Zespół Regionalny „Górale Łąccy” im. Marii Chwalibóg. Plebiscyt SKT Sądeczanin
Zespół powstał na bazie Kół Młodzieży Ludowej w Łącku i Czerńcu. Miało to miejsce w 1933 r. Maria Chwalibóg stworzyła też pierwszy program zespołu, któremu towarzyszyła kapela ludowa Pyrdołów. Tego samego roku Grupa Regionalna z Łącka wystawiła widowisko „Wesele naszej Marysi”.
Na początku swej działalności zespół nie posiadał własnych środków finansowych, własnych strojów regionalnych ani lokalu, w którym mógłby odbywać próby. Dziewczęta w większości miały stroje własne, natomiast chłopcy niektóre elementy stroju (koszule, kierpce) kupowali za własne pieniądze, a niektóre (pasy, gurmany) wypożyczali.
Próby odbywały się przeważnie wieczorami, w szkole podstawowej, za zgodą jej kierownika – Stanisława Gronusia, którego sympatia dla zespołu wyrażała się między innymi tym, iż użyczał na próby lampy naftowej wypełnionej naftą na tyle, aby próba mogła się odbyć. W ćwiczeniu zespołu pomagał także Marii Chwalibóg Mieczysław Szurmiak – kierownik szkoły w Zagorzynie (zginął w czasie wojny w obozie koncentracyjnym).
Maria Chwalibóg - dusza i oparcie
Dzięki Józefowi i Tomaszowi Pyrdołom, przy współpracy Juliana Zubka, został odtworzony taniec „Zbójnicki", który figurami i sposobem wykonywania różnił się od „zbójnickiego" wysokogórskiego. Dzięki inicjatywie Marii Chwalibóg i członków zespołu (Zofii Faron, Stanisława Baziaka, Stanisława Ćwikowskiego) zebrano od najstarszych mieszkańców regionu łąckiego obrzędy weselne (pytacka, oracje drużbów i starostów, błogosławieństwo, ocepiny).
Materiały te uporządkowała i przygotowała dla potrzeb zespołu p. Chwalibóg. Przygotowano „Wesele łąckie", które po raz pierwszy jako obrzęd odtworzono na „Święcie Gór" w Nowym Sączu w 1938 r. Było to widowisko regionalne z udziałem Górali Łąckich i Lachów z Podegrodzia, zespół bowiem wszedł w skład powiatowego zespołu prowadzonego przez Mieczysława Szurmiaka, któremu w opracowywaniu programów pomagała również Maria Chwalibóg.
W latach 1939-43 zespół zawiesił swoją działalność. Jego członkowie przebywali w obozach koncentracyjnych, w niewoli niemieckiej, działali w partyzantce. Maria Chwalibóg po ciężkich doświadczeniach życiowych wyjechała na stałe do Anglii. Materiały dotyczące programu zespołu zaginęły w czasie wojny.
W 1946 r. z inicjatywy byłych członków: Zofii Faron, Marii Dybiec, Józefa Marka i Stanisława Baziaka zespół został zreorganizowany. Starano się odtworzyć program, zwłaszcza „Wesele łąckie". Dużej pomocy udzieliła „powojennemu" zespołowi Stanisława Wadowska – nauczycielka pochodzenia miejscowego. Zmienił się skład zespołu i kapeli. Zaczął grać Franciszek Kurzeja z Kiczni (prymista).
Znów zaczęła się działalność bez środków finansowych, strojów i miejsca do ćwiczeń. Próby odbywały się w szkole, w domu ludowym, w remizie OSP, na trawniku, a nawet w stodołach u członków zespołu. Pod koniec lat pięćdziesiątych jednostka wojsk lotniczych z Warszawy przekazała na świetlicę dla Łącka swój barak, który przed osadzeniem podmurowano i ustawiono w ciągu kilku miesięcy. W lutym 1960 r. odbył się karnawałowy występ już we własnej świetlicy.
Odtąd, przez ponad 10 lat odbywały się w baraku próby, oraz różne uroczystości. Zespół dzięki odnoszonym sukcesom był jednym z najbardziej znanych zespołów amatorskich na terenie kraju. Dowodem tego są liczne publikacje w różnych ogólnopolskich czasopismach jak; „Świetlica”, „Życie Warszawy”, „Kultura i życie”, „Panorama”, „Przyjaciółka”, „Sztandar Młodych”, „Zarzewie” oraz „Nowa Wieś”.
W okresie powojennej Polski zespół działał pod patronatem GS Samopomoc Chłopska w Łącku (1955-65, 1967-1991), Gromadzkiej Rady Narodowej (1965-67), a od 1991 r. Gminnego Ośrodka Kultury w Łącku.
Kierownikiem zespołu zaraz po wojnie został Józef Marek, a kierownikiem artystycznym - Stanisław Baziak. W następnych latach kierownictwo zmieniało się i tak kierownikami byli:
1946-55 Józef Marek
1955-56 Stanisław Baziak
1956-58 Eugeniusz Piksa
1958-60 Wiesław Bogucki
1960-64 Zarząd (zwłaszcza Henryk Sopata i Stanisław Majerski)
1964-69 Wiesław Bogucki
1969-VII 1969 Eugeniusz Piksa
1969-72 Stanisław Majerski
1972-73 Eugeniusz Piksa
X 1973-VI 1979 Józef Janiczak
1979-1982 Stanisław Marek
III 1982-XII 2007 Stanisław Wolański
I 2008-VI 2015 Piotr Gromala
VII 2015-VI 2016 Monika Bulińska
VII 2016 do chwili obecnej Łukasz Ukleja
Aktualnie zespół składa się z dwóch grup – młodych i starostów, czyli dwóch pokoleń górali łąckich w sumie około 40 osób. Zespół Regionalny „Górale Łąccy” to nie tylko kultywowanie tradycji regionu, ale także sposób na czynne spędzenie wolnego czasu, na rozwój życia towarzyskiego, którego temperament zawiera się w żywiołowych tańcach, pięknym śpiewie i ślicznym stroju „górali białych”.
Na standardowy program składa się wiązanka oryginalnych tańców regionu łąckiego, śpiewy oraz liczne zabawy obrzędowe.
Lata historii i dokonań:
Przez szeregi zespołu przewinęło się: w latach 1933-2013 około 500 osób. Ponadto zespół uświetniał zawsze – Święto Kwitnącej Jabłoni, Święto Owocobrania oraz wiele innych uroczystości regionalnych na terenie gminy, powiatu i województwa. Przez cały okres swej działalności prezentuje oryginalny folklor górali łąckich oparty na tańcach, śpiewach, muzyce i tradycji tego regionu.
Występował na terenie całego kraju i poza jego granicami. Dorobek swój uwiecznił na płytach CD - Leci od Łącka piosnecka (2000 r.), - Kolędy i pastorałki - Na Modyńskiyj hali (2002 r.), - Kondy Corno Rzycka (2006 r.), Ni mos ci to, ni mos (2018 r.) oraz DVD z „Weselem Łąckim” oraz widowiskiem z okazji Jubileuszu 70-lecia i 80-lecia działalności. Skojarzył wiele par małżeńskich, których wnukowie i dzieci przychodzą dzisiaj na próby.
Dotychczasowa, imponująca lista nagród dla Zespołu Regionalnego „Górale Łąccy”:
- 1935 – Święto Gór w Zakopanem – występ wspólny z zespołem lachowskim – I miejsce, w nagrodę wycieczka do Gdyni
- 1936 – wyróżnienie dla Zofii Faronówny za inscenizację taneczną z towarzyszeniem czterech górali oraz za taniec „zbójnicki” łąckich górali
- 1938 – Międzynarodowy Kongres Folklorystyczny „Siła Przez Przyjaźń” w Hamburgu – I nagroda
- 1958 – międzywojewódzkie eliminacje zespołów regionalnych Gminnych Spółdzielni – I miejsce, a tym samym zapewnił sobie udział w głównych uroczystościach Jubileuszowych z okazji X – lecia Centrali Rolniczych Spółdzielni w Warszawie
- 1967 – Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem – I nagroda
- 1969 – Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem – I wyróżnienie
- 1970 – eliminacje zespołów regionalnych w Żywcu – I miejsce – kwalifikacja do Międzynarodowego Festiwalu Ziem Górskich w Zakopanem – tam wyróżnienie za wierne opracowanie tańców i obrzęd weselny
- 1970 – „Tatrzańska Jesień” – II miejsce w kategorii zespołów autentycznych
- 1977 – Międzynarodowy Festiwal Ziem Górskich w Zakopanem – III miejsce w kategorii zespołów autentycznych
- 1981 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej I miejsce za taniec „Zbójnicki"
- 1993 – „Złoty Kłos” – Festiwal Zespołów Regionalnych w Nowym Sączu – III miejsce
- 1996 – „Tatrzańska Jesień” w Bukowinie – II miejsce (ciupaga); grupa kolędnicza – III miejsce, II Wojewódzki Przegląd Zespołów Regionalnych „Podkówecka" w Nowym Sączu (wyróżnienie za obrzęd „Po śliwkowych robotach")
- 1997 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II miejsce (ciupaga), „Tydzień Kultury Beskidzkiej" w Żywcu – obrzęd „Ocepiny" – kwalifikacja na MFFZG do Zakopanego, Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem – wyróżnienie – parzenica
- 1998 – „Góralski Karnawał” – Bukowina Tatrzańska – I m-ce w tańcu zbójnickim – „Złota Ciupaga"
- 1999 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – I m-ce za taniec „Zbójnicki
- 2000 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki" (Srebrna Ciupaga); Ogólnopolski Konkurs Kolęd i Pastorałek – Będzin – wyróżnienie
- 2002 – „Góralski Karnawał” w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki” (Srebrna Ciupaga)
- 2003 – Jubileusz 70-lecia działalności Zespołu Regionalnego „Górale Łąccy”, przyznanie „Złotego Jabłka Sądeckiego” przez Starostę Nowosądeckiego za szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu twórczości regionalnej
- 2005 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki" (Srebrna Ciupaga)
- 2006 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki" (Ciupaga Bacowska)
- 2007 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki" (Ciupaga Bacowska)
- 2008 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – III m-ce za taniec „Zbójnicki"
- 2009 – Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek w Będzinie – wyróżnienie, Sabałowe Bajania – dziewczęca grupa śpiewacza – wyróżnienie
- 2010 – Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek w Będzinie – I miejsce w kat. zespoły regionalne (repertuar: Jezusa Narodzonego, Przy Horny dolinie, Ujkowo kolędziołka)
- 2011 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – II m-ce za taniec „Zbójnicki" (Ciupaga Bacowska), wyróżnienie dla pary tanecznej: Iwona Jawor i Maciej Garbacz, wyróżnienie dla grupy kolędniczej „Herody” (III m-ce w powiecie)
- 2012 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – III m-ce za taniec „Zbójnicki” (Ciupaga juhaska), wyróżnienie dla par tanecznych: Marzena Dąbrowska i Maciej Garbacz oraz Joanna Duda i Janusz Pierzchała
- 2013 – Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek w Będzinie – wyróżnienie, uroczysty Jubileusz 80-lecia działalności
- 2014 – „Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej – III m-ce za taniec „Zbójnicki” (Ciupaga juhaska), wyróżnienia dla par tanecznych: Kinga Gorczowska i Janusz Pierzchała, Iwona Jawor i Łukasz Banaś, Aneta Wolańska i Adrian Pasiud
- 2016 – udział w Góralskim Karnawale i Międzykulturowym Festiwalu Folklorystycznym „Zagłębie i Sąsiedzi” w Dąbrowie Górniczej, III m-ce dla kapeli zespołowej, wyjazd na Węgry do partnerskiej gminy Szob, udział w Tygodniu Kultury Beskidzkiej
- 2017 – Góralski Karnawał – I m-ce za taniec Zbójnicki (Ciupaga Zbójnicka), III m-ce dla dziewczęcej grupy śpiewaczej na Druzbacce w Podegrodziu, udział w I Festiwalu Kultur Pogranicza w Krynicy- Zdroju, wyróżnienie za Wesele Łąckie na 48. Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, udział w 54. Tygodniu Kultury Beskidzkiej
- 2018 – Wieczór Łącki na Góralskim Karnawale w Bukowinie Tatrzańskiej, wyróżnienia na Pogórzańskich Godach w Łużnej.
Kierownik artystyczny: Łukasz Ukleja
Głosuj na: Zespół Regionalny GÓRALE ŁĄCCY im. M. Chwalibóg – SMS o treści SKT.24 pod numer 7168 (koszt 1,23 zł brutto) lub ZAGŁOSUJ ONLINE lub wydrukuj i wypełnij KUPON
MOŻESZ ZAGŁOSOWAĆ NA WSZYSTKIE TRZY SPOSOBY
Kliknij i zobacz listę wszystkich nominowanych w VI Plebiscycie "O Nagrodę SKT Sądeczanin".