Poznaj Lenartov - wieś z 'Przystankiem Kultura"

Zobacz też: Jana Blandova, starosta Lenartova o "Przystanku Kultura"

Nazwa wsi wymieniana jest w dokumentach z XVI w. pod nazwą Lenartwagas, w XVII w. Lenarthó iw XVIII w. Lenartow. Wieś została założona na dobrach Malcova i należała do Zemana Andreja z Liptowa. Na początku XVII w. wieś należała do rodziny Kappy, aw XIX w. do księcia Leopolda Anhalta Dessau.

Lenartov jest znany między innymi za przyczyną meteorytu, jaki w 1814 roku uderzył w okolice wioski. Spis ludności z 1911 roku informuje, że Lenartov ma 546 mieszkańców: 335 rzymskokatolicy, 175 grekokatolicy, 36 żydów, a 180 wyemigrowało do Ameryki. W 1930 roku epidemia tyfusu, zabiła kilka osób, a cztery lata później mieszkańcy Lenartova ponieśli ogromne straty z powodu wielkiej powodzi. Kronika miejscowości pod datą 1954 roku wspomina o tym, że założenie pierwszej linii telefonicznej zakończyło się tragicznie - śmiercią Antona Feňuša Jr., a rok 1962 zapisał się nadzwyczaj srogą zimą, gdy temperatura spadała poniżej -35 st. C.

Herb wsi Lenartow składa się ze srebrnej (białej) postaci kobiety w zielonym polu tarczy, ze złotą (żółtą) kosą w lewej ręce. Na prawej ręce ma dwa złote (żółte) kłosy. Pieczęć ogólna jest okrągła. Ma średnicę 35 mm. W środku pieczęci znajduje się herb, a pod nim napis wieś Lenartov. Przed napisem i za nim znajdują się ozdobne gwiazdki. Flaga składa się z pięciu podłużnych pasów w kolorach: biały 1/7, zielony 2/7, biały 1/7, zielony 2/7, żółty 1/7. Wykończony trzema kolcami, czyli dwoma nacięciami, które sięgają jednej trzeciej flagi. Obecnie Lenartow liczy ponad tysiąc mieszkańców.

Spisz, czy jak mówią Słowacy - Szeresz, to region bogaty w miejsca warte odwiedzenia. Na długiej liście takich perełek najczęściej chyba wymieniane są:

• Miasto Bardejov z bazyliką św. Idziego i żydowską synagogą i przedmieściem
• Zamek Zborov i dwór Zborov
• Dukla i Świdnik
• Drewniane kościoły Szeresza
• Koszyce, kościół św. Elżbiety,
• Przełęcz Darg i gejzer Herlian
• Preszów, Kalwaria Preszowska, Solivar
• Lewocza i wejście na Mariánská hora
• Pieniny - Czerwony Klasztor
• Nestville - fabryka czekolady, produkcja whisky i degustacja piwa rzemieślniczego
• Zamek Lubowla
• Zamek Saris
• Spiski „Zamek
• Osturňa- rezerwat zabytków, Tatry, Ždiar
• Medzilaborce- Muzeum Andy Warhola, Svidník
• Viniańskie Jazero, Morskie Oko
• Rejs wokół Domaš, okolice Domaš
• Miejsca pielgrzymkowe: Litmanová, Gaboltov
• Uzdrowisko Vyšné Ružbachy, Uzdrowisko Nová Ľubovňa
• Tokaj z degustacją wina, Ogrody Zamkowe w Trebišov

W mieście Berdejov do dziś przechowywane są pamiątki po wizycie cesarzowej Sisi w tamtejszym uzdrowisku. W XIX wieku Bardejovské Kúpele były bowiem jednym z najpopularniejszych i najczęściej odwiedzanych uzdrowisk Austro-Węgier. Lecznicze wody mineralne, położenie w malowniczej dolinie, przyciągały węgierską szlachtę i najważniejsze osobistości. 1 lipca 1895 roku do Bardejovskich Kúpeli przyjechała cesarzowa Elżbieta, żona cesarza Franciszka Józefa, znana jako Sissi, aby podreperować zdrowie i odpocząć.

Po tragicznej śmierci syna Rudolfa w 1889 roku, cesarzowa spędzała większość czasu w słynnych uzdrowiskach w Szwajcarii, Niemczech i Francji. Przyjechała do Bardejova w wieku pięćdziesięciu ośmiu lat i pozostała do 22 lipca. Zatrzymała się w budynku, który dziś nosi jej imię, wówczas znanym jako Hotel Deák. Mieszkała ze swoim jedenastoosobową świtą na pierwszym piętrze, podobno w obecnym pokoju nr. 218, skąd miała ładny widok na samo spa.

Przyjechała do Bardejowa pociągiem na linii kolejowej, która została zbudowana zaledwie dwa lata wcześniej. Boczne wejście do samego hotelu Deák również zostało zbudowane specjalnie dla cesarzowej. Według lekarza prowadzącego Henricha Hintza, Elżbieta była pacjentką zdyscyplinowaną,który ściśle przestrzegał reżimu uzdrowiskowego. Na jego polecenie piła wodę ze źródła Lobogo (dziś jest to już źródło Elżbiety). Oprócz picia źródeł ze źródeł o działaniu leczniczym i odmładzającym, dużo czasu spędzała na spacerach wśród pięknej i czystej przyrody w towarzystwie członków swej świty.

Podczas pobytu w bardejowskim uzdrowisku cesarzowa Sisi odwiedziła również miasto Bardejów. 7 lipca 1895 roku zwiedziła ratusz i inne zabytki. Swoją wizytę w mieście potwierdziła podpisując księgę pamiątkową, w której podpisała „Bártfa Erzébet”; księga do dziś przechowywana jest w Muzeum Saris w Bardejowie. Częścią wystawy w Bardejovské Kúpeľy jest również kieliszek z jej imieniem, z którego Elżbieta piła leczniczą wodę mineralną w naszym kraju.

Po trzytygodniowym pobycie i leczeniu cesarzowej, wyjeżdżając 22 lipca 1895 r., dziękowała pożegnaniu za uwagę i leczenie podczas pobytu i stwierdziła: "Pośród spokojnego piękna Bardejovské Kúpele spędziłam niezapomniane trzy tygodnie mojego życia, czuję się zdrowa, świeża i czuję się jakbym miała osiemnaście lat”. Cesarzowa zginęła tragicznie w cztery lata później, 10 września 1898 roku została zamordowana na ulicy w Genewie przez zamachowca - anarchistę, Włocha Lugi Lucheni. (źródło i fot: lenartov.sk, visitbardejov.sk, Wikipedia opr. TK)

Mikroprojekt „Przystanek Kultura” współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014 – 2020.