Zapomniany dyplomata z Nowego Sącza. Ta fascynująca historia zaczęła się w kamienicy przy ulicy Pijarskiej

Marian Stanisław Chodacki urodził się 15 lipca 1898 roku w Nowym Sączu. Dzieciństwo spędził przy ulicy Pijarskiej. Jego ojciec, Juliusz, był znanym i szanowanym w mieście adwokatem. Działał aktywnie jako społecznik. Od 1891 roku pracował w Tarnowie, a w latach 1895–1916 w Nowym Sączu. Swoje kancelarie prowadził przy ulicy Romanowskiego 15 i Pijarskiej 15. Ponadto mecenas to radny miejski i aktywny działacz niepodległościowy – był członkiem Powiatowego Komitetu Narodowego – zalążku władzy polskiej w regionie.

W roku 1914 Juliusz Chodacki został asesorem w magistracie, piastując tym samym jedną z najważniejszych funkcji w mieście. W 1916  mianowano go przewodniczącym PKN w Nowym Sączu. Należy zaznaczyć, że działał też w „Sokole”, szczególnie w sekcji cyklistów, będąc jednym z pionierów rowerów w Nowym Sączu. Udzielał się społecznie jako prezes Uniwersytetu Ludowego. Dzięki jego wsparciu, w kamienicy przy Pijarskiej 15 umieszczono zbiory Biblioteki Miejskiej, która nie miała siedziby.

Ważną postacią była również matka przyszłego dyplomaty - Maria z Raczyńskich  (1874–1916) – działaczka niepodległościowa. W czasie I wojny światowej pracowała w Lidze Kobiet i NKN. Ponadto była autorką licznych utworów literackich. Rodzice wychowali Mariana w atmosferze patriotyzmu. Jego młodość przerwała śmierć matki, podczas zebrania z okazji proklamacji Aktu 5 listopada w 1916 r. Ta tragiczna sytuacja również pokazała, jak ważny w ich domu był temat niepodległej Polski.

Młody Chodacki, biorąc przykład z rodziców, już jako gimnazjalista angażował się w działalność patriotyczną. Ukończył Szkołę Ludową (w latach 1905–1909). Uczęszczał do I Gimnazjum (do IV klasy), a potem w klasach V-VI do Gimnazjum im. Króla Chrobrego. W Nowym Sączu był także członkiem Związku Strzeleckiego, co dało mu przygotowanie pod zaangażowanie się w czyn zbrojny. W czasie I wojny światowej wstąpił w szeregi Legionistów, walczył w I Brygadzie. Od 1917 r. należał do Polskich Sił Zbrojnych. Wchodząc w wolną Polskę był doskonale przygotowany do pełnienia dla niej służby – ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Po wojnie służył w 24. Pułku Piechoty w Białej Podlaskiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie dwukrotnie go raniono. Słynął z odwagi i brawury, ale jednocześnie wielkiej kultury. Józef Haller pisał o nim: znakomity oficer, dzielny w boju, o szybkiej orientacji. O dużej inteligencji i dobrym sądzie. Nad wiek poważnie myślący, bardzo solidny, prawy i solidny. Lojalny.

Od 1921 r. zasiadał w Najwyższej Komisji Opiniującej w wojsku. W tym samym roku w I Gimnazjum zadawał maturę. Do 1924 r. był Słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Kurs zakończył w stopniu kapitana. Otrzymał także dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego oraz został skierowany do pracy w II Oddziale Sztabu Generalnego. Zajmował się on wywiadem, kontrwywiadem, kryptopologią i nasłuchem radiowym. Wśród zadań tej jednostki była także służba dyplomatyczna i to wydaje się odegrało w życiu młodego Chodackiego ważną rolę.

Okazało się, że nowosądeczaninowi przydał się także Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studiował od 1921 r. Jednym słowem był dobrze przygotowany do służby w dyplomacji. W latach 1927–1931 pełnił funkcję attaché wojskowego w Finlandii i Szwecji.

Jakiego rozpędu nabrała dalsza kariera dyplomatyczna Mariana Chodackiego? Jakie były jego losy podczas  II wojny światowej, a potem w okresie powojennym.  Można o tym  przeczytać w artykule Łukasza Połomskiego  w internetowym wydaniu miesięcznika „Sądeczanin”.KLIKNIJ  TUTAJ .

Już w tym tygodniu, w  tradycyjnym, papierowym wydaniu, periodyk trafi do sprzedaży.

Gdzie można kupić  miesięcznik "Sądeczanin"? 

Nowy Sącz:

• Księgarnia ALFABET, Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 5
• Księgarnia-Antykwariat BESTSELLER, Nowy Sącz, ul. Sobieskiego 1
• Firma Handlowa DANEK, Nowy Sącz, ul. Barbackiego 45
• MUSICBAN, Nowy Sącz, ul. Barbackiego 15
• Kiosk wielobranżowy, Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 23
• Spółdzielnia Ogrodnicza Ziemi Sądeckiego, Nowy Sącz, ul. Chopina 10
• Sklep Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej, Nowy Sącz, ul. Sobieskiego 22
• ADeeM – Dariusz Migacz, ul. Lwowska 66A, Nowy Sącz

Poza miastem:

• Niskowa: Sklep spożywczo-przemysłowy „Od A do Z”, Niskowa 180 (gmina Chełmiec)
• Kamianna: Pasieka Barć Kamianna, Kamianna 17 (gmina Łabowa)
• Brzezna: Sklep spożywczo-przemysłowy BEATRICZE, Brzezna (gmina Podegrodzie)
• Łącko: Firma Handlowa PASOŃ, Łącko 214
• Grybów: SHP SKŁADNICA GRYBÓW, ul, Rynek 1, Grybów
• Stary Sącz: Kiosk TRAFIKA, ul. Rynek 12, Stary Sącz

Przypominamy o ofercie prenumeraty naszego miesięcznika, którą można rozpocząć w dowolnym momencie. Po wykupieniu prenumeraty "Sądeczanina" co miesiąc na wskazany adres będziemy wysyłać za pośrednictwem poczty najnowsze wydanie periodyku. Więcej informacji:

• Bogusława Berdychowska - tel. 18 475 16 26, mail: [email protected]