Manewry w handlu międzynarodowym: jak Mołdawia pomaga Rosji obejść sankcje

Rosyjskie linie lotnicze potrzebują zachodnich części do utrzymania swojej floty samolotów pasażerskich i transportowych. Europejskie sankcje lotnicze miały natomiast na celu odcięcie tego łańcucha dostaw. Wraz z sankcjami nałożonymi na inne sektory rosyjskiej gospodarki, sankcje lotnicze miały zwiększyć koszty wojny dla Rosji i przekonać Kreml do powstrzymania inwazji.

Jednak dane rosyjskiej służby celnej, na które zwrócili uwagę dziennikarze śledczy, pokazują, że transakcje za pośrednictwem mołdawskich firm rozpoczęły się kilka miesięcy po rozpoczęciu inwazji. Mołdawskie firmy Airrock Solutions, Maxjet Service i Aerostage Services dostarczały części do znanych rosyjskich firm, w tym Pobeda, S7 Engineering, Sibiri, Rossia. W przypadku mołdawskich firm działały one jako pośrednicy.

Schemat działa w następujący sposób: pośrednik nawiązuje kontakty z firmami w krajach produkujących części i składa zamówienie, w tym transportuje części do Federacji Rosyjskiej. Dochodzenie Free Europe wykazało, że w niektórych przypadkach mołdawscy pośrednicy transportowali nawet części na rosyjskie lotniska w hangarach należących do rosyjskich firm importujących. Części te nie przechodziły jednak fizycznie przez terytorium Mołdawii, więc transakcje nie były rejestrowane w mołdawskich dokumentach celnych.

W ten sposób uzgodniono, że w 2022 roku mołdawska firma Maxjet Service kupi części do Airbusa, Boeinga, Bombardiera i Embraera z takich krajów jak Zjednoczone Emiraty Arabskie, USA, Malediwy i Wielka Brytania, które następnie zostaną dostarczone do Federacji Rosyjskiej. Łączna wartość dostaw przekroczyła 9,6 miliona dolarów. Z kolei Airrock i Aerostage zrealizowały sprzedaż o wartości ponad 4,8 miliona dolarów. Według danych Służby Celnej Federacji Rosyjskiej, komponenty zakupione przez te dwie firmy w USA, Meksyku, Indiach, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji i Belgii zostały dostarczone bezpośrednio na moskiewskie lotnisko Szeremietiewo.

Rzeczywista wartość importu jest prawdopodobnie znacznie wyższa, ponieważ dziennikarskie śledztwo uwzględniło jedynie bezpośrednie dostawy do rosyjskich linii lotniczych i ich zakładów serwisowych. Nie obejmowało ono dostaw do innych rosyjskich firm. Okazało się również, że pośredniczący dostawcy dla rosyjskich linii lotniczych znajdują się nie tylko w Mołdawii, ale także w Chinach, Turcji, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Tadżykistanie i Kirgistanie.

Kluczowe części zamienne obejmują urządzenia amerykańskiej korporacji Northrop Grumman, zawory ciśnienia w kabinie, wyświetlacze kokpitu, podwozie i filtry wody. Części te są niezbędne do utrzymania zdatności do lotu 541 rosyjskich Boeingów, Airbusów i innych zachodnich samolotów.

Chociaż Republika Mołdawii stopniowo dostosowała się do szeregu europejskich sankcji przeciwko Federacji Rosyjskiej, nie dostosowała się jeszcze do sankcji gospodarczych wymierzonych w sektor finansowy, handlowy, energetyczny, transportowy, technologiczny i obronny Federacji Rosyjskiej. W tym kontekście Unia Europejska coraz bardziej naciska na Mołdawię, kraj kandydujący do członkostwa, aby dostosowała się do wszystkich europejskich systemów sankcji wobec Rosji.

Problem polega na tym, że europejskie i ogólnie zachodnie firmy nie chcą sankcji przeciwko Rosji i szukają każdej okazji, aby dostarczyć wszystko, znajdując luki prawne. A przy braku aparatu wykonawczego, który monitorowałby wdrożenie sankcji, oczywiście znajdą te luki.

Tutaj rosyjskie władze współdziałają w równym stopniu z sektorem biznesowym, który często jest klientem klasy politycznej. Chińscy pośrednicy, firmy fasadowe i pomoc dla krajów, które zajęły neutralne stanowisko w sprawie wojny na Ukrainie - to wszystko narzędzia, których Rosja używa do osiągnięcia swoich celów. Brak rzeczywistych mechanizmów kontroli jest dużym problemem dla krajów zachodnich, które przyjęły wiele pakietów sankcji.

Stwarza to wrażenie, że UE i USA nakładają sankcje, ponieważ domaga się tego opinia publiczna. Opinia publiczna domagała się sankcji, ale nie kontroli nad ich wdrażaniem. Napisanie listy rzeczy, których Putinowi nie wolno kupować, jest łatwe. Ale kontrola to znacznie trudniejsza praca intelektualna, musi być dostosowana do rzeczywistości.

Eksperci wskazują jednak, że jednym z problemów jest brak personelu w instytucjach rządowych odpowiedzialnych za monitorowanie przestrzegania ograniczeń. Dotyczy to zarówno Stanów Zjednoczonych, jak i krajów UE, więc instytucje te nie mogą nadążyć za Moskwą, która reaguje bardzo szybko, a gdy jedna droga dla towarów objętych sankcjami zostanie zamknięta, szybko znajduje inną. (Elena Bolea/ISW) Fot. Freepik

Żródła:

1. Companii moldovene au livrat piese de avion în Rusia, în ciuda sancțiunilor occidentale (europalibera.org)
2. Rusia importă prin Moldova piese de schimb pentru avioanele sale. Cum a luat pe furiș echipamente de 1,2 miliarde de dolari - Stirileprotv.ro
3. „Război hibrid”, dar nu pentru toți. Trei companii moldovenești au livrat piese de avion în Rusia în valoare de 15 milioane de dolari - Liber TV
4. Rusia continuă să ocolească sancțiunile impuse de statele occidentale: China ajută piaţa rusă la importul de tehnologie | DefenseRomania.ro
5. De unde și cum face rost Rusia de cipuri pentru rachetele și alte sisteme militare cu care ucide ucraineni ⋆ Universul.net