IX Europejski Kongres Samorządów Mikołajki 2024. To były dwa dni intensywnych dyskusji, spotkań, wymiany doświadczeń

4 i 5 marca 2024 r. w trakcie IX Europejskiego Kongresu Samorządów dyskutowano nie tylko o „Przyszłość idei decentralizacji w zmieniającym się świecie”, która to kwestia była głównym hasłem konferencji. Jak zwykle debaty dotyczyły najrozmaitszych aspektów działalności samorządowej. Od organizacji życia społecznego, po konkretne bieżące i przyszła problemy, które decydują o wygodzie i komforcie życia w warunkach lokalnych.
Dla zobrazowania spektrum ponad 200 debat i dyskusji, które oficjalnie figurują w programie konferencji, oto relacje z wybranych paneli - jeden dotyczy problematyki o charakterze społecznym, drugi - szukania rozwiązania bardzo konkretnej kwestii, które jest do zastosowania w każdej gminie.

Młodzi samorządowcy: czego chcą i co mogą

W trakcie IX Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w Mikołajkach, miała miejsce interesująca debata zatytułowana „Młodzi w Samorządzie - w jaki sposób zmieniają otaczającą rzeczywistość?”.

Dyskusję poprowadził Hubert Taładaj, Koordynator Główny Parlament Młodych RP - grupa ogólnopolska, a w roli panelistów wystąpili: Sofiia Galaida, Radna Młodzieżowego Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, Robert Nowecki, Radny, Urząd Gminy Baranów, Damian Fiet, Właściciel Pirates PR.

Młodzi@Forum to program zrzeszający liderki i liderów środowisk społeczno-biznesowych, którzy zmieniają rzeczywistość. Podczas dyskusji paneliści wymienili się  poglądami na temat jakie bariery napotykają młodzi przy wprowadzaniu zmian a także z jakimi wyzwaniami mierzą się ich organizacje oraz w jaki sposób samorządy zarządzane mogą wspierać budowę społeczeństwa obywatelskiego, tak aby rekordowa zwłaszcza wśród młodych frekwencja wyborcza miała przełożenie również na inne obszary życia społecznego.

Moderator otworzył dyskusję pytaniem, czy młodzi politycy na początku swojej kariery potrzebują agencji PR. Damian Fiet wspomniał, że agencje PR są potrzebne młodym ludziom, ponieważ mają oni więcej informacji o tym, jak kreować swój wizerunek. Podkreślił, że młodzi politycy często chcą pracować nad swoim wizerunkiem, ale nie mają czasu i w takim przypadku zwracają się do agencji PR. Następnie moderator zapytał Roberta Noweckiego, czy kiedykolwiek korzystał z usług agencji PR, który odpowiedział zarówno „tak”, jak i „nie”. Podkreślił, że w przyszłości chciałby skorzystać z usług agencji PR, dodając, że młodzi ludzie potrzebują mniej kampanii PR niż politycy w wieku 40-50 lat.

Podczas dyskusji moderator zapytał Sofiię Galaidę, jaką rolę odgrywają regionalne rady młodzieżowe w szkoleniu młodych ludzi. Radna stwierdziła, że regionalne rady młodzieży odgrywają bardzo ważną rolę i chociaż pierwsza edycja sejmiku nie była zbyt udana ze względu na brak zainteresowania, druga edycja jest zdecydowanie sukcesem. W tej chwili realizują projekt, w którym młodzi ludzie będą sprawdzani, jak dobrze znają województwo zachodniopomorskie.

Sofiia Galaida podkreśliła również, że współpraca odgrywa kluczową rolę w radzie, a w nowej fazie mieli bardzo udany start, ponieważ zgodzili się współpracować, a nie konkurować. Następnie moderator zapytał ekspertów, w jaki sposób młodzi ludzie zmieniają otaczającą ich rzeczywistość.

W tym kontekście Robert Nowecki podał osobisty przykład, wspominając, że w regionie, w którym pracuje, jest droga, która nie była naprawiana od 30 lat. Napisał on petycję i prosił ludzi o jej podpisanie, co sprawiło, że sprawy ruszyły szybciej. „Młodzi ludzie zmieniają samorząd, ponieważ są młodzi, mają innowacyjne pomysły, siłę do walki i wolę działania”. Sofiia Galaida dodała, że młodzi ludzie mają o wiele więcej energii, czasami są buntowniczy i nie chcą dostosowywać się do sytuacji, ale raczej działać, aby ją zmienić.

Damian Fiet, ze swoim doświadczeniem w organizacjach pozarządowych, podkreślił, że młodzi ludzie nie tylko chcą wprowadzać zmiany, ale mogą je wprowadzać. Obecnie młodzi ludzie mają widoczny wpływ na poziomie lokalnym i jest to tylko kwestia determinacji i nowych pomysłów.

Zapytana przez moderatora, co należy zrobić, aby młode pokolenie zmobilizowało się i poszło na wybory samorządowe, Sofiia Galaida stwierdziła, że wysoka frekwencja wyborcza wynika z tego, że politycy grają na uczuciach wyborców, jej zdaniem takie są realia dzisiejszej polityki. Robert Nowecki powiedział, że nie ma eliksiru, który motywowałby młodych ludzi do licznego udziału w wyborach samorządowych.

Jednym ze środków zaradczych byłoby włączenie młodych ludzi w życie społeczne miejscowości, innym e-głosowanie na szczeblu lokalnym lub ułatwienie mechaniki przeprowadzania lokalnych referendów. Damian Fiet dodał, że celem jest zwiększenie frekwencji młodych ludzi w wyborach lokalnych w porównaniu do 5 lat temu, ale nadal istnieje problem z edukacją.

Eksperci doszli do wniosku, że uczestnictwo młodzieży jest kluczową strategią dla zapewnienia optymalnego rozwoju młodych ludzi i osiągnięcia szerszych celów rozwoju społecznego. W tym kontekście partycypacja promuje dobrobyt i rozwój młodych ludzi, wzmacnia ich pozycję i przyczynia się do zwiększenia ich świadomości i zrozumienia demokracji.

Inteligentna gmina: co zrobić z oświetleniem

Na IX Europejskim Kongresie Samorządów, który odbył się w Hotelu Gołębiewski w Mikołajkach 4 marca, zorganizowano panel dyskusyjny pt. „Czy program „Rozświetlamy Polskę” pozwoli skutecznie zmodernizować infrastrukturę oświetleniową i stworzyć fundamenty inteligentnej gminy?”. W panelu udział wzięli: Radosław Agaciak, Wójt gminy Brójce, Krzysztof Harmaciński, Wójt gminy Iława, Michał Macewicz, Dyrektor sprzedaży Lena Lighting S.A., Wojciech Wirski, Ekspert ds. Oświetlenia Drogowego Polskiego Związku Przemysłu Oświetleniowego.

Moderację prowadziła Weronika Daniłowska z Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Spotkanie rozpoczęło się prezentacją Michała Macewicza „Skuteczna modernizacja infrastruktury oświetleniowej. Dobre praktyki w kontekście programu Rozświetlamy Polskę”, w ramach której przedstawił on działania firmy Lena Lighting w ramach programu oraz przybliżył związane z nim wyzwania dla producentów oświetlenia i przedstawicieli gmin.

Przypomniał, że „Rozświetlamy Polskę” to prawie miliard złotych dotacji dla 1214 inwestycji w modernizację infrastruktury oświetleniowej, oraz podkreślił, że w ciągu ostatnich 16 miesięcy Lena Lighting dostarczyła ponad 25 tysięcy opraw oświetleniowych zgodnych z wymaganiami programu. Zwrócił jednak również uwagę na stosunkowo wolne tempo rozpatrywania postępowań w sprawie projektów, a także niejasności prawne związane z własnością punktów świetlnych na terenie gmin.

Wójt gminy Iława Krzysztof Harmaciński wspomniał, że już dwa lata temu dokonał w swojej gminie wymiany lamp na słupach na energooszczędne. W ramach programu „Rozświetlamy Polskę” jego gmina otrzymała na wymianę opraw świetlnych środki w wysokości 4 mln 800 tys. zł. „Sam program oceniam jako dobry, ale musi być zmodyfikowany i powtórzony. Jeżeli mówimy o tym, że mamy oszczędzać energię, to program nie może być programem jednorazowym” – podkreślił w swoim wystąpieniu.

Wójt gminy Brójce Radosław Agaciak także złożył wniosek o dofinansowanie wymiany oświetlenia i otrzymał promesę wstępną na kwotę 1 mln 600 tys. zł. Choć określił program mianem „ważnego i oczekiwanego”, on również widzi, że nie jest on w pełni dostosowany do realiów panujących w poszczególnych gminach. „Większość obecnego oświetlenia ulicznego jest w gestii firmy PGE. Złożyliśmy wniosek na niecałe 1100 punktów świetlnych, z tego 262 to są punkty świetlne, które są własnością gminy” – zaznaczył. Obawia się więc, czy będzie w stanie objąć programem punkty, które nie należą do gminy.

Michał Macewicz przypomniał, że problem własności słupów oświetleniowych sięga roku 2004, lecz dopiero teraz widać, jak bardzo komplikuje on realizację nowych inwestycji. Przypomniał, że ciałami opiniującymi program „Rozświetlamy Polskę” od początku byli też poszczególni operatorzy, lecz każda spółka ma inne podejście do projektu i szuka innych rozwiązań. „Sytuacja jest dynamiczna, to duże wyzwanie, czasu jest mało, a problemów coraz więcej. Od wręczenia promes w grudniu mamy 9 miesięcy, żeby skutecznie wyłonić wykonawcę, później program umożliwia 6 miesięcy przedłużenia, jeśli zaistnieje taka konieczność” – podsumował obecny stan rzeczy.

Wojciech Wirski przypomniał, że Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego zorganizował webinar dla samorządowców na temat rozwiązań prawnych, które mogłyby sprawniej przeprowadzić modernizację. Poza umową dzierżawy nie udało się jednak wypracować innych rozwiązań w sprawie własności oświetlenia. „Potrzebujemy na dzień dzisiejszy narzędzia prawnego, w postaci być może jakiegoś rozporządzenia na szczeblu ministerialnym, które otworzyłoby drogę samorządom do odkupienia [słupów oświetleniowych] za jakąś kwotę” – stwierdził w swojej wypowiedzi. Podkreślił też, że inwestycje w ramach programu „Rozświetlamy Polskę” muszą być prowadzone w sposób bardzo przemyślany, gdyż są to rozwiązania na wiele lat.

Paneliści zgodzili się, że program „Rozświetlamy Polskę”, choć jest bardzo wartościowym projektem, wymaga jeszcze dopracowania w szczegółach, a także wyrazili głęboką nadzieję, że uda się go w pełni zrealizować.

(Zbigniew Biskupski) fot. archiwum forum-ekonomiczne.pl