Takiej historii nie znacie! Sympozjum „Sądeckie Drogi do Wolności”
Wiecie, że Sądeczanie, żołnierze z Sądecczyzny, ci sami, z których potem sformowano 1 Pułk Strzelców Podhalańskich, wracając w 1914 z frontu włoskiego by zagwarantować sobie to, że nie zostaną po drodze rozbrojeni, przejęli na trasie cały pociąg z lokomotywą, a w Wiedniu „wykupili” sobie szansę na dalszy bezpieczny przejazd okupując dworzec kolejowy i dając jego komendantowi worek konserw? Tę i wiele innych niewiarygodnych historii dotyczących udziału w odzyskaniu niepodległości przez Polskę przytoczył w rozmowie z Zygmuntem Berdychowski historyk i autor wielu znaczących w badaniach publikacji Jerzy Giza, wytrawy znawca tej tematyki występujący podczas sympozjum jako pierwszy.
Zobacz też: Ojczyzna nasza zmartwychwstała! Obchody 104. rocznicy odzyskania niepodległości przez Nowy Sącz
Z kolei kolejny doskonały historyk, członek redakcyjny kwartalnika historycznego „Sądeczanin” Sylwester Rękas naświetlił zebranym, jaki udział w akcjach konspiracyjnych w walce o Niepodległą mieli sądeccy kolejarze.
Jego redakcyjnemu koledze i jednocześnie koledze po fachu Jakubowi Bulzakowi przypadło w udziale przybliżenie znaczenia duchowieństwa i ziemiaństwa w tych działaniach. Bulzak skupił się na postaci wręcz legendarnej, czyli na osobie hrabiego Adama Stadnickiego. Niewiele osób wie, że w przypadku tego rodu chłopi, którzy na Sądecczyźnie wręcz gremialnie uczestniczyli w rabacji, miast ich atakować pojawili się w Nawojowej, by ich obronić przed podobnymi zakusami swoich pozostałych pobratymców.
Wyjątkowy, i niezaplanowany, punkt programu to przekazanie przez Jerzego Gizę w imieniu Rodziny Wojskowej Podhalańczyków, założycielowi „Fundacji Sądeckiej i Twórcy Powrotu Strzelców Podhalańskich na Sądecczyznę Zygmuntowi Berdychowskiemu” Patentu Strażnika Pamięci Narodowej.
- WSZEM WOBEC I KAŻDEMU Z OSOBNA, KOMU TYLKO WIEDZIEĆ NALEŻY, UROCZYŚCIE DO WIADOMOŚCI PODAJEMY, ŻE PAN ZYGMUNT BERDYCHOWSKI (…) OTRZYMUJE PATENT STRAŻNIKA PAMIĘCI NARODOWEJ NR 16 ZA KULTYWOWANIE TRADYCJI ŻOŁNIERSKIEJ 1 PUŁKU STRZELCÓW PODHALAŃSKICH ZAPISANYCH ZŁOTYMI ZGŁOSKAMI W KSIĘDZE CHWAŁY ORĘŻA POLSKIEGO – brzmi treść pamiątkowego dyplomu.
Podczas uroczystości można było też obejrzeć wystawy „Sądeccy Twórcy Niepodległości” oraz „1. Pułk Strzelców Podhalańskich”. Klimatycznym akcentem był też posiłek złożony z tradycyjnej wojskowej grochówki.
Najważniejsze jednak jest to, że obok mieszkańców Nowego Sącza, samorządowców z całej Sądecczyzny, uczestnikami imprezy były dzieci i młodzież, uczniowie szkół z naszego regionu. Organizatorami przedsięwzięcia, która była jednym z elementów 104 rocznicy odzyskania niepodległości przez Nowy Sącz byli SKT Sądeczanin i Fundacja Sądecka. ([email protected] Fot.: ES, Film: Mateusz Pogwizd)