Górale Łąccy świętowali 80-lecie powstania zespołu

Okrągłą rocznice powstanie Zespołu Regionalnego „Górale Łąccy” rozpoczęto od odsłonięcia tablicy upamiętniającej rodzinę założycielki. W kościele parafialnym w Łącku odbyła się góralska rocznicowa Msza św. Po Eucharystii wszyscy w korowodzie powędrowali do Amfiteatru na Jeżowej. Tam rozpoczęło się widowisko pt. „Łąckie gronie niech świat słysy, nie skreślojcie scąścia z dusy.”
Uhonorowani zostali również wieloletni, zasłużeni członkowie zespołu. Swoje odznaczenia Zasłużony dla Kultury Polskiej przekazał Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Z gratulacjami pospieszyli również posłowie Anna Paluch, Barbara Bartuś, Arkadiusz Mularczyk i Andrzej Romanek. Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa uhonorował zespół medalem Polonia Minor, Starosta Nowosądecki Jan Golonka wręczył Jabłka Sądeckie oraz nagrodę pieniężną, Wójt Gminy Łącko Janusz Klag wyróżnił zespołowiczów odznaczeniami Zasłużony dla Gminy Łącko, dyplomami oraz nagrodą pieniężną.
Widowisko rozpoczęło się od scenki zatytułowanej „Sianokosy”, aby potem zaprezentować liczne tańce i zabawy tak młodych górali jak i starostów podczas spotkania „W chałpie”. Do ostatniej polki górale łąccy zaprosili do tańca licznie zgromadzoną publiczność, w tym również znamienitych gości. Wśród publiczności poza oficjelami nie zabrakło zaprzyjaźnionych zespołów folklorystycznych. Licznie przybyli również mieszkańcy Łącka oraz turyści.
Na zakończenie z gratulacjami pospieszyli przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń, delegacje zaprzyjaźnionych zespołów oraz publiczność łąckiego Amfiteatru. Nie milkły oklaski i gromkie „Sto lat”. Potem byli i aktualni członkowie „Górali Łąckich” spotkali się w hali widowiskowo-sportowej, gdzie był czas na wspólne śpiewy, tańce i wspomnienia.

***
Zespół regionalny „Górale Łąccy" założyła w 1933 roku Maria Chwalibóg - nauczycielka Szkoły Podstawowej w Zarzeczu, a następnie w Łącku. To właśnie ona stworzyła pierwszy program zespołu, któremu towarzyszyła kapela ludowa Pyrdołów. Na początku swej działalności zespół nie posiadał własnych środków finansowych, strojów regionalnych ani lokalu, w którym mógłby odbywać próby. Dziewczęta w większości miały własne stroje, natomiast chłopcy niektóre elementy stroju (koszule, kierpce) kupowali za własne pieniądze, a niektóre (pasy, gurmany) pożyczali. Próby odbywały się przeważnie wieczorami, w szkole podstawowej, za zgodą jej kierownika - Stanisława Gronusia.

W ćwiczeniu zespołu pomagał także Marii Chwalibóg Mieczysław Szurmiak - kierownik szkoły w Zagorzynie (zginął w czasie wojny w obozie koncentracyjnym). Dzięki Józefowi i Tomaszowi Pyrdołom, przy współpracy Juliana Zubka, został odtworzony taniec „Zbójnicki", który figurami i sposobem wykonywania różnił się od „zbójnickiego" wysokogórskiego. Dzięki inicjatywie Marii Chwalibóg i członków zespołu (Zofii Faron, Stanisława Baziaka, Stanisława Ćwikowskiego) zebrano od najstarszych mieszkańców naszego terenu obrzędy weselne (pytacka, oracje drużbów i starostów, błogosławieństwo, ocepiny). Przygotowano „Wesele Łąckie", które po raz pierwszy jako obrzęd odtworzono na „Święcie Gór" w Nowym Sączu w 1938 r. Było to widowisko regionalne z udziałem Górali Łąckich i Lachów z Podegrodzia.

W latach 1939-43 zespół zawiesił swoją działalność. Jego członkowie przebywali w obozach koncentracyjnych, w niewoli niemieckiej, w partyzantce. W czasie kampanii wrześniowej Maria Chwalibóg wraz z matką Józefą opuściły Łącko uciekając przed Niemcami i schroniły się w Lwowie u Zbigniewa Chwaliboga. Jednak zostały wywiezione przez sowietów na Ural, do pracy w lesie, skąd udało im się wydostać z armią Andersa. Po wojnie mieszkała w Anglii. Po doświadczeniach zesłania nie chciała już wrócić do kraju. Materiały dotyczące programu zespołu zaginęły w czasie wojny.

1946 r. z inicjatywy byłych członków: Zofii Faron, Marii Dybiec, Józefa Marka i Stanisława Baziaka zespół został zreorganizowany. Starano się odtworzyć program, zwłaszcza „Wesele łąckie". Dużej pomocy udzieliła „powojennemu" zespołowi Stanisława Wadowska - nauczycielka pochodzenia miejscowego. Zmienił się skład zespołu i kapeli. Zaczął grać Franciszek Kurzeja z Kiczni (prymista). Znów zaczęła się działalność bez środków finansowych, strojów i miejsca do ćwiczeń. Próby odbywały się w szkole, w domu ludowym, w remizie OSP, na trawniku, a nawet na boiskach (w stodole) u członków zespołu. W późniejszym okresie miejscem ćwiczeń był barak, a następnie sala GOK-u lub scena w Amfiteatrze na Jeżowej.

Obecnie zespół składa się z dwóch grup - młodych i starostów, czyli dwóch pokoleń górali łąckich, w sumie około 40 osób. Od początku działalności, aż do chwili obecnej przez szeregi zespołu przewinęło się ok. 500 osób. Zespół uświetniał zawsze - Święto Kwitnącej Jabłoni, Święto Owocobrania oraz wiele innych uroczystości regionalnych na terenie gminy, powiatu i województwa. Występował na terenie całego kraju i poza jego granicami. Dorobek swój uwiecznił na płytach CD: Leci od Łącka piosnecka (2000 r.), Kolędy i pastorałki - Na Modyńskiyj hali (2002 r.), Kondy Corno Rzycka (2006 r.) oraz DVD z „Weselem Łąckim" i widowiskiem z okazji jubileuszu 70-lecia działalności.

(oprac. JB, MG)
Źródło i fot. Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu, GOK Łącku