Cukrzyca – epidemia XXI wieku. Choroba, o której trzeba wiedzieć

Cukrzyca nazywana jest epidemią XXI wieku. Coraz więcej ludzi cierpi na to schorzenie. Czym charakteryzuje się ta choroba?

- Cukrzyca jest chorobą przewlekła, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Jest to hormon białkowy niezbędny do prawidłowego metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek. Niedobór tego hormonu prowadzi do zaburzeń poziomu cukru w organizmie człowieka. Insulina jest produkowana przez trzustkę.

Ile osób choruje w Nowym Sączu na cukrzycę?

- Szacuję, że w Nowym Sączu cierpi na te chorobę cierpi około ośmiu tysięcy osób. Mówię tutaj jedynie o osobach dorosłych, które pozostają w stałym leczeniu. Te dane, które podałem nie odnoszą się do o dzieci, które również cierpią na tę chorobę. Liczba chorych na cukrzycę szybko się zmienia. Niestety wzrasta. Niemal codziennie wykrywane są nowe przypadki zachorowania na cukrzycę. Niejednokrotnie pacjent dowiaduje się, że musi kontrolować poziom cukru po przeprowadzonych rutynowych badaniach.

Czy granica wiekowa osób cierpiących na cukrzycę obniża się?

- Choroba ta diagnozowana jest coraz częściej u coraz młodych ludzi. Czynnikiem cukrzycogennym jest niestety stres. Pracujemy coraz więcej i coraz dłużej. Nie dbamy o to, aby jeść posiłki regularnie. Komfortową sytuacją byłaby taka, gdybyśmy spożywali sześć posiłków o stałych porach dnia. Powinniśmy jeść częściej, ale w mniejszych ilościach i unikać siedzącego trybu życia.

Mamy dwa typy cukrzycy. Jak je rozróżnić?

- Rzeczywiście rozróżniamy dwa typy tej choroby. Cukrzyca typu 1 nazywa jest insulinozależną lub „cukrzycą wieku młodzieńczego”. Najczęściej dotyczy ona dzieci, młodzieży i osób przed 30 roku życia, chociaż może także wystąpić u osób mających powyżej 30 lat. U ludzi młodych spowodowana jest ona zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za wydzielanie insuliny. Jest to ten typ cukrzycy, który musi być leczony insuliną. Nieleczona cukrzyca insulinozależna może doprowadzić do śmierci osoby, która na nią choruje. Drugim typem cukrzycy jest cukrzyca typu 2. Występuje ona u ludzi starszych, na ogół otyłych i osób borykających się z nadciśnieniem tętniczym. Ten typ cukrzycy wywołany jest opornością na działanie insuliny. W pierwszych okresach choroby można leczyć ją lekami doustnymi, stosowaniem odpowiedniej diety. Z czasem chory musi jednak przejść na zastrzyki z insuliną. Dzieje się to wtedy, gdy naturalne zasoby insuliny wyczerpią się.

Obecnie leczenie cukrzycy nie można z porównywać z metodami leczenia stosowanymi nawet jeszcze kilkanaście lat temu.... Diabetologia – dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem cukrzycy i jej powikłań prężnie się rozwija…

- Ma pani rację. Obecnie leczenie cukrzycy jest, dla samego chorego bardziej komfortowe. Diabetycy korzystają z nowoczesnych tzw. „penów”. Czasy troski diabetyków o to, by mieć odpowiedni zapas strzykawek niezbędnych do podania insuliny skończyły się.

Jakie objawy powinny budzić niepokój?

- Objawami wskazującymi, że osoba może chorować na cukrzycę są: nadmierne pocenie się, poczucie ogólnego osłabienia, drżenie rąk, senność, „wilczy głód”, wzmożone chudnięcie lub przybieranie na wadze przy braku zmian w nawykach żywieniowych, częste oddawanie oczu, zmożone pragnienie, omdlenia. Niepokojące jest także pojawienie się świądu, ropni na skórze. Chory ma wrażenie suchej skóry. Wśród objawów wymieniane są też nawracające infekcje układu moczowego, mrowienie nóg, rąk, ból głowy, szumy uszne, zwiększona drażliwość, częste zmiany nastroju i kołatanie serca. Jeśli takie objawy zaobserwujemy u siebie należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, aby wykonać specjalistyczne badania, które potwierdzą, albo wykluczą tę chorobę.

Jakie osoby mogą znajdować się w grupie ryzyka?

- Osoby wywodzące się z rodzin, w których ktoś bliski chorował lub zmaga się z tą chorobą, osoby mające nadwagę, są otyli. W grupie ryzyka znajdują się także ludzie stroniący od aktywności fizycznej, kobiety z przebytą cukrzycą ciążową, kobiety, które urodziły duże dzieci o wadze ponad 4 kg. „Rękę na pulsie” powinny trzymać też osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze (ponad 140/90), mające zaburzenia gospodarki lipidowej i zmagające się z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Nieleczona cukrzyca powoduje wiele powikłań. Wymieńmy te najważniejsze...

- Powikłania są niestety konsekwencją tego, że osoba chorująca na cukrzycę nie leczy jej i nie dba o swoje zdrowie. Należą do nich: nefropatia cukrzycowa (białkomocz oraz cukromocz), która powoduje uszkodzenie funkcji nerek. Wcześniej, czy później chory musi korzystać z dializ, aby nerki pracowały. Kolejnym powikłaniem jest retinopatia cukrzycowa, która uszkadza u diabetyków oczy (cukrzycy widzą słabo lub w ogóle tracą wzrok). Innym jest neuropatia cukrzycowa polegająca na uszkodzeniu nerwów obwodowych. Objawia się ona bólem błądzącym po całym ciele. Powikłaniem cukrzycy jest również zespół stopy cukrzycowej. Jest to zespół zaburzeń ukrwienia i unerwienia stopy. Prowadzi on do powstawania owrzodzeń i deformacji stóp. Niejednokrotnie kończy się amputacją kończyn. Do tych powikłań trzeba również zaliczyć chorobę niedokrwienną ośrodkowego układu nerwowego i miażdżycę.

Jak zapobiegać tej chorobie?

- Przede wszystkim należy zmienić tryb życia na bardziej aktywny. Ale nic na hura. Wszystko z umiarem. Postawmy na ruch, na dietę niskokaloryczną. Zrezygnujmy w dużej mierze z tłuszczów zwierzęcych na rzecz tłuszczów roślinnych, unikajmy używek (palenia papierosów, picia alkoholu). Każda osoba, która ukończyła 45 rok życia powinna raz na dwa lata zbadać sobie poziom cukru.

Rozmawiała Iga Michalec
Fot. (MIGA)