Promocja wydawnictwa i filmu w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu

Spotkanie promocyjne odbędzie się: 5 grudnia (piątek) o godzinie 18.00 w Galerii Marii Ritter w Nowym Sączu, Rynek 2.

Film opowiada o dawnej wsi sądeckiej, zapamiętanej przez jej starszych mieszkańców, urodzonych w latach dwudziestych, trzydziestych ubiegłego wieku. Bohaterowie opowiadają gwarą właściwą danemu regionowi o codziennych zajęciach, zwyczajach, sposobie obchodzenia świąt oraz relacjach rodzinnych. Zdjęcia nagrano w kilkunastu wioskach oraz Sądeckim Parku Etnograficznym. W filmie wykorzystano fotografie archiwalne ze zbiorów Muzeum Okręgowego i prywatnych, a także współczesne interpretacje przyśpiewek i melodii zebranych przez Oskara Kolberga.

Przeważająca część zebranych opowieści w wydawnictwie, bogato ilustrowanych, dotyczy świata pozazmysłowego – istot demonicznych, duchów, świętych. Widać w nich pozostałości dawnych wierzeń ludowych, w których świat ludzi łączył się nierozerwalnie ze światem nadprzyrodzonym. Zgodnie z tymi wierzeniami, dusze zmarłych, z różnych przyczyn i pod różnymi postaciami, mogły przebywać wśród żywych, wchodząc z nimi w interakcję. Święci odwiedzali ziemię, demony i istoty półdemoniczne zamieszkiwały góry, lasy, bagna, rzeki i pola, a także domy czy zagrody, dokuczając lub pomagając ludziom. Wśród przytoczonych opowieści wiele miejsca zajmują te o czarach i urokach. Pojawiają się w nich ludzie, często znani z nazwiska, którym przypisywano szczególne zdolności – czarownice oraz bacowie-czarownicy. Kolejna grupa tekstów wiąże się z przestrzenią wsi, z najbliższym otoczeniem opowiadających. Najczęściej są to kapliczki, skały o nietypowym kształcie, mokradła i inne charakterystyczne miejsca. Podania wyjaśniają przyczyny ich powstania lub opowiadają o niezwykłych zdarzeniach, które wydarzyły się w ich pobliżu.

Ludowe opowieści były przekazywane z ust do ust. Żyły, póki żyła ludzka pamięć. W książce znalazły się teksty spisane w latach 70. i 80. XX w., przechowywane w archiwum Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, oraz opowieści najstarszych mieszkańców sądeckich wsi, zanotowane współcześnie. Zebrane teksty są niemal wiernym zapisem wysłuchanych historii.

Oprac. (Rob)
Fot. Muzeum Okręgowe