Glifosad – co to jest? Jego przyszłość w Unii Europejskiej – zgoda na szkodzenie?

Glifosat to substancja czynna herbicydów, czyli pestycydów służących do zwalczania chwastów w uprawach. Przede wszystkim jest składnikiem powszechnie stosowanego na całym świecie Roundupu - środka produkowanego od lat 70. przez amerykański koncern Monsanto (w 2018 przejęty przez niemiecki Bayer, dziś znany jako Bayer Monsanto). W największym skrócie, koncern wypuszcza na rynek również linie zmodyfikowanych genetycznie nasion reagujących wyłącznie na dedykowane pestycydy, co w efekcie całkowicie uzależnia rolników od produktów koncernu (prawie cała kukurydza, soja i bawełna, uprawiane w USA, Indiach czy Kanadzie, to odmiany zmodyfikowane genetycznie).

W 2015 roku glifosat został sklasyfikowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jako „prawdopodobnie rakotwórczą” dla ludzi. W 2021 roku francuski Narodowy Instytut Zdrowia i Badań Medycznych (Inserm) oszacował również, że opublikowane badania naukowe na ten temat potwierdziły związek pomiędzy stosowaniem wspomnianych pestycydów a sześcioma patologiami układu nerwowego, mózgu (w tym choroby Parkinsona), płuc (przewlekłe zapalenie oskrzeli) czy prostaty i układu odpornościowego, i związek z ryzykiem rozwoju nowotworów, czy stanowić zagrożenie dla kobiet w ciąży.

Mimo to, zezwolenie na glifosat w Unii Europejskiej zostało w 2017 r. przedłużone o pięć lat; wygasło w grudniu 2022 r. Zostało jednak znów przedłużone o rok w oczekiwaniu na ocenę naukową przeprowadzoną przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W swojej opinii z lipca br. EFSA twierdzi, że nie zidentyfikowano żadnego „krytycznego obszaru budzącego obawy” u ludzi, zwierząt i środowiska, który mógłby uniemożliwić zatwierdzenie herbicydu.

We Francji debata o dopuszczeniu lub ograniczeniu dostępu glifosatu do rynku toczy się od lat. Częściowe ograniczenie wprowadzono po opublikowaniu w 2020 r. opinii francuskiej Agencji ds. Żywności, Środowiska oraz Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (ANSES), której celem było określenie zastosowań, w jakich herbicyd mógłby zostać zastąpiony niechemicznymi alternatywami. Doprowadziło to do zakazu stosowania kilku produktów zawierających glifosat w przypadkach, gdy inne możliwości uznano za wykonalne. Jak podaje francuski Narodowy Instytut Badań Agronomicznych (Inrae), oprócz tych rolników, którzy produkują produkty organiczne, „około jedna trzecia rolników dobrowolnie rezygnuje z glifosatu”, stosując zastępczo różne rozwiązania, które są jednak „droższe, ponieważ wymagają więcej czasu i pracy. Wobec braku jednolitych przepisów we wszystkich krajach Unii, jest to niedogodność ekonomiczna” – podsumowuje Inrae. Emmanuel Macron zobowiązał się w 2017 r. do wycofania glifosatu najpóźniej do początku 2021 r. I nadal, mimo powyższego, we Francji w 2021 r. sprzedano ponad 7700 ton produktów zawierających glifosat.

Czytaj dalej - TUTAJ