Gotujemy po nosomu. Niesamowite przepisy z lachowskiej kuchni

Przetrwały, bo nasze prababki przekazywały je sobie z pokolenia na pokolenie. Stare, kulinarne receptury robią ostatnio furorę, a lokalne karczmy i restauracje, które serwują regionalne dania, przeżywają prawdziwe oblężenie. A może od czasu do czasu warto ugotować coś w domu „po nasomu”? Wystarczy sięgnąć po przepisy z „Kuchni lachów sądeckich” pieczołowicie zebrane przez językoznawcę i regionalistę Zenona Szewczyka.

Downi wszysko miało swój smak. Jak sie sło bez wieś, to sie wiedziało, gdzie sie chlyb piece, gdzie kapusta gotuje, gdzie zimnioki są mascone słoninom. – Tak pochło!

Te zapisane lachowską gwarą słowa oddają tęsknoty za kuchnią naszych prababek. Ta tęsknota sprawiła, że coraz liczniej przy ważnych szlakach turystycznych otwierane są karczmy i zajazdy utrzymane w regionalnym stylu.

- O ukrytych w zakamarkach naszej pamięci tęsknotach za naturalnym i prostym pożywieniem świadczą też często pojawiające się we współczesnych wnętrzach stare moździerze, rondle i młynki – podkreśla Zenon Szewczyk, który z owej tęsknoty napisał lachowską książkę kucharską.

- Tę prostotę i oryginalność można z pewnością odnaleźć w kulinarnej tradycji Sądecczyzny. Dlatego nie zbierałem przepisów wyszukanych i rzadkich. To dania, jakie na sądeckim stole pojawiały się na co dzień, uwzględniając i to, co przyrządzano w kuchni na stół świąteczny i uroczystości rodzinne – wyjaśnia autor.

W kuchni lachowskiej, podobnie jak w góralskiej, dominowały potrawy z mąki, z której przyrządzano żur, zacierki, gotowano gęste brajki, pieczono chleb i placki. Najwięcej zużywało się mąki żytniej, jęczmiennej i orkiszowej, gdyż pszenica często się nie udawała, a owsianej zbytnio nie ceniono i używano jej przede wszystkim do przyrządzania żuru. Mąka była mieloną w domowych żarnach dwa, trzy razy w tygodniu, w ilości niezbędnej na bieżące potrzeby.

Jeżeli potrzebna była jej w większej ilości, wieziono zboże do młyna. Wykorzystywano kilka gatunków mąki: nulę (najbielszą), pytlową (drobną, białą), odjomną (drobną, ciemniejszą) i zarnową ( grubą, razową)..

To właśnie mąka jest podstawą starego przepisu na brajkę.

Przepis podajemy w listopadowym w internetowym wydaniu miesięcznika „Sądeczanin”. Kliknij TUTAJ

Czytaj też Tak umiera Nowy Sącz. Nie ma już ratunku dla sądeckiej starówki?

Miesięcznik "Sądeczanin" można też kupić w tradycyjnym papierowym wydaniu

Nowy Sącz

Księgarnia ALFABET, Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 5
Księgarnia-Antykwariat BESTSELLER, Nowy Sącz, ul. Sobieskiego 1
Firma Handlowa DANEK, Nowy Sącz, ul. Barbackiego 45
MUSICBAN, Nowy Sącz, ul. Barbackiego 15
Kiosk wielobranżowy, Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 23
Spółdzielnia Ogrodnicza Ziemi Sądeckiego, Nowy Sącz, ul. Chopina 10
Sklep Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej, Nowy Sącz, ul. Sobieskiego 22
ADeeM – Dariusz Migacz, ul. Lwowska 66A, Nowy Sącz
Miasteczko Galicyjskie (ratusz) Lwowska 226

Poza miastem

Kamianna: Pasieka Barć Kamianna, Kamianna 17 (gmina Łabowa)
Brzezna: Sklep spożywczo-przemysłowy BEATRICZE, Brzezna (gmina Podegrodzie)
Łącko: Firma Handlowa PASOŃ, Łącko 214
Grybów: SHP SKŁADNICA GRYBÓW, ul, Rynek 1, Grybów
Stary Sącz: Kiosk TRAFIKA, ul. Rynek 12, Stary Sącz

Przypominamy o ofercie prenumeraty naszego miesięcznika, którą można rozpocząć w dowolnym momencie. Po wykupieniu prenumeraty "Sądeczanina" co miesiąc na wskazany adres będziemy wysyłać za pośrednictwem poczty najnowsze wydanie periodyku. Więcej informacji: Berdychowska - tel. 18 475 16 26, mail: [email protected]

O czym jeszcze można przeczytać w listopadowym wydaniu "Sądeczanina" ?