Co mogą zyskać kraje UE na rozwoju sztucznej inteligencji? Są plusy i minusy

Plusy

Rewolucja dotycząca zastosowania sztucznej inteligencji w krajach Unii Europejskiej stanowi obecnie jeden z najważniejszych trendów w dziedzinie technologicznej. Jednym z głównych powodów rosnącego znaczenia AI jest jej zdolność do analizy ogromnych ilości danych w bardzo krótkim czasie. Dzięki temu możliwe jest między innymi tworzenie nowych produktów i usług, optymalizacja procesów produkcyjnych oraz poprawa efektywności na wielu płaszczyznach. W rezultacie, kraje UE mogą zyskać przewagę konkurencyjną
na rynkach światowych oraz poprawić jakość życia swoich obywateli.

Minusy

Jednakże ważną kwestią, która towarzyszy rewolucji dotyczącej AI w UE, są obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa danych. Wprowadzanie nowoczesnych technologii opartych
na AI może zwiększyć ryzyko naruszenia prywatności obywateli Unii oraz wykorzystania danych w sposób niezgodny z ich wolą.

Dlatego też Unia Europejska opracowała szereg regulacji i dyrektyw mających na celu ochronę danych osobowych oraz zapewnienie bezpiecznego i uczciwego wykorzystania AI. Jak zatem wygląda stan prawny i legislacyjny w zakresie zastosowania sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej? W grudniu 2023 roku osiągnięto porozumienie polityczne w zakresie regulacji dotyczących sztucznej inteligencji. Regulacje zakładają rozwój i unijne wsparcie sztucznej inteligencji oraz szereg obwarowań w zakresie jej wiarygodności W następstwie w styczniu 2024 roku zostały uruchomione środki w ramach pakietu wspierającego start-upy europejskie oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, na rzecz rozwoju sztucznej inteligencji i związanej z tym technologii – fabryki sztucznej inteligencji – AI Factories.

AI Factories to zdynamizowane ekosystemy, pracujące na rzecz udoskonalania i rozwijania dziedziny AI. Zadaniem AI Factories jest stworzenie swego rodzaju HUB’ów generujących modele AI tak aby formuła ich zastosowania nieustannie się rozwijała oraz czyniła postępy między innymi w takich dziedzinach jak energia, technologia, medycyna i produkcja,
ale również wiele innych dziedzin. AI Factories mają za zadanie połączenie kilku składowych tak aby wytworem ich pracy były najnowocześniejszej generacji produkty uwzględniając
przy tym kilka czynników takich jak moc obliczeniowa komputera, dane oraz co ciekawe talent.

Przedsięwzięcia AI Factories na rzecz rozwoju dziedziny sztucznej inteligencji są częścią spójnej koncepcji Unii dotyczącej ekosystemu doskonałości i zaufania do AI. Unia Europejska, stosuje w tym procesie szereg narzędzi do przeprowadzania testów i eksperymentów z AI. Wspomniane narzędzia tworzone są w oparciu o unijny program Cyfrowa Europa tak aby były to światowej klasy produkty do implementacji w różnych obszarach społeczno-gospodarczych. Program TEF (z ang. Testing and Experimentation Facilities – TEFs) dedykowany jest promocji i walidacji innowacji AI w oparciu o współpracę z najlepszymi ośrodkami badań zajmującymi się AI, których zadaniem jest upowszechnianie sprawdzonych technologii AI. Unia Europejska zakłada że intensywna współpraca AI Factories oraz TEFs znacząco wpłyną na rynek innowacji opartych na AI wzmacniając cały ekosystem innowacji UE.

Europejskie Biuro ds. Al

Stosunkowo niedawno zostało utworzone Europejskie Biuro ds. AI, które będzie zacieśniać współpracę z Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali
(The European High Performance Computing Joint Undertaking - EuroHPC JU) oraz innymi zainteresowanymi podmiotami, tak aby efektywnie móc koordynować i łączyć zasoby celem podnoszenia jakości i poziomu zaawansowania AI w UE.

Państwa członkowskie i Komisja Europejska przeznaczyła w sumie 2,1 miliarda Euro na zakup superkomputerów oraz modernizację już będących tych na stanie o możliwościach obliczeniowych AI oraz doskonalenie mikroprocesorów. Co więcej Komisja Europejska wsparze proces inkubacji przedsiębiorczości na kwotę 100 milionów euro za pomocą InvestEU,
co miałoby być zachętą do inwestycji nawet na 1 miliard euro.

Akty prawne w sprawie AI procesowane przez Instytucje Unijne to pierwsze stworzone
w historii ramy prawne dotyczące sztucznej inteligencji, które ustosunkowują się do zagrożeń, jakie może stwarzać sztuczna inteligencja, a co więcej akt ten umożliwia Europie zajęcie wiodącej roli w tym zakresie na świecie.

Europejski Urząd ds. Al

Warto również nadmienić że Unia Europejska powołała do życia w lutym 2024 roku Europejski Urząd ds. AI. Zadaniem tej instytucji będzie wdrażanie aktu o sztucznej inteligencji
w porozumieniu z państwami członkowskimi ale również egzekwowanie jego postanowień. Regulacje ustosunkowują się do ochrony praw i godności człowieka, równocześnie stawiając jednoznaczne wymagania dotyczące wiarygodności AI a nad ich zastosowaniem ma czuwać właśnie Europejski Urząd ds. AI.

Misją Biura Europejskiego Urzędu ds. AI jest również tworzenie środowiska współpracy
dla zainteresowanych podmiotów w celu dzielenia się wiedzą, pobudzeniem innowacji
i postępów w badaniach w dziedzinie AI. Ponadto na promowanie międzynarodowej współpracy i dialogu w kwestiach związanych ze sztuczną inteligencją. Dzięki zakresowi kompetencji na mocy regulacji Europejski Urząd ds. AI napędza Europę do pozycji lidera
w odpowiedzialnym i zrównoważonym rozwoju technologii AI.

Podsumowując, rewolucja dotycząca wykorzystania sztucznej inteligencji w krajach
Unii Europejskiej jest zjawiskiem niezwykle istotnym i dynamicznie rozwijającym się.
Przynosi wiele korzyści, ale także niesie ze sobą szereg wyzwań i zagrożeń, które należy skutecznie zarządzać. Kluczem do sukcesu w tej dziedzinie jest odpowiednie regulowanie wykorzystania SI, inwestowanie w badania i rozwój oraz dbałość o ochronę danych osobowych i prywatności obywateli. Jedynie w ten sposób można zapewnić harmonijny i zrównoważony rozwój cyfrowej gospodarki europejskiej.

A. Kaczmarczyk, ISW, Ai Canvas/PIxabay.com – zdęcie ilustracyjne.