajając posterunki milicji, przebywała na Skałce pod Przehybą. W 1952 r., aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Więziony w Krakowie, Wiśniczu, Potulicach. Pracował przymusowo w kopalni w Knurowie. Na wolność wyszedł w 1956 r., W 2009 r., odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(JB)
Fot. JG, archiwum sadeczanin.info