Degrengolada i sobiepaństwo. Trudne „Dzieje Polski” (1632-1673)

Przypomnijmy, że Wydawnictwo „Biały Kruk” jest zdobywcą GRAND PRIX 5. Sądeckich Targów Książki, które odbyły się w lutym tego roku w Pijalni Głównej w Krynicy – Zdroju.

Drukarnię opuścił – jeszcze ciepły, pachnący drukarską farbą kolejny tom monumentalnego dzieła, które wyszło spod pióra prof. Andrzeja Nowaka. Autor dociera w najnowszym tomie „Dziejów Polski”, obejmujących lata 1632-1673 do spraw najbardziej zasadniczych i bolesnych. Przybliża nam czas, który stanowi kluczowy moment w historii narodu, opisuje też niezwykłe przemiany, jakie zachodziły w Rzeczypospolitej.

Wraz z prof. Andrzejem Nowakiem śledzimy, jak zmienia się Rzeczpospolita szlachecka. Niestety nie na lepsze, przekształca się bowiem w Rzeczpospolitą magnacką. Słabnie pozycja króla, zaczynają natomiast jak nigdy wcześniej dochodzić do głosu tak niebezpieczne zjawiska jak swawola, sobiepaństwo, a nawet zdrada. Wielu spośród szlachty ulega powolnej degrengoladzie; obok wspaniałych, rycerskich postaci, zadziwiających męstwem i odwagą nie tylko na polach bitewnych, pojawiają się i takie, które dla własnych korzyści są gotowe do największych podłości i łajdactw. Degeneruje się wolna elekcja, już tylko pozorny symbol szlacheckiej wolności albo, jak byśmy dziś powiedzieli, demokracji. Osłabienie kraju natychmiast skłania sąsiadów do najazdów i łupiestwa – istny potop! Pierwszy raz mamy do czynienia z poważnym planowaniem rozbioru Rzeczypospolitej. Król Jan Kazimierz abdykuje i „na odchodnym” rzuca sejmowi i senatowi prorocze słowa: „Moskal i Ruś przy ludach swojego języka opowiedzą się i W. Ks. Lit. sobie przeznaczą. Brandenburczykowi staną otworem granice Wielkopolski i o Prusy z Szwedami albo się zgodzi, albo rozerwą na kawałki. Dom rakuski [Austria] choćby najświętsze miał intencyje, przy takiej szarpaninie Krakowa dla siebie nie pominie, bo każdy będzie wolał mieć część Polski zbrojnie pozyskaną niżeli całą, dawnymi wolnościami przeciw obcym – bezpieczną”.

Choć Rzeczpospolita jeszcze jest potężna, to gwałtownie rosną w kraju obce wpływy, co oznacza dalsze osłabianie królestwa. Niektórzy dostojnicy pobierają pensje od zagranicznych dworów. Dochodzi do katastrofy – krwawej wojny domowej. Nadchodzi jednak moment dziejowy, w którym na horyzoncie pojawia się wybitna osobowość, a wraz z nią nadzieja – to niezwykle utalentowany wódz Jan Sobieski, który urósł do roli jednej z najważniejszych osób w państwie.

Prof. Andrzej Nowak w swoim najnowszym dziele ukazuje, jak degeneracja szlachty wpłynęła na osłabienie kraju. To opowieść nie tylko o politycznych zmianach, ale także o moralnym upadku warstwy społecznej, która przez wieki broniła Ojczyzny. To historia ludzi, wydarzeń i narodowej tożsamości, jednocześnie geneza naszych współczesnych problemów i podziałów. 

Wielotomowe „Dzieje Polski” Andrzeja Nowaka to nie tylko zbiór historycznych książek, ale także prawdziwa podróż przez czas, której warto doświadczyć. Autor, wykazując się największą erudycją i posługując się najpiękniejszą polszczyzną, stworzył wybitne dzieło, które okazało się bestsellerem.

W 2023 roku dzięki staraniom Wydawnictwa „Biały Kruk” wszystkie pięć tomów „Dziejów Polski” oraz książka „Polska i Rosja” prof. Andrzeja Nowaka ukazały się w tłumaczeniach na języki angielski oraz niemiecki. W ten sposób udało się stworzyć kompleksową i przystępną prezentację polskiej historii skierowaną do społeczeństw znajdujących się poza granicami naszego kraju.

Opr. [email protected], fot. Wydawnictwo „Biały Kruk”.