Synagoga znów będzie synagogą. Gmina żydowska w Krakowie domaga się od sądeckiego muzeum zwrotu obiektu

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie, która przez cały czas była właścicielem obiektu, chce, aby synagoga znowu była synagogą. Taki zamiar potwierdził naszemu portalowi Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący krakowskiej gminy.

- Synagoga, która była i jest naszą własnością będzie pełniła funkcję sakralną – mówi Jakubowicz. – Będzie to miejsce modlitwy i zgromadzeń religijnych. Do tej pory użytkowało ją sądeckie muzeum. Z tego tytułu gmina nie pobierała czynszu.

Przywróceniem synagogi do jej pierwotnej funkcji i zawiadywanie tym obiektem ma zająć się, jak twierdzi Jakubowicz, Fundacja Bonei Sanz, mająca siedzibę w Stanach Zjednoczonych, ale która jest również zarejestrowana w Polsce. Fundacją kieruje rabin Joel Halberstam, praprawnuk cadyka Chaima Halberstama (do jego ohelu na cmentarzu żydowskim przy ul. Rybackiej pielgrzymują chasydzi z całego świata)

- Fundacja chciałaby zająć się synagogą jak najszybciej – przyznaje Jakubowicz. – Wykupiła ona już budynek przy ulicy Rybackiej naprzeciwko cmentarza żydowskiego. W nim znajduje się kuchnia koszerna. Chasydzi, którzy przecież pielgrzymują także do Nowego Sącza będą mogli z niej korzystać. Równocześnie za tym budynkiem wybudowana zostanie łaźnia rytualna. Fundacja ta będzie zarządzała również synagogą. Chcielibyśmy, aby wróciło życie żydowskie do Nowego Sącza. Jednocześnie chcielibyśmy, aby synagoga była otwarta dla osób, które chcą zobaczyć różnice między jednym, a drugim kościołem.

Na razie trwają rozmowy na temat opuszczenia synagogi przez oddział muzealny między przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, a dyrektorem sądeckiego muzeum Robertem Ślusarkiem.
Warto wspomnieć, że w Galerii „Dawna Synagoga” eksponowana jest m.in. kolekcja judaików. Organizowane są tam również m.in. wystawy, które cieszą się zawsze dużym zainteresowaniem sądeczan i nie tylko.

- Chcielibyśmy, aby muzeum opuściło synagogę jeszcze w tym roku – mówi Jakubowicz. – Zastrzegam, że w tej sprawie prowadzimy rozmowy. Synagoga będzie własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, budynek zostanie użyczany fundacji. Ma to być, zgodnie z przeznaczeniem, miejsce kultu. Mam nadzieję, że współpraca między nami, a muzeum będzie kontynuowana.

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie zwróciła się do służb konserwatorskich o wpisanie synagogi do rejestru zabytków. Potwierdziła nam to Krystyna Menio, kierownik sądeckiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.

- Synagoga jest obiektem zabytkowym - mówi -  ale w związku z tym, że obiekt pełnił funkcję muzealną, nie była do tej pory wpisana do rejestru zabytków. Obecnie prowadzone jest postępowanie administracyjne.

- W najbliższym czasie wojewódzki konserwator zabytków powinien wydać decyzję w tej sprawie – stwierdza Krystyna Menio.

Próbowaliśmy się dzisiaj skontaktować z dyrektorem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu Robertem Ślusarkiem, który przebywał na urlopie. Niestety, nie odbierał telefonu. We wtorek w rozmowie z dziennikarzem naszego portalu Ślusarek udał, że o niczym nie wie, w środę przyznał, że jest coś na rzeczy i sprawa "budzi zaniepokojenie" wśród pracowników muzeum, a w wypowiedzi dla portalu twojsacz.pl, który pierszy poinformował o sprawie, stwierdził:

– Wszystko na razie jest na etapie dżentelmeńskiej rozmowy z przewodniczącym Jakubowiczem i wciąż jeszcze będziemy rozmawiać. Dopiero teraz zapytamy oficjalnie Gminę Żydowską o to, jakie mają szczegółowe plany wobec synagogi.

Leszek Zegzda, członek Zarządu województwa małopolskiego tak skomentował tę informację:

- Czekamy w tej sprawie na stanowisko Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. Jeśli będziemy nim dysponowali, to wówczas naświetlę sprawę na posiedzeniu Zarządu województwa małopolskiego.

Warto wiedzieć

Po 1945 roku w synagodze, zbudowanej w XVIII wieku znajdował się magazyn nawozów sztucznych i starych opakowań. Jak nam powiedziała kierowniczka sądeckiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków budynek został odrestaurowany w latach 1976 – 1982. W 1974 roku sądeckiemu muzeum przydzielono w synagodze siedem lokali użytkowych na cele ekspozycyjne.

MIGA, (s)
fot. nowysacz.pl