Aktywność na świeżym powietrzu - zdrowie i radość na najwyższym poziomie

Od zarania medycyny przyroda wykorzystywana jest do celów terapeutycznych. Jedną z tych form jest góroterapia (mountain therapy). Bardzo obszerna definicja określa tę metodę jako aktywność fizyczna wykorzystująca klimat, środowisko i krajobraz górski do strategii profilaktycznych, rehabilitacyjnych oraz terapeutycznych.

Otoczenie górskie dostarcza doznań estetycznych, daje szanse na dostosowanie wyzwań do możliwości osoby a także wpływa integrująco na uczestników realizujących wspólne zadanie. Wyzwania jakie pojawiają się podczas wędrówki mogą ,,hartować” charakter, pozwalając na przekraczanie własnych granic co bezpośrednio wpływa na zwiększenie poczucia wartości, skuteczności i radości z wykonanego przedsięwzięcia.

Początek lat 80. Młoda pielęgniarka  szpitala psychiatrycznego Charleville-Mézières we Francji decyduje aby zaprosić niewielką grupę pacjentów na pieszą wędrówkę w góry. Pomysł ten miał dostarczyć zupełnie innych emocji aniżeli te, które pacjenci doświadczyli na co dzień. Był to element oderwania od przygnębiającej i klaustrofobicznej rzeczywistości panującej w szpitalu.

Wędrowcy podczas wyprawy byli zmuszeni do wysiłku fizycznego i psychicznej eskapady. Odmienna sytuacja sprawiła, ze pacjenci, mając wspólny cel, wzajemnie się motywowali i wspierali, co pozwoliło na dwustronne poczuciu ,,brania i dawania” czyli emocji, które pozwoliły poczuć się potrzebnym a zarazem ważnym. Ból i beznadzieja przerodziły się w radość i satysfakcję, a  wysiłek fizyczny dały szanse na zmierzenie się z własnymi słabościami i chęcią podejmowania wyzwań z przekraczaniem wewnętrznych i fizycznych granic.

Historia ta szybko przekroczyła progi Francji docierając w pierwszej kolejności do Belgii a potem Włoch aż w końcu do całego świata. Pierwszy program terapii został opracowany w 1999 roku we Włoszech podczas konferencji, która została poświęcona metodologii leczenia w środowisku górskim. Odbyte debaty a wcześniej prowadzone badania dowiodły wyjątkowy wpływ praktykowania turystyki górskiej na  osoby, które znajdowały się w trudnej sytuacji życiowej lub będącymi w stanie traumy. Już w rok później powstała Grupa Robocza ds. Terapii Górskiej.

Skład ekspercki projektu tworzyli reprezentanci sektora publicznego służby zdrowia oraz członkowie Club Alpino Italia (Włoskiego Klubu Alpejskiego). Wyżej omawianej Grupie udało się rozwinąć interdyscyplinarną form,  która działa na obszarze włoskich gór. Terapia górska przekroczyła granicę intuicji przewodników i terapeutów, aby stać się organiczną i rygorystyczną ścieżką kształtującą zdrowie.

Poddając analizie efektywność górskiej terapii psychospołecznej należy odnieść się do pytania o mechanizmy łagodzenia objawów chorobowych i rozwój niezbędnych zasobów w procesie ,,uzdrawiania”. Warto uznać dwie sprawy za priorytetowe : czynniki leczące przez terapie grupową oraz sprzyjające czynniki leczące związane z obcowaniem w środowisku górskim.

Badania wskazując iż, praktykowanie góroterapii pozytywnie i holistycznie wpływa na poprawę stanu psychicznego i fizycznego człowieka. Górska interwencja terapeutyczna jest emiterem pewnych bodźców. Jest to obszar różnorodny tym samym stanowi źródło różnorodnych doznań. Determinującym czynnikiem bogactwa terenów wzniesionych ponad pozom morza jest bogata flora i fauna, która stanowi przestrzeń multisensoryczną.

Uczestnicy podczas swoich wycieczek są poddani bodźcom o różnym stopniu nasilenia – od pięknej pogody i słońca przez porywisty wiatr i deszcz. Te drugie mogą mieć silne znaczenie dla kształtowania i wzmacniania odporności psychicznej. Przebywanie w górach wiąże się również z intensywnym zaangażowaniem swoich zmysłów i wytężonym procesie uwagi.

 „Leczenie chorób ciała i umysłu górami. Może się to wydawać hazardem, romantycznym i nieco wizjonerskim pomysłem. Z drugiej strony doświadczenie pokazuje dokładnie odwrotnie. Dzięki zaangażowaniu lekarzy, psychologów i pedagogów, ale także prostych pasjonatów gór, istnieje dziś droga pod górę, która w imię innej koncepcji człowieka może rzucić wyzwanie uprzedzeniom. Nazywa się to: Terapia górska”. Lorenzo Montanaro (profesor zwyczajny na Uniwersytecie Bolońskim).

Świat materialny i cyfrowy spowodował gwałtowne oderwania człowieka od Matki Natury. Pogłębiające się problemy psychiczne, spłycenie emocjonalne a także brak wystarczającej ilości ruchu potęgują narastanie problemów o charakterze społecznym. Szukamy ogromu metod i gwarancji na zdrowie i radość życia. Sposobów jest zapewne wiele ale może warto czasami podjąć te najbardziej oczywiste a zarazem skuteczne?

Być może to wystarczająco odpowiedni czas na przyjaźń z naturą a tym samym z samym sobą. Droga pod górę nie zawsze jest prosta natomiast zawsze stworzy możliwość spojrzenia ze szczytu na świat z innej perspektywy. (Izabela Pielacka/ISW) Fot. Pixabay