Obchody Powstania Szczawnickiego, rekonstrukcja i wystawy

Siedemdziesiąt lat temu, 28 lipca 1944 roku wybuchło Powstanie Szczawnickie. Partyzanci walczyli z niemieckim okupantem w ramach ogólnopolskiej akcji "Burza’", przygotowanej przez Armię Krajową. Jednocześnie był to jedyny zryw zbrojny, w okupowanej przez hitlerowców Polsce, w którym udział wzięli przyszli funkcjonariusze Policji Państwowej, stacjonujący w szczawnickiej Willi Renata. Przywódcą walczących partyzantów był Adam Czartoryski.

Niedzielne uroczystości miały wielowątkowy charakter, od wernisaży okolicznościowych wystaw, przez rekonstrukcję historyczną do spotkania autorskiego.

Rozpoczęły się otwarciem w Pijalni Wód Mineralnych przez Barbarę Węglarz, kustosza Muzeum Pienińskiego, wystawy pod tytułem Akcja „Burza” w Szczawnicy – powstanie 1944. Zaprezentowano na niej dokumenty, umundurowanie i wyposażenie Polskiej Policji Państwowej województwa krakowskiego i Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa Dystryktu Krakowskiego. Przedmioty pochodzą ze zbiorów kolekcjonera Tomasza Witańskiego z Tych.

Następnie na Placu Dietla miała miejsce rekonstrukcja historyczna „Powstanie Szczawnickie 1944’" Wzięły w nim udział około dziewięćdziesięcioosobowe grupy rekonstrukcyjne, w tym Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 1 Pułku Strzelców Podhalańskich z Limanowej.

Na uroczystościach byli obecni przedstawiciele rodzin Stadnickich i Czartoryskich oraz Andrzej Mańkowski z rodziną, prezes Grupy Thermaleo. Witając, licznie przybyłych gości prezes spółki powiedział: - Kontynujemy dzieło Adama Stadnickiego. Tydzień temu zakończył się proces reprywatyzacyjny. Niech rewitalizowana, przez nas, Szczawnica służy wszystkim.

Po zakończeniu widowiska historycznego otwarta została kolejna ekspozycja plenerowa "Opowieść fotograficzna. Adam i Jadwiga ze Stadnickich Czartoryscy’. Wystawa poświęcona została życiu Adama Czartoryskiego pseudonim "Szpak’’ dowódcy "Akcji Burza’’ i jego żony Jadwigi ze Stadnickich pseudonim "Tuja’".

Można było na niej obejrzeć między innymi fotografie, przedstawiające codzienne życie w pałacu w Nawojowej; sianokosy w 1941 roku, Jadwigę Czartoryską z dziećmi, a także zdjęcia rodzinne z Brzeznej i fotografię ślubną Adama i Jadwigi Czartoryskich z 24 czerwca 1937 roku.

Dodatkiem do wystawy, a zarazem uroczystości 70-lecia Powstania Szczawnickiego było spotkanie autorskie w Jazz bar Dworku Gościnnego Barbary Caillot-Dubus (wnuczki Adama i Jadwigi Czartoryskich) i Marcina Brzezińskiego. Prezentowali oni książkę "Adam i Jadwiga Czartoryscy. Fotografia i wspomnienia”. Publikacja zawiera diariusze Czartoryskich oraz zdjęcia Jadwigi Czartoryskiej, wybitnej fotograf.

Wydarzeniu towarzyszyła projekcja prywatnych filmów ze zbiorów rodzin Czartoryskich i Stadnickich. Widzowie mogli obejrzeć między innymi obraz, nakręcony prze funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL „Cokół” na ślubie rodziców współautorki książki w latach 60.tych XX wieku.

- To jeden z najlepiej nakręconych i zmontowanych filmów z tego kresu – mówił Marcin Brzeziński. – Służba Bezpieczeństwa dodała nawet czołówkę i muzykę.

Organizatorami obchodów byli: Warszawskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 roku, Grupa Thermaleo & Uzdrowisko Szczawnica , Fundacja Andrzeja Mańkowskiego i Muzeum Pienińskie oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

(Rob)
Fot.Rob

Czytaj też: Promocja fascynującej książki o Adamie i Jadwidze Czartoryskich

Skomentuj