Litwa, a wyniki wyborów parlamentarnych w Polsce

Spośród państw bałtyckich największe zainteresowanie polskie wybory wywołały na Litwie, która jest naszym największym partnerem w tym regionie, mieszka tam też największa liczba Polaków. W litewskich mediach znajdziemy mnóstwo informacji na temat wyników wyborów wraz z przytaczanymi wypowiedziami liderów poszczególnych partii. Portal litewskiego radio i telewizji już 16 października przedstawił punkt widzenia niektórych litewskich parlamentarzystów co do dalszych relacji polsko-litewskich w kontekście wyniku wyborów. Poseł Seimasu Eugenijus Gentvilas, członek Ruchu Liberałów Republiki Litewskiej uważa, że nastąpił punkt zwrotny, a „(…) polskie społeczeństwo przekonało się, że reforma sądownictwa, oziębłość czy pogorszenie stosunków z Unią Europejską z pewnością nie są tym, czego chce postępowe społeczeństwo polskie”. Polityk uważa, że Prawo i Sprawiedliwość nie będzie w stanie utworzyć rządu, a dla partii opozycyjnych będzie to wyzwaniem - "To będzie wyzwanie dla tych małych partii, Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy, czy nie ulegną pokusie przeciągnięcia się na stronę Kaczyńskiego". Natomiast przewodniczący litewskiej Partii Pracy Andrius Mazuronis powiedział, że nie jest przekonany, czy zmiana władzy w Polsce byłaby korzystna dla Litwy

- Nie jestem pewien, czy będzie to korzystne dla Litwy, ponieważ z obecną polską większością rządzącą, pomimo wszystkich problematycznych relacji zarówno z Niemcami, jak i Unią Europejską, Litwa miała bardzo dobre relacje. (…) Patrzę z nadzieją, że będziemy w stanie utrzymać obecny poziom stosunków, ale oczywiście będzie to wymagało wysiłku i dodatkowej energii, aby utrzymać te relacje w takim stanie, w jakim są z nową większością. Dlatego wydaje mi się, że dla Litwy korzystniejsze byłoby, gdyby obecny rząd przetrwał – zaznaczył.

Saulius Skvernelis, przewodniczący Unii Demokratycznej "Dla Litwy" zastanawia się czy różniące się między sobą partie opozycyjne będą w stanie znaleźć między sobą konsensus i utworzyć rząd. Jeszcze dzień przed wyborami Mariusz Antonowicz - wykładowca Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego prognozując wyniki stwierdził, że jeżeli dojdzie do sytuacji, w której opozycja stanie przed zadaniem utworzenia rządu nie będzie to dla niej proste i nie należy oczekiwać łatwego i szybkiego zawiązania koalicji. Według niego zmiany w polityce zagranicznej zależałyby od tego, kto zostanie mianowany ministrem spraw zagranicznych i premierem tego rządu. Z punktu widzenia Litwy zniknęłaby kwestia relacji z Unią Europejską: dylemat czy popierać Warszawę czy Brukselę zniknąłby bo stosunki Polski z Brukselą stałyby się spokojniejsze. W kontekście państw bałtyckich Antonowicz stwierdza, że „dla Polski ważne jest znalezienie właściwej równowagi między większymi i mniejszymi państwami. (...) Nie wystarczy tylko mieć dobre relacje z Niemcami, Francją, bo czasem zdarzają się nieporozumienia, czasem trzeba budować pewne koalicje z mniejszymi państwami”. Antonowicz uważa, że napięcia między Polską, a Niemcami najprawdopodobniej pozostaną, ale w przypadku Ukrainy można spodziewać się łagodniejszej retoryki i lepszych relacji, jednak spory dotyczące rolnictwa najprawdopodobniej nie ustaną.

Na temat wyników wyborów w Polsce wypowiedział się również minister spraw zagranicznych Litwy - Gabrielius Landsbergis. Według niego zmiana władzy w Polsce nie powinna mieć wpływu na partnerstwo strategiczne pomiędzy Polską i Litwą, które trwa od dziesięcioleci i przetrwało już szereg wyborów po obu stronach.

- Nastroje wyborcze czy przedwyborcze mogły się nieco zmienić, ale myślę, że teraz w każdym razie, niezależnie od tego, jaki rząd zostanie utworzony, wróci on na tę samą drogę geopolityczną, co jest również bardzo ważne dla Litwy - powiedział litewski minister spraw zagranicznych.

Jednak wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Giedrius Surplys jest bardziej sceptyczny i mówi, że: „Jeśli nowy polski rząd będzie proeuropejski w tym sensie, że będzie po prostu wygodnym partnerem dla Brukseli, to nie wiem, czy będzie to coś, co będzie musiało być mile widziane we wszystkich kwestiach”. Według niego to właśnie z dotychczasowym polskim rządem Litwa ma najlepsze relacje w historii, a postawa rządu PiS jest sprzyjająca Litwie.

W poniedziałek powyborczy prezydenci Polski i Litwy telefonicznie omówili wyniki wyborów i dalszą współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności, sytuację bezpieczeństwa w regionie. Prezydent Nausėda pogratulował Polsce wysokiej frekwencji w wyborach. Prezydenci ustalili, że współpraca naszych państw w dziedzinie bezpieczeństwa, polityki, gospodarki i kultury będzie dalej wzmacniana i intensyfikowana. Litewski prezydent powiedział - "W naszym interesie jest dalsze wzmacnianie naszego partnerstwa z Polską. Nasza współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, nasze zjednoczone wsparcie dla Ukrainy są gwarantami bezpieczeństwa regionu. Bardzo doceniamy doskonałe braterskie relacje z Polską i liczymy na jeszcze bliższą współpracę w przyszłości".

Podsumowując – Litwa, jako nasz sąsiad, jest bardzo zainteresowana obecną sytuacją polityczną w Polsce, część litewskich polityków obawia się pogorszenia stosunków jednak w większości uważają oni, że do tego nie dojdzie, a być może będzie nawet łatwiej. Niezależnie od tego kto utworzy nowy rząd w Polsce, sytuacja w relacjach bilateralnych może i tak ulec zmianie ze względu na przyszłoroczne wybory prezydenckie na Litwie (w maju) i parlamentarne (w październiku).

Alina Anisimowicz, ISW, Fot. Peggy_Marco/Pixabay.com - zdjęcie ilustracyjne.

Źródła:

• Parlamentarzyści uważają, że władza w Polsce się zmieni: tych samych dobrych relacji może nie dać się utrzymać - LRT
• Politolog: zwycięstwo opozycji w polskich wyborach byłoby bardzo dobrą wiadomością dla Litwy - LRT
• Litwa: wyniki polskich wyborów parlamentarnych - Wiadomości Znad Wilii (zw.lt)
• Wybory parlamentarne w Polsce: po przeliczeniu prawie połowy kart do głosowania liderzy zachowują swoje stanowiska (lrytas.lt)
• Ogłoszono ostateczne wyniki wyborów w Polsce: partie opozycyjne będą miały większość - Business News (vz.lt)