Bolesław Faron - profesor z Czarnego Potoku

Chodzi o pozycje wydane w 2014 r. Laureatów konkursu poznamy 20 lutego w MCK "Sokół". Uroczystości wręczenia nagród będzie towarzyszyć seminarium pt. „Wieczorne Sądeczan Rozmowy".

W kolejnych dniach prezentujemy książki oraz autorów zgłoszonych do nagrody. Dziś przedstawiamy sylwetkę prof. Bolesława Farona.

**

Bolesław Faron zawsze wierny swojej małej Ojczyźnie

Profesor Bolesław Faron to jedna z osób nominowanych w kategorii Sądecki autor w III edycji Konkursu o Nagrodę im. Ks. Prof. Bolesława Kumora, organizowanego przez Fundację Sądecką i Społeczno-Kulturalne Towarzystwo "Sądeczanin". Profesora Farona za całokształt twórczości i pracy naukowej zgłosił do plebiscytu prezes Fundacji Sądeckiej Zygmunt Berdychowski.
Bolesław Faron przyszedł na świat w Czarnym Potoku koło Łącka 17 lutego 1937 roku. Swoją bogatą działalnością i imponującym dorobkiem od lat wpisuje się w poczet sądeckich znakomitości. Choć na co dzień mieszka i pracuje w Krakowie, nigdy nie zapomina o rodzinnych stronach.

Jest historykiem literatury polskiej, publicystką, krytykiem literackim, politykiem. Na początku nic nie wskazywało, że chłopiec z Czarnego Potoku wejdzie kiedyś do zacnego grona krakowskich profesorów. Jego mama wspominała bowiem, że miał zostać księdzem. Samego młodego Bolesława interesowało natomiast budownictwo. Jednakże po zdaniu matury w nowosądeckim I LO, udał się na studia polonistyczne do Krakowa. Nauki pobierał w Wyższej Szkole Pedagogicznej. Po studiach pracował jako nauczyciel języka polskiego w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie (1958- 64).

Pracę doktorską, którą obronił w 1966 w WSP, poświęcił twórczości Zbigniewa Uniłowskiego na tle prozy drugiego dziesięciolecia międzywojennego. W latach 1971 – 1975 pełnił funkcję prorektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej). Od 1975 r. był przewodniczącym Komisji Historyczno-Literackiej Oddziału PAN w Krakowie.

Bolesław Faron habilitował się na podstawie pracy Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury, został także rektorem WSP.
Od lutego 1981 do 1986 roku był ministrem oświaty i wychowania. Jego staraniom nauczyciele zawdzięczają tzw. Kartę Nauczyciela. Od 2000 roku pełnił funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie.

Profesor Faron jest bardzo aktywny literacko i naukowo, a także społecznie. Współpracował z wieloma pismami, takimi jak: Ruch Literacki", "Twórczość", "Odra", "Życie Literackie", "Ojczyzna - Polszczyzna", "Przegląd Humanistyczny". Jest założycielem i prezesem Wydawnictwa Edukacyjnego w Krakowie.
Profesor specjalizuje się w literaturze Młodej Polski oraz dwudziestolecia międzywojennego. Szczególnie wiele uwagi poświęcił twórczości Władysława Orkana, autora wielu wierszy, dramatów, powieści i nowel, a także publicysty doby Młodej Polski – oraz Zbigniewa Uniłowskiego, prozaika.

W 1974 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim, a w 1985 Krzyżem Oficerskim i Orderem Odrodzenia Polski. Jest stałym współpracownikiem i członkiem komitetu redakcyjnego „Rocznika „Sądeckiego” oraz członkiem „Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej”, któremu przewodniczył zmarły niedawno były premier Józef Oleksy. Artykuły profesora można również znaleźć w „Roczniku Ziemi Łąckiej” oraz w miewsięczniku "Sądeczanin".

Prof. Faron w 2010 r. wydał autobiograficzną książkę Powrót do korzeni. Nowy. Jak sam wspominał w jednym z wywiadów, pierwotnie miały to być teksty osobiste, napisane dla rodziny. Książka jednak się ukazała.

- Dziś widzę, że w moim przypadku dzieciństwo i lata spędzone na Sądecczyźnie to taka trwała podstawa, która pozwala mi pokonywać różne trudności w życiu – opowiadał.

Powrót do korzeni. Nowy to opowieść, którą prof. Bogusław Kołcz, podczas promocji książki w nowosądeckim ratuszu w 2001 r., przyrównał do „czarodziejskiej skrzyni”. Owa skrzynia pełna jest wspomnień z okresu dzieciństwa i młodości – stąd owa metafora. Wspomnienia pomagają przetrwać trudne chwile, w „czarodziejski sposób” pomagają w życiu.

W 2011 roku prof. Faron zorganizował w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu dwudniową konferencję pt. "Prasa sądecka od zarania do dziś 1891-2011". Publikacja z tejże konferencji to skarbnica wiedzy o nowosądeckich mediach.

W 2012 roku, również z inicjatywy prof. Farona, zorganizowano ogólnopolską konferencję poświęconą „Sądecczyźnie w literaturze polskiej, w dawnej historiografii i mediach”. Referaty wygłaszano w ratuszu Miasteczka Galicyjskiego. Sesję przygotowała Małopolska Wyższą Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla w Krakowie, Wydawnictwo Edukacyjne w Krakowie, przy współpracy Urzędu Miasta Nowego Sącza, Muzeum Okręgowego i nowosądeckiego oddziału Civitas Christiana. Na konferencji, która wpisała się w kalandarz obchodów 720-lecia Miasta Nowego Sącza, wystąpili wówczas: prof. dr hab. Feliks Kiryk (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), Sądecczyzna w pismach Jana Długosza, prof. dr hab. Stanisław Grodziski (Uniwersytet Jagielloński), O nieznanej kronice wiejskiej z Sądecczyzny, dr Marcin Sepiał (Kraków), Sądecczyzna w publikacjach prasowych Szczęsnego Morawskiego, prof. dr hab. Franciszek Leśniak (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), Ksiądz Jan Sygański i Sądecczyzna, prof. dr hab. Józef Długosz (Uniwersytet Wrocławski), Starosądeckie wesele i posag Katarzyny z Lubomirskich Ostrogskiej.

W swoich artykułach, książkach, opracowaniach i innych publikacjach prof. Faron popularyzuje i upowszechnia znajomość literatury polskiej. Ukazuje piękno tradycji i obyczajów naszego regionu, który zawsze był mu bardzo bliski. W swej biograficznej książce pt. „Korzenie” udowadnia, jak ważne jest dla człowieka istnienie „małej ojczyzny” – niewielkiego miejsca, przestrzeni, do której chce się wracać, która może się stać wartością i drogowskazem w zabieganej codzienności życia. Swoją szeroką i wieloaspektową działalnością na wielu polach: literackim, naukowym i dydaktycznym oraz publicystycznym daje świadectwo o głębokim i szczerym przywiązaniu do ziemi sądeckiej.

Zmarły 11 kwietnia zeszłego roku profesor UP Zbigniew Bauer, medioznawca, wielki erudyta tematyki dziennikarskiej, teoretyk literatury, eseista i krytyk literacki, współredaktor sztandarowego podręcznika dziennikarskiego pt. „Dziennikarstwo i świat mediów”, w 114. numerze Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis - rocznika historycznoliterackiego Instytutu Filologii Polskiej UP, tak napisał o profesorze Bolesławie Faronie: Chłopak z Czarnego Potoka koła Łącka, zostawszy profesorem, rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, ministrem, dyplomatą w Wiedniu (prof. Faron w latach 1986 – 1991 był radcą kultury i nauki ambasady polskiej oraz dyrektorem Instytutu Polskiego w Wiedniu - przyp. AM) - zawsze będzie wierny swojej „małej ojczyźnie”, swojej rodzinnej wsi, swojemu domowi, a w nim matczynej skrzyni, w której nieustanie będzie odkrywał znaki przeszłości, ikony i ikonki odsyłające do rdzenia ludzkiej tożsamości. Będzie odnajdywał cienie tych, których nie ma już wśród żywych i będzie poszukiwał tych, którzy jeszcze są, by uchwycić coraz cichsze echa: ludzi, przedmiotów, krajobrazów… Z pewnością tych z rodzinnych okolic.

**

Publikacje prof. Bolesława Farona:

• Zbigniew Uniłowski, Warszawa 1969
• Stefan Piętak, Kraków 1971
• Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury, Wrocław 1976
• Oświatowe przekroje i zbliżenia, Warszawa 1985
• Współczesna poezja polska, Wybór i oprac. wspólnie ze Stanisławem Burkotem, Kraków 1971
• Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego (red.), Warszawa 1972
• Władysław Orkan: Komornicy i opowiadania wybrane. Wybór i posłowie Bolesław Faron, Warszawa 1975
• Zbigniew Uniłowski: Wspólny pokój i inne utwory (oprac.). Zakład Narodowy im. Ossolińskich, BN I, 224. Wrocław 1976
• Zbigniew Uniłowski: Żyto w dżungli. Pamiętnik morski. Reportaże. (wybór i posłowie), Kraków 1981
• Spotkania i powroty. Sylwetki i szkice o literaturze, Kraków 1995.
• Monografia Jama Michalika, Kraków 1995.
• Władysław Orkan. Kraków, 2004.
• Okruchy: szkice o literaturze i kulturze XX wieku. Kraków 2005.
• Powrót do korzeni, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2000.
• Powrót do korzeni. Nowy, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2010.

Agnieszka Małecka
Fot. Wikipedia, Arch. „Sądeczanina”.

FORMULARZ GŁOSOWANIA