Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Wśród zamordowanych byli też sądeczanie

13 kwietnia czcimy pamięć ofiar, które zamordowali funkcjonariusze NKWD. W Katyniu i innych miejscach straciło życie blisko 22 tysięcy Polaków. Sowieci dokonali ludobójstwa w kwietniu i maju 1940 roku. Śmierć zadawali strzałem w tył głowy, a następnie chowali ciała w bezimiennych, masowych grobach w katyńskich lasach.

Wśród ofiar znalazło się 14,5 tysiąca jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Wywieziono również ponad 7 tysięcy więźniów aresztowanych na terenach okupowanych przez sowietów. Akcja likwidacyjna rozpoczęła się 3 kwietnia 1940 roku.

Wśród ofiar znalazła się inteligencja II Rzeczpospolitej. Bestialsko zamordowano m.in. generałów, pułkowników, podpułkowników (łącznie 295 osób), majorów, kapitanów (łącznie 2080 osób), poruczników, podporuczników i chorążych (6049 ofiar), dowódców policji, straży granicznej i żandarmerii oraz szeregowych funkcjonariuszy, urzędników i księży. Tysiące Polaków uznano za wrogów władzy sowieckiej.

Sowieci liczyli, że nie uda się odnaleźć śladów zbrodni. Masowe groby odkryli Niemcy w lutym 1943 roku. Przez lata komuniści obarczali winą Niemców, wykorzystując propagandę i manipulację. Prawie pół wieku udawało im się utrzymać tę okrutną zbrodnię w tajemnicy. Polacy wciąż pamiętają czasy, kiedy o Katyniu nie można było mówić.

Data Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej nie jest przypadkowa. To właśnie 13 kwietnia 1990 roku po raz pierwszy w historii władze sowieckie przyznały się do zbrodni. Materiały archiwalne, czyli listy wywozowe zwane listami śmierci, przekazał Polakom przywódca ZSRR.

- Dziś Katyń jest nie tylko miejscem straszliwej zbrodni, ale również symbolem pamięci o wymordowanej polskiej inteligencji oraz nieustępliwego dążenia do prawdy. Po latach kłamliwej propagandy przywracamy szacunek ofiarom – piszą pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej.

Czytaj również: 12. rocznica katastrofy smoleńskiej. Sądeczanie pamiętają [WIDEO, ZDJĘCIA]

O sądeczanach, których zamordowano w Katyniu przypomina Jerzy Giza, autor publikacji „Nowosądecka lista katyńska”. Dwa lata temu z okazji okrągłej rocznicy tej straszliwej zbrodni, Giza opublikował nowe, trzecie wydanie książki, uzupełnionej o kolejne biogramy. Pamięć o poległych sądeczanach jest częścią naszej tożsamości.

„Nowosądecka lista katyńska” obejmuje zamordowanych sądeczan, a także tych, których życie było powiązane z naszym regionem poprzez naukę, służbę czy zamieszkanie. Jerzy Giza opisuje biogramy poległych w Katyniu (Obóz Kozielsk), Miednoje (Obóz Ostaszków), Charkowie (Obóz Starobielsk) oraz Bykowni (Kijów, Lista Ukraińska). Trzecie wydanie „Nowosądeckiej listy katyńskiej” obejmuje już 256 ofiar, plus jednego zmarłego w obozie. W 1940 roku zginęło 41 sądeczan, 89 mieszkańców regionu sądeckiego oraz 125 osób związanych z Sądecczyzną. (oprac. [email protected], źródło: IPN, fot. IM, SS)