Finanse Kościoła katolickiego w Polsce. Raport i debata KAI

Z raportu opracowanego przez KAI wynika, że sytuacja materialna polskich parafii jest coraz trudniejsza. Proboszcz liczącej niespełna 2 tys. wiernych parafii w Tarnowie płaci rocznie za prąd 18 tys. zł. W miesiącach zimowych ogrzanie gazem kościoła i budynku katechetycznego kosztuje ok. 3 tys. Z tego powodu parafia staje przed koniecznością zredukowania zatrudnienia. Koszt utrzymania małej parafii w regionie sądeckim (2 kościoły, 750 osób) to rocznie ok. 27 tys. zł. Proboszcza nie stać na zatrudnienie kogokolwiek do pomocy w parafii. Taca nie starcza, a za dzierżawę gruntu otrzymuje rocznie 320 zł.

Z raportu wynika, że ofiary na tacę składa co niedziela ok. 30 proc. mieszkańców danej parafii. Przeciętny datek waha się od 0,50 zł do 1,20 zł od osoby, w zależności od regionu kraju. Np. w małej, liczącej niespełna tysiąc osób wiejskiej parafii w diecezji tarnowskiej przeciętna wysokość niedzielnej tacy to 487 zł, natomiast w dużej parafii to kilka tysięcy złotych

Raport odpowiada też na pytanie ile zarabia ksiądz? Każdy inaczej. Według wyliczeń KAI dochody duchownych z pracy duszpasterskiej w parafii wynoszą średnio od 1,5 - 2,5 tys. zł. Sporym zastrzykiem finansowym, swoistą 'trzynastką” jest kolęda. Ale jej sposób dzielenia jest różny i przynosić może pojedynczemu księdzu od tysiąca do kilku tysięcy zł rocznie. Przykładowo: parafia wiejska w diecezji tarnowskiej - 3,2 tys. mieszkańców, 3 księży. Po kolędzie otrzymują oni w sumie ok. 22 tys. zł, z czego 10 proc. wędruje do kasy kurii, 20 proc. na cele remontowe w parafii, 10 proc. na dofinansowanie wyjazdów wakacyjnych dla dzieci z parafii, 10 proc. na zakup sprzętu rehabilitacyjnego. Pozostała część, czyli 50 proc. dzielona jest pomiędzy księży. Każdy z nich dostaje ok. 4 tys. zł.

Ciężar utrzymania diecezjalnej administracji też spoczywa na parafiach. W diecezji tarnowskiej instytucje diecezjalne utrzymywane są z ofiar zbieranych na tacę w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. Parafie są zobowiązane w ciągu miesiąca przesłać je do kurii. Miesięcznie diecezja tarnowska osiąga z tej tacy wpływy ok. 300 tys. zł, co w skali roku daje do ok. 4 mln zł. Według wyliczeń ekonoma ks. Zbigniewa Duszy przeciętna osoba daje w miesiącu na tacę 0,50 zł.

Budowy nowych świątyń, choć prowadzone są przez konkretne parafie, na różny sposób wspierane są też z budżetu diecezjalnego. W diecezji tarnowskiej parafie budujące świątynie zwolnione są z przekazywania do kurii pierwszoniedzielnej tacy. Wspierają je również wyznaczone parafie patronackie, które zamiast do kurii tę tacę przekazują na konto parafii budującej kościół. Wyjątkiem jest dekanat krynicki, w skład którego wchodzi 16 parafii. Każda z nich przekazuje pierwszoniedzielną tacę na konto parafii z tego dekanatu budującej aktualnie kościół, a nie do kurii. Ponadto raz w roku przeprowadzana jest zbiórka na tacę – na budowę nowych kościołów. Z tych środków kuria również wspiera kilkanaście parafii prowadzących budowy.

Poszczególne diecezje wypracowały też różne formy wspierania księży seniorów. W zależności od diecezji księża przechodzą na emeryturę w wieku od 65 do 75 lat. W diecezji tarnowskiej księża, którzy pracują w duszpasterstwie, co miesiąc składają się po 150 zł na fundusz solidarnościowy dla księży emerytów. Z tego funduszu każdy ksiądz emeryt otrzymuje 500 zł pomocy materialnej od diecezji.

Ważną instytucją w diecezji jest seminarium duchowne. U nas na jego funkcjonowanie przeznaczona jest niedzielna taca cztery razy w ciągu roku i z tych środków ma się ono utrzymać. Na ogół finansowane są z nich koszty bieżącego funkcjonowania, a także ogrzewanie, oświetlenie i remonty budynków należących do seminarium.

W raporcie znalazły się także informacje o finansach zakonów, finansowym wkładzie Kościoła na rzecz państwa i społeczeństwa oraz wkładzie państwa w finansowanie instytucji kościelnych

Raport został przygotowany przez dziennikarzy KAI, ich zdaniem jest pierwszą próbą analizy finansów Kościoła w Polsce. Prace nad nim trwały od połowy listopada ubiegłego roku do końca stycznia br. W jego opracowaniu dziennikarze KAI korzystali z informacji uzyskanych w poszczególnych kuriach diecezjalnych, z sondy przeprowadzonej w kilkudziesięciu parafiach, a także z danych uzyskanych w wybranych zakonach męskich i żeńskich.

Cały raport dostępny jest na stronie www.ekai.pl

(KB)

źródło: RDN Małopolska, www.ekai.pl

fot. KB