Profesor Ryszard Terlecki o patriotyźmie. Czy to pojęcie można dowolnie zmieniać?

Panie profesorze, czy w ostatnich latach zmieniło się pojęcie patriotyzmu?
- Sens patriotyzmu wcale się nie zmienia. Pojęcie patriotyzmu wciąż oznacza to samo - miłość i przywiązanie do Ojczyzny, natomiast zmieniać się może nasilenie odczuwania związku z Ojczyzną. Zmieniają się również formy okazywania tego przywiązania. Z pewnością funkcjonuje też reguła, że poczucie zagrożenia w chwilach niebezpieczeństw i kryzysów to przywiązanie do własnego państwa i narodu wzmaga. Myślę, że dziś mamy do czynienia z takim zjawiskiem w związku z wojną na Ukrainie.

Jest również przywiązanie do naszych małych ojczyzn, naturalny związek z miejscem urodzenia i zamieszkania. Można to wręcz hierarchizować – najpierw przychodzi przywiązanie do swego regionu, później przychodzi silna więź z narodem.

Jednak słuchając tego, co mówią różni ludzie, również mieniący się patriotami, niewiele w tym już z pierwotnego pojęcia…
- Niestety, niektórzy próbują nam wmówić, że przywiązanie do własnego państwa i niepodległości jest już anachroniczne, że to coś nieaktualnego wobec tego, że rozpuszczamy się w większym pojęciu, w tym wypadku wspólnej Europy. I tu właśnie jest przedmiot politycznego sporu.

Prawica mówi, że najsilniejszym związkiem jest związek z własnym narodem i własnym państwem, a fundamentem tego jest związek z własną rodziną i środowiskiem, z którego się pochodzi. Nasi przeciwnicy kwestionują to i twierdza, że to już staroświeckie i ich zdaniem „ograniczenia” jakie stwarza tradycyjnie pojmowany patriotyzm należy już przekroczyć.

Po marszu przez instytucje mamy już marsz przez pojęcia?
- My uważamy,  że takie „nowe” pojmowanie patriotyzmu po prostu niszczy związek z narodem i miejscem na ziemi, w którym przyszło nam żyć.

Zatem pojęcia „patriotyzmu” w odniesieniu do jego źródłosłowu nie sposób w nieskończoność rozciągać?
- Oczywiście. No, są i tacy, którzy mówią, że naszą ojczyzną jest cała Ziemia, ale choć w jakimś sensie faktycznie tak jest, nie ma to już żadnego związku ze wspólnotą, która tworzy naród i dzięki temu buduje własne państwo. ([email protected]) Fot. IM

Dofinansowano ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego – edycja 2023 Wolność po polsku