Co mogą mieć wspólnego kości średniowiecznego psa z początkami Nowego Sącza?

Szef SARR w Nowym Sączu nie zaprzeczył, że sensacja wisi w powietrzu. Do tej pory przyjmowało się bowiem i taka jest ugruntowana wiedza historyczna o początkach Sącza, że miasto było założone na tzw. surowym korzeniu.

- A wręcz w lesie. To wiele zmieniłoby w historii Nowego Sącza. Po eksploracji tego wykopu, który obecnie jest przedmiotem badań archeologicznych wychodzi, że na wzgórzu zamkowych była osada, która istniała między XI, a XIII wiekiem.

Do tej pory mówiło się o osadnictwie z takiego okresu w Starym Sączu, albo w Naszacowicach w gminie Podegrodzie. Jeśli faktycznie hipotezy sądeckich badaczy, którzy od kilku tygodni eksplorują wspomniany skarbczyk potwierdzą się, to, jak mówi Jarosław Suwała będzie to przyczynkiem do dyskusji, gdzie na Sądecczyźnie znajdowała się najwcześniejsza kasztelania sadecka – pierwszy ośrodek władzy militarno-administracyjnej z okresu pierwszych Piastów.

- Jeśli będziemy mieli potwierdzenie, że ta osada funkcjonowała na terenie wzgórza zamkowego i być może w dalszych badaniach odkryje się umocnienia obronne, to może być to potwierdzenie tego, że wspomniana kasztelania była umiejscowiona na wzgórzu zamkowym.

Niewielki wykop na wzgórzu zamkowym i jego zawartość może zrewolucjonizować wiedzę o początkach Nowego Sącza

Podczas trzeciego etapu badań archeolodzy pracowali w niewielkim wykopie (cztery na cztery metry) Kierownik tych badań archeolog Bartłomiej Urbański przyznaje, że bardzo szybo po zdjęciu wierzchniej warstwy ziemi w wykopie dotarli do warstw z okresu średniowiecza (około XIV wiek), które jak zaznacza przykrywały starsze nawarstwienia kulturowe.

- Jeśli chodzi o datowanie tych nawarstwień to umiejscowilibyśmy je między XI, a XIII wiekiem. – mówi Bartłomiej Urbański. – Na co ciekawego udało się w nich natrafić?

Jak mówi kierownik prac w dolnych warstwach (spągowych) wykopu udało się natrafić na ślady konstrukcji drewnianych, które były przykryte niewielkim brukiem kamiennym, który być może powiązany jest z jakąś konstrukcją.

Bartłomiej Urbański rozważa dwie możliwości.

- Mamy do czynienia albo z osadą Kamienica przed lokacją (czyli przed 1292 r.) lub będziemy mieli zachowane relikty umocnień drewnianych, po których zostały ślady w ziemi.

Czym mogły być relikty drewnianych umocnień?

Według Zbigniewa Maciejowskiego zaangażowanego także w te badania istnieje duże prawdopodobieństwo, że mogą to być pozostałości wału obronnego grodziska.

- Naszym zdaniem mógłby to być wał o konstrukcji przekładkowo-rusztowej. Takie wały były spotykane w czasach panowania pierwszych Piastów. Były one budowle od X do XIII wieku. Jeśli nasze przypuszczenia się potwierdzą to mamy do czynienia ze starą budowlą obronną, której schyłek można datować na koniec XIII wieku, czyli na okres ostatniego najazdu tatarskiego. Odkryliśmy tam, jak już była mowa, szczątki psa, a psy były chowane na podwalinie.

Do tej pory na wzgórzu zamkowym nie stwierdzono, aby istniała konstrukcja inna niż kamienna. A to już w samo w sobie jest sensacją.

- Jeśli to się potwierdzi to przeniesiemy historię grodu czy zamku sądeckiego sto, albo dwieście lat wstecz – dodaje Maciejowski.